Η απορία, λοιπόν, δεν είναι γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ παίρνει πλέον καθαρά κεφάλι. Είναι γιατί αυτό καθυστέρησε τόσο πολύ να συμβεί. Προφανώς, έχουν παίξει ρόλο και οι εδραιωμένες ιδεολογικοπολιτικές προκαταλήψεις. Η βασική αιτία, όμως, είναι οι δικαιολογημένες επιφυλάξεις ακόμα και των κεντροαριστερών ψηφοφόρων για την ικανότητα της αξιωματικής αντιπολίτευσης να οδηγήσει με ασφάλεια και ομαλότητα την Ελλάδα εκτός μνημονίου και να στήσει την οικονομία στα πόδια της.

Υπενθυμίζουμε ότι πριν από τις εκλογές του Μαΐου και κυρίως του Ιουνίου 2012, η «παράταξη του μνημονίου», με την αμέριστη βοήθεια του ευρωιερατείου, είχε προπαγανδιστικά πείσει την πλειοψηφία ότι νίκη του ΣΥΡΙΖΑ ισοδυναμούσε με έξοδο από την Ευρωζώνη, κατάρρευση και πρόκληση χάους. Ο φόβος αυτός, σε συνδυασμό με την προεκλογική υπόσχεση των τριών κομμάτων που στη συνέχεια συγκυβέρνησαν (Ν.Δ., ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ) ότι αντί για μονομερή καταγγελία του μνημονίου αυτά θα το επαναδιαπραγματεύονταν, διαμόρφωσε το εκλογικό αποτέλεσμα και την τότε κοινοβουλευτική πλειοψηφία.

Η προεκλογική υπόσχεση για επαναδιαπραγμάτευση αποδείχθηκε επιταγή χωρίς αντίκρισμα, αλλά ο φόβος ότι εκλογική νίκη του ΣΥΡΙΖΑ θα οδηγήσει σε χάος συνέχισε (με τη βοήθεια των κατεστημένων ΜΜΕ) να επηρεάζει καθοριστικά τον συσχετισμό δυνάμεων. Οσο όμως πλήττονται καίρια οι σταθερές του βίου εκατομμυρίων Ελλήνων, όσο η κυβερνητική προπαγάνδα διαψεύδεται από τα γεγονότα, τόσο διαλύονται οι αυταπάτες και τόσο κυριαρχεί η ανάγκη να δοθεί τέλος στην πορεία "αργού θανάτου".

Αν και το κόμμα του Τσίπρα συνεχίζει να μην πείθει, από ένα χρονικό σημείο και πέρα αυτό που καθορίζει την συμπεριφορά των ψηφοφόρων δεν είναι τόσο η αξιολόγηση της εναλλακτικής λύσης όσο η ανάγκη να απομακρυνθεί η μνημονιακή κυβέρνηση. Η αντίθεση προς αυτή φουσκώνει τα πανιά κυρίως του ΣΥΡΙΖΑ και της Χρυσής Αυγής. Η πολιτική ιστορία διδάσκει, μάλιστα, ότι εάν η ζυγαριά γείρει υπέρ της αξιωματικής αντιπολίτευσης, η τάση δεν αντιστρέφεται. Αντιθέτως, διαμορφώνεται εκλογικό ρεύμα που συνεχώς ανοίγει την ψαλίδα.

Τα εκβιαστικό δίλημμα «μνημόνιο ή χρεωκοπία;» και το φόβητρο της εξόδου από την ευρωζώνη φοβίζουν ολοένα και λιγότερους.

Ο λόγος είναι απλός: Η πορεία εξαθλίωσης των μικρομεσαίων στρωμάτων έχει προσλάβει μεγάλες διαστάσεις. Εχουν πληθύνει όσοι πλέον έχουν ελάχιστα να χάσουν και ως εκ τούτου δεν είναι ευάλωτοι στον φόβο και στις φρούδες ελπίδες που καλλιεργεί η μνημονιακή προπαγάνδα.

Η ασκούμενη πολιτική, άλλωστε, δεν πλήττει μόνο ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων. Πλήττει τη συντριπτική πλειονότητα των νοικοκυριών. Η κρίση έχει προσλάβει διαστάσεις οικονομικής και κοινωνικής καταστροφής. Οι στατιστικές μόνο εν μέρει καταγράφουν το μέγεθος της καταστροφής.

Δίπλα στο ενάμισι εκατομμύριο ανέργων, είναι και το ενάμισι εκατομμύριο εργαζομένων που έχουν πολλούς μήνες να πληρωθούν. Αλλά και όσοι έχουν ακόμα εισόδημα το βλέπουν συνεχώς να συρρικνώνεται. Οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι λόγω των αλλεπάλληλων περικοπών, ενώ το πλήθος των μικρομεσαίων επιχειρηματιών και ελευθέρων επαγγελματιών λόγω της κατακόρυφης πτώσης του τζίρου τους.

Την ίδια περίοδο, οι φορολογικές υποχρεώσεις εκτοξεύονται, καθιστώντας το διαθέσιμο εισόδημα περισσότερο ή λιγότερο ανεπαρκές για την κάλυψη των στοιχειωδών αναγκών επιβίωσης. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το ροκάνισμα των αποταμιεύσεων, όταν ακόμα υπάρχουν, και όταν έχουν εξαντληθεί τα νοικοκυριά να διολισθαίνουν κάτω από τα όρια της φτώχειας και συχνά στην εξαθλίωση. Αυτός είναι ο λόγος που η συντριπτική πλειονότητα των πολιτών στρέφεται ολοένα και περισσότερο εναντίον της κυβέρνησης.

Κυβέρνηση υπό προθεσμία

ΜΠΟΡΕΙ η πολιτικοεκλογική αποδόμηση του ΠΑΣΟΚ να μην έχει προηγούμενο, αλλά η Ν.Δ. δεν θα ξεφύγει από τον κανόνα που θέλει το Μνημόνιο να τρώει τους υπηρέτες του. Ο λόγος που η πολιτικοεκλογική αποδόμηση της «γαλάζιας» παράταξη δεν έχει προσλάβει ακόμα τέτοιες διαστάσεις είναι ότι συσπειρώνονται πίσω της τα συνήθως προνομιούχα κεντροδεξιά αλλά και κεντροαριστερά στρώματα. Και συσπειρώνονται όχι τόσο επειδή συμφωνούν με την ασκούμενη πολιτική όσο επειδή θεωρούν ότι εάν κερδίσει ο ΣΥΡΙΖΑ η χώρα θα οδηγηθεί σε έξοδο από την ευρωζώνη και σε χάος. Με άλλα λόγια, ο φόβος κυριαρχεί ως κριτήριο πολιτικοεκλογικής συμπεριφοράς στα στρώματα που απέχουν ακόμα πολύ από τον γκρεμό.

Πάντα με την αμέριστη βοήθεια των κατεστημένων ΜΜΕ, η κυβέρνηση Σαμαρά κάνει ό,τι μπορεί για να καλλιεργήσει και να εκμεταλλευθεί πολιτικοεκλογικά αυτό τον φόβο. Για την ακρίβεια, επιχειρεί συστηματικά να διαμορφώνει την ατζέντα της δημόσιας συζήτησης όχι με βάση τα καυτά οικονομικοκοινωνικά προβλήματα, αλλά με όρους κομματικής αντιπαράθεσης με τον ΣΥΡΙΖΑ.

Σ’ αυτό το πλαίσιο, καλλιεργεί την εντύπωση ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν είναι ένα αντίπαλο κόμμα με διαφορετική ιδεολογία και πολιτική, αλλά ένα κόμμα περιορισμένης νομιμότητας. Οι Σαμαράς και Βενιζέλος επιχειρούν να μετατρέψουν τις θεμιτές στη δημοκρατία ιδεολογικοπολιτικές διαφορές σε καθεστωτικού χαρακτήρα αναμέτρηση. Χωρίς να το λένε ρητά, αμφισβητούν τη θεμελιώδη και σταθεροποιητική αρχή της εναλλαγής των κομμάτων στην εξουσία.

Στην πραγματικότητα, ο ισχυρισμός ότι το μνημόνιο είναι μονόδρομος υποδηλώνει ότι είναι επίσης μονόδρομος η παραμονή της «παράταξης του μνημονίου» στην εξουσία. Πρόκειται για βαθιά επικίνδυνο τυχοδιωκτισμό, ο οποίος υπονομεύει τα θεμέλια του δημοκρατικού πολιτεύματος και βεβαίως καλλιεργεί με άλλη μορφή τον μετεμφυλιακό διχασμό της ελληνικής κοινωνίας.

Ολα δείχνουν, όμως, ότι η «παράταξη του μνημονίου» έχει για τα καλά εισέλθει σε τροχιά αποδρομής από την εξουσία. Ολα δείχνουν ότι θα υποστεί καταλυτική ήττα όποτε κι αν στηθούν κάλπες. Μπορεί ο Σαμαράς να αναλύεται σε αισιόδοξες δηλώσεις, αλλά είναι κοινό μυστικό ότι η κυβέρνησή του έχει αρχίσει να συμπεριφέρεται ως κυβέρνηση υπό προθεσμία. Αλάνθαστο σημάδι είναι ότι το τελευταίο διάστημα φροντίζει να κλείνει διάφορες εκκρεμότητες με έντονη οσμή διαπλοκής.