Ο τελευταίος και κρίσιμος γύρος των διαπραγματεύσεων άρχισε με μία μακρά συνομιλία χθες το βράδυ ανάμεσα με τον υπουργό Εξωτερικών των Ηνωμένων Πολιτειών Τζον Κέρι και τον ιρανό ομόλογό του Μοχάμαντ Τζαβάντ Ζαρίφ. Οι δύο άνδρες θα συναντηθούν και πάλι σήμερα στις 13.00 ώρα Ελλάδος.

Έπειτα από πολύμηνες εντατικές διαπραγματεύσεις, οι θέσεις των δύο πλευρών φαίνεται ότι έχουν προσεγγίσει σε αρκετά σημεία. Αλλά παραμένουν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στο Ιράν και τις μεγάλες δυνάμεις του σχήματος "5+1" (Κίνα, ΗΠΑ, Γαλλία, Ρωσία, Βρετανία και Γερμανία) , τη στιγμή που η προθεσμία για την επίτευξη συμφωνίας εκπνέει τη Δευτέρα, 24 Νοεμβρίου, σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρόγραμμα.

Οι 5+1 επιθυμούν τον περιορισμό της ικανότητας εμπλουτισμού ουρανίου από το Ιράν, ώστε να αποτραπεί η δυνατότητα απόκτησης πυρηνικού όπλου. Από την πλευρά του το Ιράν απαιτεί να μπορεί να διατηρήσει, έως και να ενισχύσει, την ικανότητά του στον εμπλουτισμό ουρανίου για να καλύψει τις ανάγκες τροφοδοσίας των μελλοντικών πυρηνικών του σταθμών.

Σύμφωνα με δυτικές πηγές, το Ιράν ζητεί επίσης την άμεση άρση των κυρώσεων που τού έχουν επιβληθεί κατά τη διάρκεια της περασμένης δεκαετίας.

Η Τεχεράνη έχει αρνηθεί ότι το πυρηνικό της πρόγραμμα έχει στρατιωτικούς σκοπούς και καταγγέλλει ως αδικία τις κυρώσεις που πλήττουν την ιρανική οικονομία.

Από την πλευρά τους οι χώρες 5+1 θεωρούν μη ρεαλιστική την άμεση άρση του καθεστώτος των κυρώσεων.

Έπειτα από τριήμερες συνομιλίες στην αυστριακή πρωτεύουσα, μόνο μία πολιτική ώθηση μοιάζει σήμερα ικανή να αποτρέψει το αδιέξοδο ων διαπραγματεύσεων.

"Στη σημερινή κατάσταση, εάν δεν υπάρξει μία νέα ώθηση, η επίτευξη συμφωνίας θα είναι πολύ δύσκολη", δήλωσε ο ρώσος διαπραγματευτής Σεργκέι Ριαμπκόφ.

"Οι συνομιλίες διεξάγονται σε κλίμα μεγάλης έντασης. Ο χρόνος περνά και οι συναντήσεις υπό διάφορα σχήματα διαδέχονται αδιάκοπα η μία την άλλη", δήλωσε διπλωματική πηγή στη Βιέννη.

"Υπάρχει ανάγκη οι διαπραγματευτικές ομάδες να λάβουν επιπλέον οδηγίες και να συνυπολογίσουν το κλίμα που έχει διαμορφωθεί".

Τη στιγμή που η ιρανική αντιπροσωπεία παραμένει σιωπηλή, ο πρόεδρος του ιρανικού κοινοβουλίου Αλί Λαριτζανί έκανε λόγο για νευρικότητα στην Τεχεράνη. "Συνεργαζόμαστε διαρκώς, και αυτοί ανεβάζουν τους τόνους", είπε.

Η επίτευξη συμφωνίας θα ανακούφιζε την ιρανική οικονομία, κυρίως με την άρση του δυτικού εμπάργκο επί του ιρανικού πετρελαίου. Θα άνοιγε επίσης τον δρόμο για την εξομάλυνση των σχέσεων ανάμεσα στο Ιράν και τη Δύση, καθιστώντας δυνατή τη συνεργασία, κυρίως στο θέμα των κρίσεων της Συρίας και του Ιράκ.

Θα ήταν "η έναρξη ενός νέου κεφαλαίου στις σχέσεις ανάμεσα στο Ιράν και τη διεθνή κοινότητα", τόνισε με έμφαση η Φεντερίκα Μογκερίνι, επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας.

Ο Τζον Κέρι χαρακτήρισε τις συνομιλίες της Βιένης "ευκαιρία". "Και τονίζω τη λέξη ευκαιρία", επέμεινε.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών αποκλείει προς τον παρόν νέα παράταση των διαπραγματεύσεων και τον ορισμό νέας προθεσμίας.

Η υπόθεση αυτή, η οποία συζητείται όλο και περισσότερο στους διαδρόμους στη Βιένη, είχε αναφερθεί ωστόσο την Τετάρτη από τον Βρετανό υπουργό Εξωτερικών Φίλιπ Χάμοντ, υπό την προϋπόθεση, όπως είπε, ότι θα έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος έως τις 24 Νοεμβρίου.

Μία αποτυχία των διαπραγματεύσεων στη Βιένη θα δημιουργούσε μεγάλη ανασφάλεια ως προς την έκβαση μελλοντικών συνομιλιών, οι οποίες ούτως ή άλλως δυσαρεστούν τους σκεπτικιστές και των δύο πλευρών.

"Μία δυνατότητα σαν αυτή που έχουμε σήμερα είναι πολύ σπάνια. Είναι μία κρίσιμη στιγμή και θα ήταν σοβαρό σφάλμα να την αφήσουμε να περάσει", προειδοποίησε ο Σεργκέι Ριαμπκόφ.

Από τον Ιανουάριο, η ρεπουμπλικανική αντιπολίτευση στην κυβέρνηση του Μπαράκ Ομπάμα θα έχει τον πλήρη έλεγχο του Κονγκρέσου , ενώ μέχρι σήμερα ο Αμερικανός πρόεδρος ήταν ελεύθερος να διαπραγματευθεί χωρίς την ανάμειξη των αμερικανών βουλευτών.

Μία αποτυχία των διαπραγματεύσεων της Βιέννης θα αποσταθεροποιούσε επίσης τον μετριοπαθή πρόεδρο του Ιράν Χασάν Ροχανί, ο οποίος έπαιξε μεγάλο μέρος της αξιοπιστίας του στην επιτυχία αυτού του ανοίγματος προς τις μεγάλες δυνάμεις με στόχο την διάσωση της ιρανικής οικονομίας.