Ο Πιέρ Υβ Κουστώ, ο μικρότερος γιος του θρυλικού εξερευνητή των θαλασσών Ζακ Υβ Κουστώ, όχι μόνο συνεχίζει το έργο του πατέρα του αλλά βάζει ακόμη έναν στόχο...
Είναι νέος, παθιασμένος και δηλώνει «μαχητής της φύσης». Ο Πιέρ Υβ Κουστώ, ο μικρότερος γιος του θρυλικού εξερευνητή των θαλασσών Ζακ Υβ Κουστώ, όχι μόνο συνεχίζει το έργο του πατέρα του αλλά βάζει ακόμη έναν στόχο: την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος. Με αυτό το σύνθημα και ένα ντοκιμαντέρ στα χέρια του, ήλθε στην Ελλάδα για να μιλήσει για τη σημασία και τα οφέλη που έχει η δημιουργία θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών.
Τι σας φέρνει την Ελλάδα;
Ήλθα για να συναντήσω τις τοπικές Αρχές από τα νησιά των Κυκλάδων και να μεταφέρω το μήνυμα για το πόσο σημαντικό είναι να δημιουργηθούν θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές στο Αιγαίο.
Τι είναι μια θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή;
Είναι μια περιοχή όπου, για κάποιο μικρό διάστημα, π.χ. για πέντε χρόνια, απαγορεύεται το ψάρεμα. Αυτό, αυτομάτως, σημαίνει ότι το οικοσύστημα θα αναγεννηθεί και η θαλάσσια ζωή θα επιστρέψει.
Ποια είναι τα οφέλη;
Τα οφέλη δεν είναι μόνο περιβαλλοντικά αλλά, πρωτίστως, οικονομικά. Σε κάθε θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή που υπάρχει στον πλανήτη, έχει αποδειχθεί ότι οι ψαράδες κερδίζουν από τον πολλαπλασιασμό των αλιευμάτων. Στα πέντε χρόνια, ο αριθμός των ψαριών θα έχει πενταπλασιαστεί και σε αυτό το διάστημα οι ψαράδες μπορούν να ψαρεύουν περιμετρικά της προστατευόμενης περιοχής, όπου τα ψάρια θα είναι πολύ περισσότερα. Πάντα συμβαίνει αυτό. Γι’ αυτό και όπου έχει εφαρμοστεί, οι ψαράδες τελικά ζητούν από μόνοι τους να υπάρχουν προστατευόμενες περιοχές. Η τοπική κοινωνία κερδίζει από την άνοδο του τουρισμού, γιατί στις περιοχές αυτές θα δημιουργηθούν καταδυτικά κέντρα. Ειδικά η Ελλάδα μπορεί να γίνει ο σημαντικότερος καταδυτικός προορισμός στην Ευρώπη και είμαι σίγουρος ότι χιλιάδες τουρίστες και, κυρίως, οικοτουρίστες θα έλθουν να θαυμάσουν από κοντά τον μαγικό βυθό του Αιγαίου.
Σε ποια νησιά των Κυκλάδων θα μπορούσε να γίνει;
Καταρχήν, στη Σαντορίνη. Σε έρευνα που έχουμε κάνει, διαπιστώσαμε πως στον βυθό της Σαντορίνης υπάρχει το μεγαλύτερο ποσοστό βιομάζας σε ψάρια. Επίσης, το νησί διαθέτει ήδη την απαραίτητη υποδομή για να φιλοξενήσει μεγάλο αριθμό τουριστών, έχει σπάνια ομορφιά και είναι πασίγνωστο σε όλο τον κόσμο. Έχουμε μιλήσει με τον δήμαρχο, ο οποίος ενδιαφέρεται να υλοποιήσει την πρωτοβουλία. Ακόμη ένα μέρος είναι η Άνδρος, όπου η τοπική ομοσπονδία των ψαράδων θέλει να δημιουργήσει μια θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή αποτελούμενη από πολλά νησιά, με κέντρο τη Γυάρο.
Πού αλλού έχει εφαρμοστεί αυτή η πρακτική και με τι αποτελέσματα;
Σε εκατοντάδες περιοχές του πλανήτη, με εξαιρετικά αποτελέσματα. Το πιο πετυχημένο παράδειγμα είναι τα τρία μικρά νησάκια στην Ισπανία, όπου η προστατευόμενη περιοχή λειτουργεί επί 18 χρόνια. Το κέρδος από την αύξηση του τουρισμού και των αλιευμάτων ξεπερνά τα έξι εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο! Και είναι όλοι ικανοποιημένοι, ειδικά οι ψαράδες, οι οποίοι είδαν τον αριθμό των ψαριών να έχει εικοσαπλασιαστεί.
Μιλάμε τόση ώρα για τη θάλασσα και τη θαλάσσια ζωή και στην πραγματικότητα γνωρίζουμε ελάχιστα γι’ αυτή...
Αυτό είναι αλήθεια. Παρότι το 71% του πλανήτη καλύπτεται από θάλασσα, ξέρουμε ελάχιστα για το τι κρύβει κάτω από την επιφάνειά της. Επίσης, υπάρχει μεγάλη έλλειψη προστασίας. Μόνο το 1% των ωκεανών προστατεύεται, κάτι που σημαίνει ότι στο υπόλοιπο 99% μπορεί οποιοσδήποτε να κάνει ό,τι θέλει. Ούτε τον παγκόσμιο στόχο, ο οποίος προέβλεπε έως το 2010 να βρίσκεται υπό καθεστώς προστασίας το 10% των θαλασσιών περιοχών, δεν καταφέραμε να ακουμπήσουμε. Γίνονται προσπάθειες από μεμονωμένα κράτη και οργανώσεις, αλλά δεν φτάνουν για να έχουμε ικανοποιητικό αποτέλεσμα.
Και αν δε γίνει τίποτα;
Όλες οι επιστημονικές έρευνες καταλήγουν πως, αν δεν προστατέψουμε το θαλάσσιο οικοσύστημα, μέχρι το 2040 δεν θα υπάρχει ψάρι ούτε για δείγμα πουθενά στον κόσμο. Και δεν είναι μόνο αυτό. Οι ωκεανοί παράγουν περισσότερο από το μισό οξυγόνο που αναπνέουμε και η διατήρησή τους έχει άμεση σχέση με τη διατήρηση του ανθρώπινου είδους. Αυτό που δεν έχει καταλάβει ο περισσότερος κόσμος είναι ότι η προστασία του περιβάλλοντος είναι, ουσιαστικά, η προστασία του ανθρώπινου είδους. Ο,τι και να γίνει, η φύση θα συνεχίσει να υπάρχει, ακόμη και σε άλλες συνθήκες. Ο άνθρωπος, όμως, όχι.
Το πάθος για τη θάλασσα το κληρονόμησες από τον πατέρα σας...
Εγώ και όλος ο κόσμος! Ο πατέρας μου ενέπνευσε εκατομμύρια ανθρώπους να γνωρίσουν τον βυθό, να μελετήσουν τη θαλάσσια επιστήμη και να αγαπήσουν το περιβάλλον. Όταν βρίσκεσαι στον βυθό καταλαβαίνεις τη θέση σου στον πλανήτη. Αυτό είπε σε μένα και σε όλο τον κόσμο. Είμαι περήφανος γι’ αυτόν και εύχομαι να είναι και αυτός για μένα...
Ψάρια τρώτε;
Σπάνια. Όποτε τρώω, όμως, προτιμώ τα μικρά σε μέγεθος. Είναι πιο υγιεινά, γιατί έχουν λιγότερες τοξίνες, υδράργυρο και άλλες τοξικές ουσίες και είναι πιο «οικολογικό», επειδή βρίσκονται χαμηλά στην τροφική αλυσίδα και συμβάλλουν στη διατάραξή της.
Ποια είναι η ευχή σας για τις γιορτές;
Νομίζω πως θα ζητήσω από τον Αϊ-Βασίλη περισσότερες προστατευόμενες περιοχές στη θάλασσα. Τι άλλο;
Στην ΕΦΗ ΛΑΣΚΑ