Πιο βάσιμες από ποτέ είναι οι ανησυχίες για την εγκατάσταση πυρηνικών αντιδραστήρων σε απόσταση αναπνοής από τα σύνορα της Ελλάδας, μετά τις νέες εξαγγελίες της τουρκικής κυβέρνησης για τη δημιουργία τριών εργοστασίων πυρηνικής ενέργειας μέχρι το 2023 στη χώρα. Αν και διεθνείς αναλυτές κρίνουν ως μη ρεαλιστικούς τους στόχους του τουρκικού πυρηνικού προγράμματος, κανείς δεν μπορεί να αγνοήσει την έναρξη των διαδικασιών για τη δημιουργία του πρώτου πυρηνικού εργοστασίου στο Ακουγιού, που βρίσκεται βορείως της Κύπρου. Από την προηγούμενη χρονιά η τουρκική κυβέρνηση έχει υπογράψει σύμβαση αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων με τη ρωσική εταιρεία ατομικής ενέργειας Rosatom, για την κατασκευή τεσσάρων αντιδραστήρων συνολικής ισχύος 4.800 MW στο Ακουγιού, την παράκτια περιοχή της Επαρχίας της Μερσίνης. Οπως είναι γνωστό, το Ακουγιού βρίσκεται σε εξαιρετικά σεισμογενή περιοχή. Οι Ελληνες επιστήμονες, όμως, ανησυχούν ακόμη για τη μετατροπή της ανατολικής Μεσογείου σε περιοχή διακίνησης πυρηνικού υλικού, αλλά και για τον τρόπο διαχείρισης των πυρηνικών αποβλήτων από την Τουρκία.

Ρώσοι κατασκευαστές

Οι μακέτες του νέου πυρηνικού εργοστασίου έχουν δημοσιευτεί από τον περασμένο Ιούλιο στον τουρκικό Τύπο. Παράλληλα, έχουν ξεκινήσει οι προκαταρκτικές εργασίες για τη διαμόρφωση των χώρων όπου θα εγκατασταθούν οι πυρηνικοί αντιδραστήρες. Στις αρχές Σεπτεμβρίου, μάλιστα, το Ακουγιού επισκέφτηκε κλιμάκιο εμπειρογνωμόνων της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), που εξέφρασε την ικανοποίησή του για την πορεία των εργασιών, βάσει των διεθνών προδιαγραφών ασφαλείας...

Βάσει του σχεδιασμού, το πυρηνικό εργοστάσιο του Ακουγιού θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει μέχρι το 2019. Οπως όμως ανακοίνωσε την προηγούμενη εβδομάδα ο υπουργός Ενέργειας της Τουρκίας, Τανέρ Γιλντίζ, η Αγκυρα έχει ξεκινήσει να προγραμματίζει και δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας και στη Σινώπη. «Διατηρούμε την αποφασιστικότητά μας για την πυρηνική ενέργεια. Οι τελικές αποφάσεις για το δεύτερο πυρηνικό εργοστάσιο θα ληφθούν μέχρι το τέλος του 2012», δήλωνε ο Τ. Γιλντίζ, ενώ τουρκικά ΜΜΕ ανέφεραν ότι υπάρχει ήδη ενδιαφέρον για το εργοστάσιο της Σινώπης από εταιρείες του Καναδά, της Νότιας Κορέας, της Ιαπωνίας και της Κίνας.

«Οι τουρκικές πυρηνικές εξαγγελίες είναι παραδοσιακά μαξιμαλιστικές. Κανείς, όμως, δεν μπορεί να αγνοήσει τις εξελίξεις στο Ακουγιού. Στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπάρχει μεγάλη ανησυχία, αλλά μικρά περιθώρια αντίδρασης, καθώς η Τουρκία δεν είναι μέλος της Ε.Ε. και οι Βρυξέλλες δεν μπορούν να της επιβάλουν οτιδήποτε», δηλώνει ο ευρωβουλευτής των Οικολόγων Πράσινων, Νίκος Χρυσόγελος, ο οποίος κατέθεσε πρόσφατα σχετική ερώτηση στον Ευρωπαίο επίτροπο Ενέργειας, Γκίντερ Ετινγκερ. «Η απάντηση του επιτρόπου αναφερόταν σε πιέσεις που γίνονται στην Τουρκία για τον περιορισμό της ενεργειακής κατανάλωσης στη χώρα μέσα στα επόμενα χρόνια, ώστε να μην υπάρξει ανάγκη υιοθέτησης της πυρηνικής ενέργειας. Ωστόσο, πρέπει να γίνουν περισσότερα για να αποφευχθεί ο κίνδυνος ενός πυρηνικού ατυχήματος στην περιοχή. Η ασφάλεια θα εξασφαλιστεί μόνο όταν ματαιωθούν τα πυρηνικά σχέδια της Τουρκίας», προσέθεσε ο Ν. Χρυσόγελος.

Όλεθρος για το περιβάλλον

Δυναμικές αντιδράσεις εναντίον του τουρκικού πυρηνικού προγράμματος ετοιμάζουν και Ελληνες ακαδημαϊκοί. «Εχουμε ήδη ξεκινήσει τη συλλογή υπογραφών και θα συνεχίσουμε με περισσότερες δράσεις. Είναι αδιανόητο να ανεχθούμε πυρηνικά εργοστάσια σε μια περιοχή όπως η ανατολική Μεσόγειος», τονίζει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Αιγαίου, Πάρις Τσάρτας, επισημαίνοντας πως οι ανησυχίες του δεν περιορίζονται στο ενδεχόμενο ενός πυρηνικού ατυχήματος. «Δεν υπάρχει μικρό ή μεγάλο πυρηνικό ατύχημα. Η ραδιενέργεια δεν γνωρίζει σύνορα και τα μετεωρολογικά δεδομένα δείχνουν ότι η Ελλάδα θα επηρεαστεί από οποιαδήποτε, μικρότερη ή μεγαλύτερη, διαρροή. Τα πυρηνικά εργοστάσια της Τουρκίας απειλούν ευθέως την ελληνική δημόσια υγεία με καρκινογενέσεις και το περιβάλλον της χώρας μας με ολέθρια υποβάθμιση. Ακόμη ανησυχούμε για τη διακίνηση πυρηνικού υλικού κοντά στα ελληνικά νησιά αλλά και για τον τρόπο διαχείρισης των επικίνδυνων αποβλήτων των πυρηνικών αντιδραστήρων», λέει ο Π. Τσάρτας.

Αντίθετοι με το ενδεχόμενο εγκατάστασης πυρηνικών εργοστασίων στην Τουρκία είναι ακόμα και επιστήμονες που τάσσονται υπέρ της ατομικής ενέργειας. «Τα πυρηνικά εργοστάσια αποτελούν σίγουρα μια λύση για το πρόβλημα της ενέργειας. Η υιοθέτησή τους, όμως, από χώρες που δεν έχουν την απαραίτητη τεχνογνωσία, είναι επίφοβη. Η Τουρκία δεν μπορεί να διαχειριστεί καν τις χωματερές της, τι θα κάνει άραγε με τα πυρηνικά απόβλητα;», διερωτάται ο καθηγητής Πυρηνικής Τεχνολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Αλέκος Κλούβας.