Οι Ευρωπαίοι ηγέτες στοχεύουν σε ένα ολοκληρωμένο πακέτο στη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου. Είστε αισιόδοξος πως θα συμφωνήσουν τελικά και ποιες νομίζετε πως θα είναι οι κατευθυντήριες γραμμές αυτής της συμφωνίας;

Δεν αμφιβάλλω για το αν οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα συμφωνήσουν. Ομως, είναι πιο ενδιαφέρον να μαντέψει κανείς ποιο θα είναι το περιεχόμενο αυτής της συμφωνίας. Εγώ, προσωπικά, περιμένω πως το γερμανικό σύμφωνο για ανταγωνιστικότητα δεν θα βρει την ανάλογη υποστήριξη, αλλά πιστεύω ότι θα ληφθούν οι βασικές αποφάσεις σχετικά με τον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας, ο οποίος συνοδεύει τα τρέχοντα πακέτα «διάσωσης» στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Πιστεύετε πως οι δεσμευτικοί δημοσιονομικοί κανόνες της Γερμανίας αποτελούν ένα θετικό παράδειγμα για τις άλλες χώρες της ευρωζώνης; Θα έπρεπε, κατά τη γνώμη σας, όλες οι χώρες να εισαγάγουν στο Σύνταγμά τους ένα δημοσιονομικό «φρένο»;

Το γερμανικό δημοσιονομικό «φρένο» θα μπορούσε πράγματι να χρησιμεύει ως πρότυπο για συνταγματική συγκράτηση του χρέους σε άλλες χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Ωστόσο, δεν υπάρχει τίποτα που να αποτελεί έναν ιδανικό συνταγματικό περιορισμό του χρέους. Το δημοσιονομικό «φρένο» της Γερμανίας περιέχει, επίσης, αρκετά «παραθυράκια» και δεν είναι τέλειο, παρότι είναι πιο κοντά στο να αποτελεί ιδανική πρακτική, συγκριτικά με άλλες.

Ενα από τα βασικά αιτήματα της Ελλάδας είναι να εξασφαλίσει την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου των 110 δισ. ευρώ στην Ευρωπαϊκή Ενωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, καθώς και να μειώσει τα επιτόκια. Ποια είναι η στάση της Γερμανίας απέναντι σ’ αυτό το αίτημα;

Η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου είναι κάτι με το οποίο η Γερμανία θα μπορούσε να συμφωνήσει, ειδικά αν αυτή η επιμήκυνση ληφθεί εξίσου υπόψη στις διαπραγματεύσεις με τους ιδιώτες πιστωτές. Η ελληνική κυβέρνηση πρέπει να ακολουθήσει ενεργά αυτή τη στρατηγική. Η Γερμανία θα είναι αντίθετη στη μείωση των επιτοκίων, δεδομένου ότι η Ελλάδα έχει ήδη αντιμετωπιστεί με σχετικά ευνοϊκούς όρους, εν συγκρίσει με το τι θα έπρεπε να πληρώσει χωρίς τη βοήθεια των μελών της ευρωζώνης.

Πιστεύετε πως μία τέτοια επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου θα έδινε θετικό μήνυμα στις αγορές;

Οι αγορές θα εκτιμήσουν μία επιμηκυμένη περίοδο αποπληρωμής του χρέους, καθώς οι χρηματοπιστωτικές αγορές δεν φαίνεται να πιστεύουν πως η Ελλάδα, στην παρούσα φάση, θα μπορέσει να σταθεροποιήσει και εξυπηρετήσει με επιτυχία το δημόσιο χρέος της.

Είχατε πρόσφατα δηλώσει πως δεν πιστεύετε ότι η Ελλάδα θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τα χρέη της χωρίς μία αναδιάρθρωση. Με ποιον τρόπο πιστεύετε πως η Ελλάδα πρέπει να προχωρήσει στην αναδιάρθρωση του χρέους της; Ποιες θα είναι συνέπειες μιας τέτοιας αναδιάρθρωσης για τις ελληνικές και τις ευρωπαϊκές τράπεζες, το ευρώ, την ευρωζώνη, αλλά και τους Ελληνες πολίτες;

Η καλύτερη στρατηγική είναι μία αναδιάρθρωση χωρίς πτώχευση. Εάν η επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του δανείου γίνει με τρόπο που να καλύπτει τους πιστωτές τόσο του δημόσιου όσο και του ιδιωτικού τομέα, τότε ήδη έχει επιτευχθεί ένα είδος αναδιάρθρωσης. Εάν αυτό δεν είναι αρκετό, τότε ο ευρωπαϊκός χρηματοδοτικός μηχανισμός σταθερότητας θα μπορούσε να παράσχει πίστωση στην Ελλάδα, προκειμένου να βοηθήσει τη χώρα να επαναγοράσει τα ομόλογά της στις χαμηλότερες τιμές στην αγορά τη δεδομένη χρονική στιγμή. Μία τέτοια αναδιάρθρωση χωρίς πτώχευση θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια επιτυχημένη σταθεροποίηση και εξυπηρέτηση, χωρίς να προκαλέσει αναταράξεις στην αγορά.

Θεωρείτε πως η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη και η επιστροφή στη δραχμή αποτελεί ένα πιθανό ενδεχόμενο;

Οχι, δεν αποτελεί επιλογή. Τα πλεονεκτήματα της υποτίμησης ως εναλλακτικής λύσης στις μεταρρυθμίσεις που βοηθούν στην αποκατάσταση της ανταγωνιστικότητας είναι περιορισμένα. Η υποτίμηση «εξοικονομεί» χρόνο, βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, μία έξοδος από την ευρωζώνη θα απέκοπτε αμέσως την Ελλάδα από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές, με όλες τις αρνητικές συνέπειες, συμπεριλαμβανομένης της αναταραχής στις χρηματοπιστωτικές αγορές.

Από την εμπειρία σας, ποιοι πιστεύετε ότι είναι οι βασικοί λόγοι της σημερινής κρίσης και τι τελικά οδήγησε την Ελλάδα στα πρόθυρα της χρεοκοπίας;

Το υπερβολικό χρέος της Ελλάδας είναι το αποτέλεσμα της υπερβολικής δημόσιας σπατάλης, ιδίως το αποτέλεσμα των υπερβολικών δαπανών για τους δημόσιους υπαλλήλους και των χαμηλών επιπέδων των φορολογικών εσόδων. Οι ελληνικοί φορολογικοί νόμοι δεν εφαρμόζονται επαρκώς.

Πώς αξιολογείτε τη συνολική πρόοδο της ελληνικής κυβέρνησης σε ό,τι αφορά τη δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας μετά την υπογραφή του Μνημονίου με την Ευρωπαϊκή Ενωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο; Τι πρέπει να κάνει η Ελλάδα τους επόμενους μήνες;

Η ελληνική κυβέρνηση καταβάλλει ήδη μεγάλες προσπάθειες για τη σταθεροποίηση και εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους της χώρας. Θα πρέπει να συνεχίσει σ’ αυτή την κατεύθυνση, με στόχο την επίτευξη βιώσιμων δημόσιων οικονομικών, ακόμη κι όταν χρειαστεί να κάνει περισσότερα.

Την προηγούμενη εβδομάδα, ο Ελληνας πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου συναντήθηκε με τη Γερμανίδα καγκελάριο Αγκελα Μέρκελ, στο Βερολίνο. Σε τι κλίμα διεξήχθη η συνάντηση, ποιο ήταν το ουσιώδες συμπέρασμα και πώς θα χαρακτηρίζατε τη μεταξύ τους «χημεία»;

Δεν ήμουν παρών στη συνάντηση, όμως, απ’ ό,τι φαίνεται, το κλίμα ήταν φιλικό και εγκάρδιο.

Αρκετά γερμανικά μέσα μαζικής ενημέρωσης έχουν κατά καιρούς αναφέρει πως η Ελλάδα θα έπρεπε να πουλήσει τα νησιά της, προκειμένου να αποπληρώσει το χρέος της. Πώς το σχολιάζετε;

Δεν παίρνω τέτοιου είδους δημοσιεύματα στα σοβαρά. 

WHO IS WHO

Ο Λαρς Φελντ είναι διευθυντής στο Walter Eucken Institut στο Φράιμπουργκ και καθηγητής Οικονομικής Πολιτικής στο Πανεπιστήμιο του Φράιμπουργκ. Το 2011 ορίστηκε μέλος της «Επιτροπής Σοφών» της γερμανικής κυβέρνησης, ενώ είναι οικονομικός σύμβουλος του υπουργείου Οικονομικών. Είναι, επίσης, μέλος στο ερευνητικό ίδρυμα Kronberger Kreis, μέλος της γερμανικής Ακαδημίας Επιστημών Leopoldina και αρχισυντάκτης ενός επιστημονικού περιοδικού που εκδίδεται από τη Γερμανική Οικονομική Ένωση.

Ο Λαρς Φελντ γεννήθηκε το 1966, σπούδασε Οικονομικά στο Πανεπιστήμιο του Σάαρλαντ και στη συνέχεια πραγματοποίησε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο του Σεν Γκάλεν, με πολλές διακρίσεις κατά τη διάρκεια των σπουδών του. Από το 2002 μέχρι το 2006, ήταν καθηγητής Οικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Μάρμπουργκ και στη συνέχεια καθηγητής Χρηματοοικονομικών στο Πανεπιστήμιο του Χάιντελμπεργκ. Το 2005, το όνομά του περιλαμβανόταν στη λίστα με τους δέκα κορυφαίους νέους οικονομολόγους του γνωστού οικονομικού περιοδικού WirtschaftsWoche, ενώ το 2008 του απονεμήθηκε το βραβείο «Αριστης Διαιτησίας» από το παγκοσμίου φήμης επιστημονικό περιοδικό American Economic Review.


ΤΩΝ ΚΩΝ. ΡΟΜΠΟΤΗ – ΣΤΕΦ. ΚΑΣΙΜΗ