Κόλαφος για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας, ειδικά σε σχέση με την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων αποτελεί η φετινή έκθεση προόδου που συνέταξαν οι κοινοτικές υπηρεσίες και ενέκρινε ομόφωνα το κολέγιο των Επιτρόπων. Η έκθεση σύμφωνα με τον Επίτροπο Χαν, που την παρουσίασε πρώτα στην επιτροπή εξωτερικών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και στη συνέχεια στον Τύπο στις Βρυξέλλες, αποτελεί την πρώτη από την έναρξη των διαπραγματεύσεων που καταγράφει επιδείνωση αντί για οριακή βελτίωση, αν και έσπευσε να διευκρινίσει ότι "ακόμα και έτσι υπάρχουν και μερικά θετικά στοιχεία", όπως η συνεργασία στο προσφυγικό.

Η Κομισιόν ανησυχεί βαθιά για την υπαναχώρηση των μεταρρυθμίσεων ειδικά στους τομείς του κράτους δικαίου, των θεμελιωδών ελευθεριών και ειδικά στην ελευθερία του Τύπου, το δικαστικό σύστημα και γενικώς τη λειτουργία της δημοκρατίας στη χώρα.

Σύμφωνα με τον Επίτροπο Χαν, αυτή τη στιγμή η Κομισιόν δεν πιστεύει πια ότι το άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων μπορεί να προσφέρει τίποτα, κρίνοντας από τις πολιτικές συνθήκες. Ο ίδιος είπε ότι παλία πίστευε ότι αν άνοιγαν κεφάλαια όπως αυτά της δικαιοσύνης και των θεμελιωδών δικαιωμάτων μπορεί η Τουρκία να πιεζόταν να πάρει θέση, όμως στην πράξη απεδείχθη ότι "ούτε αυτή η προσέγγιση δουλεύει, δεν ξέρω αν το πιστεύω πια", είπε χαρακτηριστικά.

Η Κομισιόν δεν προτείνει το πάγωμα των μεταρρυθμίσεων, αλλά δεν προτείνει και το άνοιγμα κεφαλαίων. Απαντώντας σε ερώτηση του ΚΥΠΕ, ο Επίτροπος επεσήμανε ότι με την συμφωνία του περασμένου Νοεμβρίου για το μεταναστευτικό, είχαν εντοπιστεί κεφάλαια, αλλά "σήμερα δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις για κάτι τέτοιο.

Σε σχέση με το κυπριακό ο Επίτροπος ερωτηθείς σχετικά απάντησε ότι η διαπραγμάτευση για την επίλυσή του είναι σε καλό σημείο και καλό είναι "η επίλυση να προωθηθεί σε αυτό το επίπεδο". Δεν σχολίασε όμως την τουρκική θέση περί εγγυήσεων όταν του ζητήθηκε να εξηγήσει την φράση της έκθεσης που περιγράφει ότι η Τουρκία συνεχίζει και υποστηρίζει τη διαδικασία επίλυσης.

Αναλυτικά, η φετινή έκθεση για την Τουρκία έχει εκδοθεί, όπως λέει η Κομισιόν στον απόηχο του αποτυχημένου στρατιωτικού πραξικοπήματος που σημειώθηκε το βράδυ της 15ης Ιουλίου, αφήνοντας 241 θύματα και 2196 τραυματίες.

"Η τουρκική κυβέρνηση με την υποστήριξη ολόκληρου του τουρκικού πολιτικού φάσματος και της κοινωνίας, πέτυχε να ξεπεράσει την απόπειρα πραξικοπήματος. Η ΕΕ έντονα και αμέσως καταδίκασε την απόπειρα πραξικοπήματος, το οποίο αντιπροσώπευε μια άμεση επίθεση στη δημοκρατία στην Τουρκία ως τέτοια, και επανέλαβε την πλήρη υποστήριξή της στους δημοκρατικούς θεσμούς της χώρας".

Αναφέρει όμως ότι η Τουρκία κύρηξε τη χώρα σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης και γνωστοποίησε στο Συμβούλιο της Ευρώπης παρέκκλιση από την υποχρέωσή της να εξασφαλίσει μια σειρά από θεμελιώδη δικαιώματα που προστατεύονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα.

Ως εκ τούτου η ΕΕ αναγκάστηκε να καλέσει τις αρχές να τηρούν τα υψηλότερα πρότυπα όσον αφορά τον σεβασμό του κράτους δικαίου και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, σύμφωνα με τις διεθνείς δεσμεύσεις της Τουρκίας και το καθεστώς υποψήφιας χώρας.

Η έκθεση καταγράφει με μελανά χρώματα τις απολύσεις τις συλλήψεις και τις φυλακίσιες στο δικαστικό σώμα, αστυνομία, τη χωροφυλακή, το στρατό, τις δημοσίες υπηρεσίες, τις τοπικές αρχές, της ακαδημαϊκής κοινότητας, τους καθηγητές, τους δικηγόροι, τα μέσα ενημέρωσης και την επιχειρηματική κοινότητα.

"Πολλά ιδρύματα και ιδιωτικές εταιρείες έκλεισαν, τα περιουσιακά τους στοιχεία κατασχέθηκαν ή να μεταφέρθηκαν σε δημόσια ιδρύματα", σημείωνει η έκθεση.
Η Κομσιόν προειδοποιεί την Άγκυρα ότι η ατομική ποινική ευθύνη μπορεί να προσδιοριστεί μόνο με πλήρη σεβασμό για το διαχωρισμό των εξουσιών, την πλήρη ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και το δικαίωμα του κάθε ατόμου σε δίκαιη δίκη, μεταξύ άλλων μέσω της αποτελεσματικής πρόσβασης σε δικηγόρο. Η Τουρκία θα πρέπει να διασφαλίσει, σύμφωνα με την έκθεση, ότι κάθε μέτρο λαμβάνεται μόνο στο βαθμό που είναι απολύτως αναγκαίο .

Συνεχίζει όμως σχολιάζοντας ότι οι σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας αντιμετωπίζουν τις ίδιες μακροπρόθεσμες ευκαιρίες και προκλήσεις όπως πριν τις 15 Ιουλίου. "Πράγματι, το περασμένο έτος είχε ξεκίνησε από την εμβάθυνση των σχέσεών μας σε βασικούς τομείς κοινού ενδιαφέροντος, όπως συμφωνήθηκε κατά τη σύνοδο κορυφής ΕΕ-Τουρκίας, της 29ης Νοεμβρίου 2015". Μάλιστα πραγματοποιήθηκε πολιτικός διάλογος υψηλού επιπέδου ς υψηλού επιπέδου για την ενέργεια και την οικονομία και η Τουρκία συνέχισε να κάνει εξαιρετικές προσπάθειες για να παράσχει καταφύγιο σε πάνω από 2,7 εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία και το Ιράκ.

Η Κομισιόν σημειώνει ότι το τουρκικό νομικό πλαίσιο περιλαμβάνει γενικές εγγυήσεις σεβασμού των ανθρωπίνων και θεμελιωδών δικαιωμάτων, τα οποία πρέπει να βελτιωθούν περαιτέρω. Η εφαρμογή των δικαιωμάτων που απορρέουν από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και τη νομολογία του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου δεν είναι ακόμη εξασφαλισμένη. Πολλές καταγγελίες για σοβαρές παραβιάσεις της απαγόρευσης των βασανιστηρίων και κακομεταχείρισης και των δικονομικών δικαιωμάτων αναφέρθηκαν ως συνέπεια της απόπειρας πραξικοπήματος.

Σημειώνει ότι ο νέος νόμος για τα ανθρώπινα δικαιώματα είναι ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση. Περιλαμβάνει διατάξεις για την απαγόρευση των διακρίσεων σε ένα μεγάλο βαθμό, αλλά δεν καλύπτει ρητά τον σεξουαλικό προσανατολισμό.

Η Κομισιόν καταγράφει νομικό κενό σχετικά με υποθέσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καθώς δεν έχει συσταθεί ακόμη η νέα Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ισότητας. Τα δικαιώματα των πλέον ευάλωτων ομάδων και των ατόμων που ανήκουν σε μειονότητες θα πρέπει να προστατεύονται επαρκώς.

Όσον αφορά τις εκτιμήσεις για επαναφορά της θανατική ποινή, η ΕΕ υπενθυμίζει ότι η κατηγορηματική απόρριψη της θανατικής ποινής αποτελεί βασικό στοιχείο του κεκτημένου της ΕΕ.

"Υπήρξε σοβαρή οπισθοδρόμηση κατά το παρελθόν έτος στον τομέα της ελευθερίας της έκφρασης. Επιλεκτική και αυθαίρετη εφαρμογή του νόμου, ιδίως των διατάξεων για την εθνική ασφάλεια και την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ελευθερία της έκφρασης", σημειώνεται.

Τέλος, οι δικαστικές διώξεις εναντίον δημοσιογράφων, συγγραφέων ή χρηστών κοινωνικών δικτύων, η ανάκληση των διαπιστεύσεων, υψηλοί αριθμοί συλλήψεων δημοσιογράφων καθώς και το κλείσιμο πολλών μέσων ενημέρωσης προκαλούν σοβαρές ανησυχίες,ενώ ελευθερία του συνέρχεσθαι εξακολουθεί να είναι υπερβολικά περιορισμένη, στη νομοθεσία και την πράξη", σημείώνει η Κομισιόν.

Η Τουρκία απέρριψε την έκθεση της ΕΕ

Η Τουρκία απέρριψε σήμερα την τελευταία έκθεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την ενταξιακή της πορεία λέγοντας ότι "απέχει μακράν από το να είναι εποικοδομητική" και ότι σε ορισμένα σημεία υπολείπεται σε αντικειμενικότητα.
Ο υπουργός Ευρωπαϊκών Υποθέσεων της Τουρκίας Ομέρ Τσελίκ δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης ότι γράφτηκε με τρόπο που δεν εξυπηρετεί τα ευρω-τουρκικά συμφέροντα και κατηγόρησε την Ένωση ότι στερείται του οράματος των ιδρυτών της.
Στην πιο σκληρή ετήσια έκθεσή της η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε πως η Τουρκία έκανε μια στροφή προς τα πίσω στα θέματα της ανεξαρτησίας της δικαιοσύνης, της ελευθερίας της έκφρασης και άλλων θεμελιωδών δημοκρατικών κριτηρίων μετά την απόπειρα πραξικοπήματος.