Quantcast

Η ακούραστη συγγραφική πορεία της Άλκης Ζέη

Συζήτηση για το νέο βιβλίο της «Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;».
Για το βιβλίο της 'Αλκης Ζέη «Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;» (εκδόσεις Μεταίχμιο) μίλησα η κριτικός λογοτεχνίας και μεταφράστρια Κατερίνα Σχινά και η επιμελήτρια Ελένη Μπούρα, ενώ η συγγραφέας, που δεν χάνει ποτέ την καλή της διάθεση και την αίσθηση του χιούμορ της, διάβασε αποσπάσματα από τη δουλειά της (τη συζήτηση στον «Ιανό» συντόνισε ο δημοσιογράφος Νίκος Θρασυβούλου).

«Κάθε φορά που διαβάζω βιβλίο της 'Αλκης Ζέη» παρατήρησε η Κ. Σχινά «σκέφτομαι πόσο δύσκολο είναι να γράψει κανείς για τον εαυτό του, με τρόπο που να περιέχει και τους άλλους. Κάθε φορά η 'Αλκη Ζέη μού δίνει την απάντηση: μεταπλάθοντας το βίωμα σε κάτι καθολικότερο, συνδέοντας την ατομική με τη συλλογική εμπειρία, αφήνοντας το συναίσθημα ελεύθερο αλλά ταυτόχρονα παίρνοντας αποστάσεις απ' αυτό, εισάγοντας το χιούμορ ως στοιχείο λυτρωτικό. Με συγκινεί ο τρόπος που διαλέγει η Ζέη να μιλήσει για τα μεγάλα, ξεκινώντας από κάτι μικρό: ένα ζευγάρι γόβες, ένα κίτρινο τασάκι, μια ξανθή κοτσίδα, μια κουβέρτα που της έχει φύγει ολόκληρο κομμάτι στο σχήμα του σίδερου, ακόμα και μια γόπα που πέφτει σαν διάττοντας από ένα μπαλκόνι στην άσφαλτο μια σκοτεινή βραδιά. Με συγκινεί ο τρόπος που ανασυνθέτει τα πρόσωπα, τις χειρονομίες τους, όσα λέγονται και όσα αποσιωπώνται».

Και προσθέτει: «Ταυτόχρονα, όταν φέρνω στον νου μου το σύνολο των βιβλίων της σε αντίστιξη με τα σύντομα, κατά κύριο λόγο αυτοβιογραφικά της αφηγήματα, με εντυπωσιάζει ο τρόπος που ατενίζει τη ζωή της από ψηλά, σαν τοπίο, με μια βαθύτατη αίσθηση της σύνδεσης μεταξύ όλων των μερών της. Ο αρμός, βεβαίως, που συνδέει μεταξύ τους τις πολλές ζωές της 'Αλκης Ζέη είναι η Ιστορία. Ή, ακριβέστερα, ο άνθρωπος, στην εμπλοκή του με την Ιστορία. Και την Ιστορία, η 'Αλκη Ζέη δεν την απέφυγε. Ακόμη και τυχαία, βρισκόταν εκεί που τεκταίνονταν τα γεγονότα. Όπως το 1973, που παρότι αυτοξόριστη στο Παρίσι, ήρθε με χίλιους δισταγμούς στην Αθήνα να δει την άρρωστη μητέρα της και έπεσε πάνω στα γεγονότα του Πολυτεχνείου».

Περιγράφοντας το βιβλίο, η Ελένη Μπούρα παρατήρησε μεταξύ άλλων: «Το βιβλίο αυτό δεν είναι ούτε καινούριο ούτε και παλιό. Είναι παλιό γιατί συγκεντρώνει τρία προηγούμενα βιβλία: "Η δωδέκατη γιαγιά", "Τα σπανιόλικα παπούτσια" και τα "Αρβυλάκια και γόβες". Και είναι καινούριο γιατί επελέγησαν κάποιες από τις ιστορίες των τριών βιβλίων και όχι όλες (χωρίστηκαν σε δύο ενότητες: "Ιστορίες που έζησα" και "Ιστορίες που έγραψα"). Κυρίως όμως είναι καινούριο, γιατί η 'Αλκη Ζέη πρόσθεσε στις αυτοβιογραφικές της ιστορίες και τη σημερινή της αφήγηση, συνοδεύοντάς τις με ένα τωρινό της σχόλιο».

«Το βιβλίο», σημειώνει, «ξεκινάει με την ιστορία "Πόσο θα ζήσεις ακόμα, γιαγιά;", μια ερώτηση που της απηύθυναν παλαιότερα τα εγγόνια της. Για να απαντήσει με το ιδιαίτερο χιούμορ και τη ζωντάνια της: "…Ίσως απομένουν και κάποια ρέστα ακόμα… Από δώ και μπρος οι στιγμές μετράνε"».

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ