Σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες της Real planet, το νέο ρυθμιστικό δεν αποτελεί επικαιροποίηση του σχεδίου που είχε συντάξει ο Αντώνης Τρίτσης το 1985 και το οποίο ισχύει μέχρι σήμερα (παρ’ όλη την πλημμελή εφαρμογή του), αλλά έχει συνταχθεί εξαρχής με βάση τις κατευθύνσεις που ορίζει ο νόμος και αποτελεί ουσιαστικά ένα περιφερειακό χωροταξικό σχέδιο, με την έννοια ότι είναι πολύ πιο εξειδικευμένο από το προηγούμενο.

Φιλοδοξία του νέου ΡΣΑ για τη χωρική ενότητα του λεκανοπεδίου είναι η δημιουργία μιας συμπαγούς και συνεκτικής πόλης. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, κρίνεται απαραίτητη η αναγέννηση του υφιστάμενου αστικού ιστού, όπως και η αναβάθμιση των υποδομών, και δίνεται προτεραιότητα στιςυποβαθμισμένες περιοχές και σε όσες διαθέτουν γερασμένο κτιριακό απόθεμα.

Αποθάρρυνση του Ι.Χ.

Πρώτο μέλημα του νέου Ρυθμιστικού Σχεδίου είναι η αποθάρρυνση της κυκλοφορίας του αυτοκινήτου στο κέντρο της πόλης με την ταυτόχρονη ανάπτυξη ενός συνεκτικού δικτύου μεταφορών και την πριμοδότηση κυρίως των μέσων σταθερής τροχιάς, του μετρό, του τρένου, του προαστιακού σιδηρόδρομου και του τραμ, ως μέσα τα οποία δεν εκπέμπουν ρύπους.

Σχεδιάζεται η χάραξη δύο νέων γραμμών, της U, που θα ξεκινά από τον Περισσό και, μέσω Γαλατσίου, Κυψέλης, Ζωγράφου, Μαρουσιού και Λυκόβρυσης, θα καταλήγει στην εθνική οδό Αθηνών - Θεσσαλονίκης, και της γραμμής 4 του μετρό, που θα ξεκινά ως διακλάδωση από τον Ευαγγελισμό και θα φτάνει στην Ηλιούπολη, με μια ενδιάμεση στάση στον Βύρωνα.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το νέο σχέδιο δεν προκρίνει την κατασκευή της πολυσυζητημένης σήραγγας του Υμηττού.

Αξία στη γεωργική γη

Οσο για τις περιοχές εκτός του αμιγούς αστικού ιστού, όπως για παράδειγμα είναι οι καλλιεργημένες γεωργικές εκτάσεις, το νέο ρυθμιστικό εισάγει μια καινοτομία: τις αντιμετωπίζει όχι μόνο ως παραγωγικό πόρο αλλά και ως περιβαλλοντικό.

Ετσι, εκτός από τις γαίες υψηλής παραγωγικότητας δίνει έμφαση και στις περιφερειακές γαίες, π.χ. τις πεζούλες ή τα χωράφια όπου δεν γίνονται εντατικές καλλιέργειες αλλά έχουν μεγάλη αξία ως οικολογικός πόρος, ως «αγρο-οικοσυστήματα».

Επιπλέον καθορίζονται μέσα σ’ αυτές τις εκτάσεις και ζώνες αυξημένης προστασίας που θα ονομάζονται «γεωργικά πάρκα περιβαλλοντικής διαχείρισης».

Παράλληλα, το νέο ΡΣΑ οριοθετεί τους υγρότοπους της Αττικής, που μέχρι σήμερα δεν είχαν κανένα καθεστώς προστασίας, και θέτει το πλαίσιο για την αποκατάστασή τους, ενώ ορίζει ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα για την προστασία και των υδάτων και του νερού ως οικολογικό πόρο και εισάγει ένα πρωτοποριακό πρόγραμμα για την προστασία της κοίτης και την απορρύπανση ρεμάτων και ποταμών.

Τι προβλέπει ο νόμος

Το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας (ΡΣΑ) θεσμοθετήθηκε με τον Νόμο 1515/85, με τον οποίον ιδρύθηκε και ο Οργανισμός Αθήνας.
 
Σύμφωνα με αυτόν, «ρυθμιστικό σχέδιο ειδικά της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας είναι το σύνολο των στόχων, των κατευθύνσεων, των προγραμμάτων και των μέτρων που προβλέπονται από τον νόμο ως αναγκαία για τη χωροταξική και πολεοδομική οργάνωσή της στα πλαίσια των πενταετών προγραμμάτων οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης».

Ο σχεδιασμός

Ειδικότερα «το Ρυθμιστικό Σχέδιο Αθήνας» αποβλέπει στον σχεδιασμό και προγραμματισμό της ευρύτερης περιοχής της Αθήνας μέσα στα πλαίσια της εθνικής χωροταξικής πολιτικής, στη χωροταξική δομή και οργάνωσή της σε επίπεδο περιφέρειας, στη χωροταξική διάρθρωση των τομέων παραγωγής,
του συστήματος μεταφορών, της λοιπής τεχνικής υποδομής και του κοινωνικού εξοπλισμού, καθώς και στην πολιτική γης και κατοικίας, στη λήψη μέτρων και στον σχεδιασμό για τη χωροταξική και τη νέα πολεοδομική δομή της πρωτεύουσας, καθώς και στον σχεδιασμό περιοχών ή ζωνών ειδικού ενδιαφέροντος ή ειδικών προβλημάτων, στη λήψη μέτρων, όρων και περιορισμών για την εξασφάλιση της προστασίας του περιβάλλοντος».

Κίνητρα επιστροφής

Αλλη μια βασική κατεύθυνση του νέου ρυθμιστικού είναι η επανάχρηση του υφιστάμενου κτιριακού αποθέματος, κυρίως για τη δημιουργία νέων κατοικιών, και η αποθάρρυνση της δόμησης σε αδόμητες περιοχές.
 
Στόχος είναι να δοθούν κίνητρα για την επανακατοίκηση του κέντρου της πόλης -το οποίο τα τελευταία χρόνια δεν θεωρείται ιδιαίτερα ελκυστικό- με αναπλάσεις και ανακαινίσεις υπαρχόντων κενών ή εγκαταλειμμένων κτιρίων.

Ωστόσο, στην παρούσα φάση, τα κίνητρα αυτά δεν εξειδικεύονται, ενώ δεν έχει γίνει ακόμα κάποια καταγραφή των κτιρίων που θα μπορούσαν να ενταχθούν στην όλη διαδικασία.

Περιλαμβάνει επίσης πρόγραμμα για την ανάδειξη του παραλιακού μετώπου, κάτι που ούτως ή άλλως έχει ήδη ξεκινήσει με την ανάθεση της ανάπλασης του Φαληρικού Ορµου στον διάσημο Ιταλό αρχιτέκτονα Ρέντζο Πιάνο.

Προτεραιότητα η ανακύκλωση

Το νέο Ρυθμιστικό Σχέδιο της Αθήνας αναφέρεται και στο επίμαχο θέμα των σκουπιδιών: δίνει έμφαση στο τρίπτυχο ανακύκλωση-κομποστοποίηση-επανάχρηση και κρίνει αναγκαία την εφαρμογή του συστήματος των 4 κάδων, δηλαδή του διαχωρισμού των απορριμμάτων στην πηγή.

Μια τέτοια εξέλιξη, βέβαια, θα ήταν σχεδόν επαναστατική σε σχέση με τα σημερινά δεδομένα που ισχύουν στην ανακύκλωση, καθώς θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμα και σε κατάργηση του «μπλε κάδου», όπου τοποθετούνται όλες οι συσκευασίες.


ΤΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ ΧΑΪΝΗ