Σε προηγούμενες μελέτες έχει αποδειχθεί ότι το χρόνιο στρες προκαλεί υπέρταση, σκληραίνει τις αρτηρίες, αποδυναμώνει το ανοσοποιητικό σύστημα, αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη, κατάθλιψης, ακόμα και αλτσχάιμερ και κάνει το άτομο αντικοινωνικό.

Σε πρόσφατο δημοσίευμα, όμως, των «Νιου Γιορκ Τάιμς» αναφέρεται η δύναμη του άγχους, όπως παρουσιάστηκε από τα αποτελέσματα επιστημονική μελέτης.

Ο Νούνο Σούζα του Ερευνητικού Ινστιτούτου Επιστημών Υγείας και ζωής στο Πανεπιστήμιο Μίνιο της Πορτογαλίας και οι συνεργάτες διαπίστωσαν ότι ποντίκια που χρησιμοποιήθηκαν ως πειραματόζωα έχασαν την… πονηριά τους και επαναλάμβαναν κάποιες συμπεριφορές, όπως παραδείγματος χάριν πατούσαν ένα μοχλό διαρκώς για να λαμβάνουν τροφή ενώ δεν πεινούσαν.

Όπως διαπίστωσαν οι ειδικοί, ελέγχοντας τα ποντίκια με ειδικά εγκεφαλογραφήματα, οι διαφορές της συμπεριφοράς τους αντιστοιχούσαν σε αλλαγές στα νευρωνικά τους κυκλώματα.

Οι περιοχές του εγκεφάλου που συνδέονταν με την ικανότητα λήψης αποφάσεων και την προσπάθεια επίτευξης κάποιου στόχου φαινόταν να έχει συρρικνωθεί.

Αντιθέτως είχε αυξηθεί η έκταση των περιοχών που συνδέονταν με τη δημιουργία εθισμού. Δηλαδή, τα τρωκτικά πλέον είχαν την προδιάθεση να κάνουν διαρκώς τα ίδια πράγματα, να τρέχουν σε γύρους χωρίς αρχή και τέλος και αδυνατούσαν να αναζητήσουν λύσεις που θα μπορούσαν να διευκολύνουν τη ζωή τους ή να την κάνουν πιο ευχάριστη.

«Οι συμπεριφορές γίνονταν συνήθειες στα στρεσαρισμένα πειραματόζωα με πολύ μεγαλύτερη ευκολία από ό,τι στα πειραματόζωα που χρησιμοποιήθηκαν ως ομάδα ελέγχου. Μάλιστα αυτά τα ποντίκια που έπασχαν από άγχος δεν μπορούσαν να ανακτήσουν άλλες συμπεριφορές που ήταν προτιμητέες για την επίτευξη κάποιου στόχου» ανέφερε ο δρ Σούζα. «Στην ουσία αυτό που είδαμε ήταν η γέννηση του φαύλου κύκλου του άγχους» κατέληξε.

Οι ερευνητές για να προκαλέσουν χρόνιο άγχος στα πειραματόζωα τα εξέθεταν επί τέσσερις εβδομάδες σε διαφορετικούς παράγοντες στρες, ήπια ηλεκτροσόκ, τα έκλειναν σε κλουβιά με άλλα πιο δυνατά και κυρίαρχα ποντίκια, διέκοπταν για μεγάλα διαστήματα την πρόσβασή τους στο νερό ή τα βουτούσαν σε αυτό.

Στη συνέχεια συνέκριναν τα χρονίως στρεσαρισμένα ζώα με άλλα πειραματόζωα που δεν είχαν στρες.

Τα ποντίκια που έπασχαν από χρόνιο στρες μπορούσαν να μάθουν νέες ασκήσεις, όπως να πατούν ένα μοχλό για να λάβουν λίγη τροφή ή λίγο ζαχαρόνερο, αλλά είχαν δυσκολία να αποφασίσουν πότε έπρεπε να σταματήσουν να πατάνε τον μοχλό.

Αντίθετα τα φυσιολογικά ποντίκια το αποφάσιζαν με ευκολία.

Έπειτα από «διακοπές» διάρκειας τεσσάρων εβδομάδων σε ένα περιβάλλον απελευθερωμένο από στρεσογόνους παράγοντες τα ποντίκια που έπασχαν από χρόνιο άγχος είχαν ξαναβρεί τις ισορροπίες τους και είχαν ανακτήσει όλες τις ικανότητές τους.

Μπορούσαν να βρουν καινούργιους τρόπους για να πετύχουν αυτό που ήθελαν και να μπορούν να ξεχωρίσουν τις διάφορες καταστάσεις, ενώ δεν έκαναν άσκοπες επαναληπτικές κινήσεις.

Οι ατροφικές ενώσεις των συνάψεων στις πιο σημαντικές περιοχές του εγκεφάλου, όπως π. χ. τον προμετωπιαίο φλοιό, είχαν αποκτήσει και πάλι το φυσιολογικό τους μέγεθος, ενώ είχαν υποχωρήσει οι δενδρίτες στην περιοχή που ευθύνεται για τη δημιουργία έξεων.

Δεν παραδεχόμαστε ότι έχουμε πρόβλημα

Ο Ρόμπερτ Σαπόλσκι, νευροβιολόγος και ειδικός στο στρες, της ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Στάνφορντ επισημαίνει ότι πολύ συχνά το άγχος, εφόσον είναι έντονο, «μεταβάλλεται σε σκοτεινό τούνελ από το οποίο όχι μόνο αδυνατούμε να βγούμε, αλλά όσο προσπαθούμε βυθιζόμαστε περισσότερο».

«Η αλήθεια είναι ότι δεν τα καταφέρνουμε καθόλου καλά στην αναγνώριση του προβλήματος. Με μεγάλη δυσκολία καταλαβαίνουμε πότε οι μηχανισμοί αντιμετώπισης του άγχους που διαθέτουμε δεν κάνουν τη δουλειά τους. Γι’ αυτό σε πολλές περιπτώσεις επαναλαμβάνουμε τις ίδιες συμπεριφορές αντί να δοκιμάσουμε κάτι καινούργιο» εξηγεί ο Αμερικανός ειδικός.

Σίγουρα η επιμονή είναι αρετή και αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο κάθε επιτυχίας στη ζωή. Όταν, όμως, το παρακάνουμε, αυτή η αρετή μεταβάλλεται απλά σε ανεξέλεγκτη επανάληψη των ίδιων και των ίδιων που καταλήγουν σε ένα φαύλο κύκλο άγχος και αποτυχίας.

«Αν προσπαθήσω τώρα να κατακτήσω τον κόσμο του σύγχρονου χορού, έπειτα από μερικές απορρίψεις και αποτυχίες θα αντιληφθώ ότι πρέπει να εξασκηθώ περισσότερο» εξηγεί ο δρ Σεπόλσκι, συγγραφέας του «Γιατί οι ζέβρες δεν παθαίνουν έλκος. Μετά την εκατομμυριοστή απόρριψη ίσως θα πρέπει να καταλάβω ότι ο χορός δεν είναι μια επαγγελματική οδός που θα πρέπει να ακολουθήσω. Μόνο τότε θα μπορέσω να αρχίσω κάτι καινούργιο».

Ευτυχώς, οι συμπεριφορές που συνδέονται με το χρόνιο άγχος μπορούν να αλλάξουν εύκολα.

Η μελέτη δημοσιεύτηκε στην επιστημονική επιθεώρηση «Science».

Πηγή: tanea.gr