Στο ΙΟΒΕ υποστηρίζουν, όμως, πως αν δεν είχαν γίνει οι Αγώνες του 2004 το επίπεδο του ΑΕΠ θα ήταν κατά 2,5% χαμηλότερο, ενώ η απασχόληση θα ήταν μειωμένη κατά περίπου 44.000 θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, όμως, η ελλιπής αξιοποίηση της ολυμπιακής κληρονομιάς μετά το πέρας των Αγώνων εκτιμάται ότι κόστισε σημαντικά στο ΑΕΠ.

Οι αναλυτές του ΙΟΒΕ υποστηρίζουν πως «ο ακριβής προσδιορισμός του κόστους και του αντίστοιχου οφέλους της διοργάνωσης για την οικονομία επηρεάζεται από το γεγονός ότι ο ορισμός ενός έργου ως «ολυμπιακό» επιδέχεται και εναλλακτικές ερμηνείες». Η χρηματοδότηση από τον Κρατικό Προϋπολογισμό των δαπανών που χαρακτηρίστηκαν «ολυμπιακές» υπολογίζεται συνολικά σε 6,5 δισ. ευρώ για όλη την περίοδο στην οποία καταγράφηκαν οι δαπάνες (2000-2010). Με βάση τη μελέτη, αν αφαιρεθεί το κόστος σειράς έργων που χαρακτηρίστηκαν μεν «ολυμπιακά» χωρίς να συνδέονται άμεσα με τη διοργάνωση τότε το κόστος περιορίζεται από τα 6,5 δισ. ευρώ στα 4,1 δισ. ευρώ.

Ωστόσο, ακόμα και αυτός ο υπολογισμός περιέχει κινδύνους καθώς αρκετές δαπάνες μπορεί να μη συνδέονται άμεσα, αλλά είχαν ζητηθεί από τη Διεθνή Ολυμπιακή Επιτροπή (ΔΟΕ) όπως π.χ. η αναβάθμιση κλινικών νοσοκομείων, κλπ. Επιπλέον στη μελέτη του ΙΟΒΕ δεν περιλαμβάνεται το κόστος κατασκευής (περί τα 300 εκατ. ευρώ) του παρηκμασμένου Ολυμπιακού Χωριού το οποίο χρηματοδοτήθηκε από τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας ή το κόστος του Ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλου που επιβάρυνε τον προϋπολογισμό του ΟΔΙΕ με περίπου 200 εκατ. ευρώ.

Από τα στοιχεία που περιλαμβάνονται στη μελέτη προκύπτει πως το μεγαλύτερο μέρος (σχεδόν τα 4/5) από τις δαπάνες για ολυμπιακά έργα αφορούν στα υπουργεία Υποδομών (πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ) και Πολιτισμού. Στο πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ αντιστοιχούσε το 42% του συνόλου των δαπανών, ενώ το υπουργείο Πολιτισμού εκτέλεσε περίπου το 38% της δαπάνης των Ολυμπιακών έργων. Επίσης, στην αρμοδιότητα του ΥΠΕΧΩΔΕ ανήκε και η υλοποίηση του μεγαλύτερου αριθμού έργων συγκριτικά με τα υπόλοιπα υπουργεία (141 έργα) που είχαν συμμετοχή στην προετοιμασία των Αγώνων.

Το πρώην ΥΠΕΧΩΔΕ διαχειρίστηκε έργα αξίας περίπου €1,7 δισ. ευρώ, έχοντας στην αρμοδιότητά του και την κατασκευή νέων αθλητικών εγκαταστάσεων, όπως το Ολυμπιακό Κέντρο Σχοινιά, το Ολυμπιακό Κέντρο Ελληνικού, το Ολυμπιακό Κέντρο Beach Volleyball και το Κέντρο Ιππασίας Γουδή. Το κόστος κατασκευής των συγκεκριμένων αθλητικών εγκαταστάσεων εκτιμάται σε περίπου 817 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Πολιτισμού είχε στην αρμοδιότητά του την κατασκευή αθλητικών εγκαταστάσεων (συνολικής αξίας €1,4 δισ.) μεταξύ των οποίων του Ολυμπιακού Γυμναστηρίου Γαλατσίου, του Ολυμπιακού Κέντρου Σκοποβολής Μαρκόπουλου, του Πανθεσσαλικού / Παγκρήτιου / Παμπελοποννησιακού Σταδίου, του Ολυμπιακού Κέντρου Βουλιαγμένης, του Κλειστού Ολυμπιακού Γυμναστηρίου Άρσης Βαρών, του Ολυμπιακού Γυμναστηρίου Άνω Λιοσίων και του Ολυμπιακού Κέντρου Ιππασίας Μαρκόπουλου, αλλά και την ενοποίηση του ΟΑΚΑ και του περιβάλλοντος χώρου.

Οι δαπάνες για την κατασκευή νέων αθλητικών εγκαταστάσεων ή για τη βελτίωση και αναβάθμιση υφιστάμενων εγκαταστάσεων (€2,8 δισ.) απορρόφησαν περίπου το μισό των δαπανών για Ολυμπιακά έργα (χωρίς να υπολογίζεται η συμμετοχή του Δημοσίου στις δαπάνες της Αθήνα 2004 και τις προσαρμογές). Ακολουθούν οι δαπάνες για το οδικό δίκτυο (14,0%) και για την αστική ανάπλαση (13,9%). Το κόστος για το σχεδιασμό και την εφαρμογή του σχεδίου για την ασφάλεια των Αγώνων υπολογίζεται σε 7.6% των δαπανών, ενώ η βελτίωση των υποδομών στα νοσοκομεία, στα μέσα μεταφορών κ.ά. υπολογίζεται ότι απορρόφησαν το 5,1% των δαπανών για Ολυμπιακά έργα.

Από την πλευρά του δημοσιονομικού οφέλους, εκτιμάται ότι περίπου 2,9 δισ. ευρώ επέστρεψαν στα ταμεία του κράτους υπό τη μορφή φορολογικών εισπράξεων και εργοδοτικών εισφορών κατά την περίοδο προετοιμασίας και διεξαγωγής των Αγώνων. Σε αυτό το μέγεθος πρέπει να προστεθούν και τα κρατικά έσοδα που συσχετίζονται με την αυξημένη οικονομική δραστηριότητα στη μεταολυμπιακή περίοδο. Στο ΙΟΒΕ θεωρούν πως η διεξαγωγή των Αγώνων δεν επιβάρυνε ουσιαστικά τη δημοσιονομική θέση της χώρας.

Οι ολυμπιακές εγκαταστάσεις

Οι αναλυτές του ΙΟΒΕ χωρίς τις εγκαταστάσεις των Ολυμπιακών Αγώνων σε τέσσερις κατηγορίες: Στην πρώτη κατηγορία εντάσσονται οι εγκαταστάσεις που έχουν παραχωρηθεί προς χρήση σε ιδιωτικές ή δημοτικές επιχειρήσεις ή έχουν μεταστεγαστεί σε αυτές υπηρεσίες του Δημοσίου. Αυτή η κατηγορία περιλαμβάνει το Ολυμπιακό Κέντρο Αντιπτέρισης (Μπάντμιντον), το οποίο λειτουργεί ως θέατρο / χώρος εκδηλώσεων από το Ιανουάριο το 2007, μετά από ριζική αναμόρφωση του εσωτερικού του χώρου. Παρόμοια πορεία είχε το Διεθνές Κέντρο Ραδιοτηλεόρασης (IBC), το οποίο παραχωρήθηκε στη Lamda Development για χρήση ως εμπορικό κέντρο (Golden Hall). Τα δύο συγκεκριμένα ακίνητα ήταν από τα πρώτα που διατέθηκαν προς αξιοποίηση.

Επίσης, στο Κέντρο Διεθνούς Τύπου έχει μεταστεγαστεί το Υπουργείο Υγείας, ενώ το Παγκρήτιο Στάδιο και το Παμπελοποννησιακό στάδιο έχουν παραχωρηθεί στους αντίστοιχους Δήμους και χρησιμοποιούνται ως έδρες ποδοσφαιρικών ομάδων. Επιπλέον, το Ολυμπιακό Κέντρο Νίκαιας (το οποίο στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων φιλοξένησε το άθλημα της άρσης βαρών) έχει παραχωρηθεί στο Πανεπιστήμιο Πειραιά για 40 χρόνια. Μπορεί να μην το αναφέρει η μελέτη του ΙΟΒΕ, αλλά η αξιοποίηση ορισμένων από τις συγκεκριμένες εγκαταστάσεις δε θεωρείται η καλύτερη.

Στην ίδια κατηγορία ανήκουν και τα έργα που δεν χρηματοδοτήθηκαν από το Πρόγραμμα Δημόσιων Επενδύσεων, όπως το Ολυμπιακό Χωριό στους Θρακομακεδόνες, τα δημοσιογραφικά χωριά στο Μαρούσι και την Παλλήνη και η ανασκευή του γηπέδου "Γεώργιος Καραϊσκάκης". Οι κατοικίες του Ολυμπιακού χωριού έχουν παραχωρηθεί σε δικαιούχους του ΟΕΚ και αξιοποιούνται, παρότι υπάρχουν αναφορές για ελλιπή συντήρηση των κοινόχρηστων χώρων. Αντίστοιχα, τα δημοσιογραφικά χωριά στο Μαρούσι και την Παλλήνη έχουν μετατραπεί σε οικιστικά συγκροτήματα (ΗΛΙΔΑ και Λόφος Έντισον αντίστοιχα), με τα περισσότερα διαμερίσματα να έχουν πωληθεί. Τέλος, το γήπεδο "Γεώργιος Καραϊσκάκης" αποτελεί την έδρα της ΠΑΕ Ολυμπιακός.

Στη 2η κατηγορία περιλαμβάνονται οι εγκαταστάσεις εκείνες που παραμένουν υπό τη διαχείριση εταιρειών της κεντρικής διοίκησης, όπως η ΕΤΑΔ Α.Ε., αλλά γίνεται μερική χρήση. Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί το Ολυμπιακό Κλειστό Γυμναστήριο Tae Kwon Do στο οποίο φιλοξενούνται συναυλίες, φεστιβάλ, συνέδρια και παρεμφερείς διοργανώσεις. Για τη συγκεκριμένη εγκατάσταση είχε προκηρυχθεί στο παρελθόν διαγωνισμός για τη μετατροπή του σε διεθνές συνεδριακό κέντρο η οποία όμως ακυρώθηκε. Σε αυτή την κατηγορία θα μπορούσε να ενταχθεί και το Πανθεσσαλικό Στάδιο, το οποίο χρησιμοποιείται σήμερα ως έδρα της ΠΑΕ Νίκη Βόλου και προηγουμένως του Ολυμπιακού Βόλου. Άλλες εγκαταστάσεις σε αυτή την κατηγορία είναι το Ολυμπιακό Κέντρο Πάλης στα Άνω Λιόσια και το Ολυμπιακό Στάδιο Πυγμαχίας στο Περιστέρι, τα οποία χρησιμοποιούνται για αθλητικές και άλλες εκδηλώσεις.

Στην κατηγορία αυτή θα μπορούσε επίσης να ενταχθεί και το Ολυμπιακό Αθλητικό Κέντρο Αθηνών (ΟΑΚΑ), το οποίο διαχειρίζεται από το Ν.Π.Ι.Δ. «Ο.Α.Κ.Α. Σπύρος Λούης». Όπως επισημαίνεται στη μελέτη, «το ΟΑΚΑ δεν έχει καταφέρει να συμπεριληφθεί στα τουριστικά αξιοθέατα της Αθήνας, ενώ σε σημαντικό τμήμα κοινόχρηστων χώρων και εγκαταστάσεων η συντήρηση είναι ελλιπής, με αποτέλεσμα εικόνες από το ΟΑΚΑ να αποτελούν αντικείμενο αναφοράς για εγκαταλειμμένα ολυμπιακά ακίνητα. Επιπλέον, η έλλειψη ενός μουσείου για την ιστορία των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 (στο παρελθόν είχε προταθεί τμήμα του Διεθνούς Κέντρου Ραδιοτηλεόρασης να μετατραπεί σε μουσείο Ολυμπιακών Αγώνων) που να προσελκύει επισκέπτες, όπως συμβαίνει σε άλλες πόλεις που φιλοξένησαν Ολυμπιακούς Αγώνες, αποτελούσε μέχρι πρόσφατα μια ακόμη ένδειξη για την ελλιπή αξιοποίηση της κληρονομιάς των Αγώνων.

Στην επόμενη κατηγορία θα μπορούσαν να ενταχθούν εγκαταστάσεις που βρίσκονται σε διαδικασία παραχώρησης προς επενδυτές. Τον Ιούνιο του 2014 το ΤΑΙΠΕΔ εξέδωσε πρόσκληση υποβολής προσφοράς για την παραχώρηση της χρήσης των Ολυμπιακών ακινήτων στις περιοχές Γαλατσίου και Μαρκοπούλου. Τρία επενδυτικά σχήματα υπέβαλαν δεσμευτικές προσφορές για την παραχώρηση (για 40 χρόνια) της χρήσης και εκμετάλλευσης του Ολυμπιακού Ιππικού Κέντρου Μαρκοπούλου. Για το Ολυμπιακό Κέντρο Γαλατσίου δεν κατατέθηκαν δεσμευτικές προσφορές στο πλαίσιο του διαγωνισμού και οι δυνατότητες αξιοποίησής του αξιολογούνται εκ νέου από το ΤΑΙΠΕΔ. Η διαδικασία παραχώρησης του Ολυμπιακού Κωπηλατοδρομίου Σχοινιά επίσης βρίσκεται σε εξέλιξη.

Οι 6 αθλητικές εγκαταστάσεις στο Ολυμπιακό Κέντρο Ελληνικού, κάποιες από τις οποίες παραχωρήθηκαν (χωρίς ποτέ να αξιοποιηθούν) προκειμένου στη συνέχεια να επανέλθουν με νόμο στην κατοχή του δημοσίου ώστε να ξαναπαραχωρηθούν, αποτελούν το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα ελλιπούς αξιοποίησης της ολυμπιακής κληρονομιάς. Αρκετές από τις εγκαταστάσεις (π.χ. softball, κανό-καγιάκ, χόκεϊ επί χόρτου κ.ά.) βρίσκονται σε κατάσταση αχρηστίας και απαξίωσης. Όπως είναι γνωστό, το σύνολο της έκτασης του Ελληνικού παραχωρείται, αν δοθούν οι σχετικές εγκρίσεις, σε επενδυτικό σχήμα υπό την Lamda Development του ομίλου Λάτση.

Τέλος, υπάρχουν και Ολυμπιακές εγκαταστάσεις, οι οποίες παραμένουν πλήρως αναξιοποίητες και ταυτόχρονα δεν φαίνεται να βρίσκονται σε διαδικασία παραχώρησης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το Ολυμπιακό Κέντρο Beach Volley στο Παλαιό Φάληρο.

ΠΗΓΗ: Euro2day