Συνεχίστηκε, δε, ...θεατρικά στη σκηνή του «Ολύμπιον», όπου «προσγειώθηκαν» οι δύο ηθοποιοί συνεχίζοντας «ζωντανά» την παρουσίαση.

Στη σημειολογία του «ταξιδιού» στο οποίο μας οδηγεί ο κινηματογράφος αναφέρθηκε -σε άψογα ελληνικά- η γενική διευθύντρια του Φεστιβάλ Ελίζ Ζαλαντό.
 
Η ίδια μίλησε για τους συμπατριώτες της αδελφούς Λυμιέρ που έφτασαν στα 1895 με τρένο στο Παρίσι προκειμένου να παρουσιάσουν την πρώτη ταινία στην ιστορία του κινηματογράφου, αλλά και στο ... κινηματογραφο-θεατρικό αεροπορικό ταξίδι των παρουσιαστών που έφεραν στην Θεσσαλονίκη-πρωτεύουσα των «κινούμενων εικόνων»- την εναρκτήρια βραδιά.

«Οι ταινίες προχωρούν όπως τα τρένα μεσα στη νύχτα» έλεγε χαρακτηριστικά η κ.Ζαλαντό για να υπογραμμίσει ότι η συμβολή της νέας διοίκησης είναι το να καταστήσει το ταξίδι αυτό πιο «ανεκτικό», πιο «προσβάσιμο», πιο «καλλιτεχνικό» .

Για πρώτη φορά μάλιστα στη σκηνή του «Ολύμπιον» βρισκόταν, προκειμένου να καταστήσει την τελετή έναρξης (ακόμα και το περιεχόμενο των προβολών) πιο «προσβάσιμα» σε άτομα με ακουστική αναπηρία, μεταφράστρια στη νοηματική γλώσσα.

Ήταν ο όλος «άλλος αέρας», αυτές οι μικρές αισθητικές παρεμβάσεις και αλλαγές που έκαναν ίσως τον υπουργό Πολιτισμού Αριστείδη Μπαλτά να αρχίσει το χαιρετισμό του με μια «προσωπική εξομολόγηση» όπως είπε:

«Όταν έρχομαι στη Θεσσαλονίκη, ως υπουργός Πολιτισμού -αυτό μούλαχε η μοίρα- αισθάνομαι κυριολεκτικά μιαν ανάταση. Εδώ αισθάνομαι ότι ο πολιτισμός συλλειτουργεί με την πόλη και ανοίγεται και στις γύρω χώρες. Εδώ ο πολιτισμός ξαναβρίσκει την ουσία του και δείχνει το καλό της χρήσης του».

Άνοιξε η αυλαία του 57ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης



Φοβόμαστε; Όλοι; Οι γυναίκες ίσως περισσότερο; Και πώς εκφράζουμε τους σύγχρονους φόβους μας; Με κραυγές ή με ψιθύρους;

Η τέχνη στα χρόνια της ύφεσης απεχθάνεται τον εντυπωσιασμό, τόσο όσο ο μοντερνισμός σιχαίνεται την καλλιέπεια. Τι μπορεί να ισχύει και τι ακυρώνεται, σήμερα, στην εποχή της βίαιης φτωχοποίησης, της βίαιης μετανάστευσης, της βίαιης εκδίκησης, του αποτροπιασμού των νέο-αποικιακών και των νέο-θρησκευτικών πολέμων;

Αυτοί οι ..."Ψίθυροι" ή αλλιώς, οι εικαστικοί - καλλιτεχνικοί "ψίθυροι" 24 γυναικών καλλιτεχνών από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ κι ενός άνδρα καλλιτέχνη φιλοξενούνται στη νέα έκθεση που διοργανώνει το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης.

Ζητήματα ταυτότητας, φόβου και διαπιστώσεων, που αφορούν απαγορεύσεις, κοινωνικούς κώδικες και ταμπού, ζητήματα που απορρέουν από την καταστροφή του πλανήτη αλλά και από τη βία της μετακίνησης των ανθρώπων και την κατάθλιψη που προκαλεί το τέλος της ευμάρειας, η προσωπική κατάδυση, αλλά και ο ψίθυρος του κυττάρου καθώς βαίνει προς το γήρας είναι τα ζητήματα που "διαπραγματεύονται" εικαστικά οι καλλιτέχνες.

"Τι θα 'κανα χωρίς αυτή τη σιωπηλή δίνη των ψιθύρων/ που ασθμαίνει μανιασμένη για βοήθεια γι' αγάπη/ χωρίς αυτόν τον ουρανό που υψώνεται/πάνω απ' τη σκόνη της σαβούρας του (Σάμουελ Μπέκετ, "Ποιήματα συνοδευόμενα από σαχλοκουβέντες").

"Ο τίτλος -όπως αναφέρει η επιμελήτρια της έκθεσης και καλλιτεχνική διευθύντρια του ΜΣΤΚ, Μαρία Μαραγκού- αντλεί νοηματικά από τον λόγο του σπουδαίου Ιρλανδού λογοτέχνη και θεατρικού συγγραφέα, του Σάμουελ Μπέκετ, που τόσο σύγχρονα μιλά για τις λέξεις που γίνονται ψίθυροι, για το αιώνιο μουρμούρισμα και τη μνήμη που κρύβεται πίσω από κάθε ψίθυρο και για τον ψίθυρο που γίνεται κραυγή".

Όσο για την επιλογή γυναικών καλλιτεχνών, η ίδια σχολιάζει ότι "η πρόσκληση σε γυναίκες της τέχνης, από την Ελλάδα, την Ευρώπη και τις ΗΠΑ, δεν ορίζει επιθυμία για ένα φεμινιστικό μανιφέστο.

Η επιλογή εκφράζει την πίστη, ότι ο γυναικείος ψίθυρος παραμένει πιο διαυγής και γενναίος σε αιτήματα επεξεργασίας του φόβου και της ύπαρξης.

Ο τελικός σχολιασμός, ωστόσο, μέσω των συνεντεύξεων των γυναικών, διαφόρων εθνικοτήτων, ηθελημένα αποτελεί έργο και κατάθεση του άλλου φύλου".

"Ο καλλιτέχνης δεν δικαιούται να είναι αθώος στις συνθήκες της επισφάλειας των χρόνων μας. Το ίδιο ισχύει και για τον πολίτη. Ο άναρχα δομημένος ως προς το κοινωνικό του πλέγμα και τις διαστρωματώσεις, κόσμος μας, αιτεί τη χαμηλόφωνη συνομιλία, τον στοχασμό μιας ταπεινότητας, που διαδέχτηκε την οίηση της ευμάρειας. Το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης καταθέτει τον δικό του ψίθυρο στην τέχνη του σήμερα", σημειώνει η επιμελήτρια της έκθεσης.

Η έκθεση, την οποία θα εγκαινιάσει απόψε (στις 21.30) ο υπουργός Πολιτισμού, Αριστείδης Μπαλτάς, αποτελεί - παραγωγή του Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης, όπου και πρωτοπαρουσιάστηκε τον Οκτώβριο του 2015, και εντάσσεται στο πρόγραμμα του φετινού 57ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Η έκθεση "Ψίθυροι" πλαισιώνεται από μια σειρά παράλληλων δράσεων, που περιλαμβάνει την περφόρμανς μακράς διάρκειας "Γραφείο Αποφόρτισης Κοινού" από την εικαστικό Ευγενία Τσανανά (με ανοιχτή πρόσκληση για το κοινό), την προβολή του έργου της Δέσποινας Μεϊμάρογλου "Emergency exit" (ΟΛΥΜΠΙΟΝ, 3-13.11.2016) και της ταινίας "Χέρια: Η ζωή και οι έρωτες του ευγενέστερου των φύλων" των Stella Simon και Miklos Bandy (ΚΣΤΘ, 4.11.2016-7.01.2017), ενώ ξεναγήσεις σε μαθητές και στο ευρύ κοινό θα πραγματοποιούνται καθ' όλη τη διάρκεια της έκθεσης από τους επιμελητές και τους μουσειοπαιδαγωγούς του ΚΜΣΤ.

Η περφόρμανς "Γραφείο Αποφόρτισης Κοινού" (ΚΣΤΘ, 5-13.11.2016) είναι ένα ένα συμμετοχικό έργο, με το οποίο επιχειρεί να προσφέρει άμεση συναισθηματική ανακούφιση στους επισκέπτες του ακούγοντας τους εφιάλτες τους, καταγράφοντάς τους και στη συνέχεια σβήνοντας τις καταγραφές και αποθηκεύοντας τα τρίμματα της σβηστήρας. Την τελευταία μέρα η καλλιτέχνης θα ρίξει τα τρίμματα στη θάλασσα. Μέσω της επανάληψης αυτής της διαδικασίας επί οκτώ μέρες, το Γραφείο σκοπεύει να ελαττώσει συμβολικά το βάρος της συσσωρευμένης δυστυχίας που βαραίνει την πόλη, σε μία κοινή προσπάθεια με τους επισκέπτες του, με βάση την αμοιβαία εμπιστοσύνη.

Οι "Ψίθυροι" θα περιμένουν το κοινό του Φεστιβάλ Κινηματογράφου - αλλά και στη συνέχεια ως τις 7 Ιανουαρίου 2017 στο Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης/ Αποθήκη Β1 (Λιμάνι) από Τρίτη-Σάββατο 10:00-18:00. Ειδικά για τις δύο Κυριακές του ΦΚΘ, 6 & 13.11 το ΚΣΤΘ θα μείνει ανοιχτό, 10:00-18:00.