Quantcast

Πρώτη επίσημη προβολή του ντοκιμαντέρ του Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών

Στην άκρη του Αιγαίου, στο Καστελόριζο, "ταξίδεψαν", χθες το βράδυ, όλοι όσοι βρέθηκαν στην επίσημη πρώτη πανελλαδική προβολή.
Στην άκρη του Αιγαίου, της Ελλάδας και της Ευρώπης, στο Καστελόριζο, "ταξίδεψαν", χθες το βράδυ, όλοι όσοι βρέθηκαν στην επίσημη πρώτη πανελλαδική προβολή του νέου ιστορικού ντοκιμαντέρ του Ιδρύματος Ιστορικών Μελετών (ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ.), με τίτλο "Στην άκρη του Αιγαίου - Καστελόριζο".

Στη νέα πτέρυγα του Αρχαιολογικού Μουσείου Καβάλας, οι θεατές είχαν την μοναδική ευκαιρία να παρακολουθήσουν, μέσα από το ντοκιμαντέρ, μία μικρογραφία της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας που ουσιαστικά αποτελεί και την ιστορία του πολύπαθου Καστελόριζου- των δεινών που υπέστη από κατακτητές, της μετανάστευσης, τις φυσικές καταστροφές και την αναγέννησή του μέσα από τους πολέμους και τη φτώχεια.

Στο διάρκειας πενήντα λεπτών ντοκιμαντέρ παρουσιάζεται, με αφηγηματική γλαφυρότητα, η ιστορική πορεία ενός νησιού που στα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα όχι μόνο έσφυζε από ζωή αλλά αποτελούσε κι ένα από τα μεγαλύτερα εμπορικά και ναυτικά κέντρα της ανατολικής μεσογείου.

Με έναν μεγάλο στόλο εμπορικών πλοίων, με κατοίκους που δραστηριοποιούνταν σε όλους τους τομείς της οικονομίας, με φημισμένα δημόσια και ιδιωτικά σχολεία, με ζηλευτή οργάνωση της τοπικής κοινωνίας, παρά την οθωμανική κυριαρχία που επικρατούσε στο νησί, με κάλυψη όλων των υλικών αναγκών των κατοίκων χάρη στον τρόπο που λειτουργούσε η δημογεροντία του νησιού.

Ήταν διάχυτη η συγκίνηση των θεατών στις εικόνες της μετανάστευσης των κατοίκων στην Αυστραλία, τη σκληρή αντιμετώπιση που είχαν ως ξένοι μετανάστες στη μακρινή αυτή χώρα, αλλά και στις υπεράνθρωπες προσπάθειες που κατέβαλαν μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο οι εναπομείναντες κάτοικοι του νησιού, που κάποτε αριθμούσε 14.000 και σήμερα μόλις 200, να επιβιώσουν στις εσχατιές του Ελλάδας κάτω από αντίξοες συνθήκες, φτώχεια, αδιαφορία και εγκατάλειψη της εκάστοτε πολιτικής ηγεσίας της Ελλάδας.

Η συνιδρύτρια του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. και καθηγήτρια του Τμήματος Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Κωνσταντινούπολης Ειρήνη Σαρίογλου, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ για τη νέα ιστορική παραγωγή του ιδρύματος, τόνισε ότι το ντοκιμαντέρ αυτό αποτελεί μια τιμή "στην πολυκύμαντη ιστορία του ακριτικού νησιού, που προσπαθεί να αναδείξει την σπουδαία πολιτισμική, ιστορική και οικονομική κληρονομιά των Καστελλοριζιών στην ευρύτερη περιοχή".

"Στο νοερό αυτό ταξίδι- ιστορική αναδρομή σε Ρόδο, Αντίφιλο, Μάκρη, Λιβίσι, Μύρα, Καστελόριζο" σημειώνει η κ. Σαρίογλου, "οι μαρτυρίες των κατοίκων του νησιού πρωταγωνιστούν, καθώς καταγράφουν το πολυκύμαντο παρελθόν του. Το ντοκιμαντέρ βασίζεται στο βιβλίο 'An Island in Time 1890-1948' του Nicholas Pappas, στο ημερολόγιο 'Ιστορίες του Καστελόριζου' της Χριστίνας Ευστρατιάδου, γερόντισσας Καστελοριζιάς, αλλά και σε αρχειακό υλικό του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ, της ΕΡΤ αλλά και σε πλούσιο οπτικοακουστικό αρχείο που πρώτη φορά παρουσιάζεται στο κοινό".

Το ντοκιμαντέρ, σημειώνει η κ. Σαρίογλου, διαπραγματεύεται την εντυπωσιακή οικονομική και πνευματική ακμή του νησιού στις αρχές του 20ου αιώνα.
"Δεκατέσσερις χιλιάδες και παρά τους πολέμους, ξενιτεμούς, κατακτητές ...αντέχαμε. Αντέχαμε γιατί ακουμπούσαμε σε κάτι πολύ δυνατό ...στον πολιτισμό μας. Πολιτισμός που ήταν πράξη" αναφέρει -μεταξύ άλλων- η Καστελλοριζιά συγγραφέας.

Κατά τη διάρκεια των δυο παγκοσμίων πολέμων που ακολουθούν, το Καστελόριζο βρίσκεται αντιμέτωπο με πολλαπλές κατοχές, κακουχίες και βομβαρδισμούς.

Η μετανάστευση -κυρίως προς την Αυστραλία- ήταν αναπόφευκτη. Τα πολυάριθμα επαγγέλματα που ασκούσαν οι Καστελλοριζιοί κάποτε, η πνευματική ακμή και η κοινωνική μέριμνα μαζί με τις εμπορικές δραστηριότητες μοιάζουν να είναι οριστικά παρελθόν, σημειώνει.

Ο σκηνοθέτης του ντοκιμαντέρ και πρόεδρος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών Άγγελος Κοβότσος, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, υπογράμμισε ότι το αρχειακό υλικό που μπορεί να δει ο θεατής σε αυτή την τελευταία παραγωγή του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ. για το Καστελόριζο είναι εξαιρετικά σπάνιο και ζωντανεύει μοναδικά.

"Μια ακίνητη φωτογραφία", σημειώνει ο κ. Κοβότσος, "ξαφνικά γίνεται δραματοποίηση γίνεται κίνηση, γίνεται μέρος ενός δράματος. Γιατί ένα δράμα με την έννοια της δράσης, που προκαλεί το ενδιαφέρον του θεατή, είναι αυτό που παρακολουθεί κάποιος στην ταινία. Πάντως οφείλω να ομολογήσω ότι βλέποντας κάποιος το Καστελόριζο είναι σαν να βλέπει την ιστορία ολόκληρης της Ελλάδας".

Η τελευταία παραγωγή του ΙΔ.ΙΣ.ΜΕ., που προβλήθηκε χθες το βράδυ στην Καβάλα, αποτελεί το πρώτο μέρος μιας τριλογίας με τίτλο "Από τη Χάλκη στο Καστελόριζο", που προβάλλεται στο πλαίσιο των ΕΛΕΥΘΕΡΙΩΝ της πόλης και περιλαμβάνει τρία από τα αξιολογότερα ιστορικά ντοκιμαντέρ του Ιδρύματος.

Σήμερα, θα προβληθεί το ντοκιμαντέρ: "Ίμβρος -Τένεδος. Της μνήμης και της λήθης", ενώ αύριο (Πέμπτη 2 Ιουλίου) το ντοκιμαντέρ "Η σιωπηλή σχολή. Μια αναφορά στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης".

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ