Quantcast

Σλοβενία-Κροατία: Μία διαμάχη 24 χρόνων

Τα σκάνδαλα κατασκοπείας συστατικό τμήμα της αντιπαράθεσης των χωρών για τα σύνορα.

Οι προσπάθειες επίλυσης των συνοριακών διαφορών Σλοβενίας – Κροατίας άρχισαν το 1991, όταν οι δύο χώρες ανεξαρτητοποιήθηκαν από τη Γιουγκοσλαβία.

Από τότε έχουν καταγραφεί διάφορα σκάνδαλα τηλεφωνικών υποκλοπών μεταξύ των εμπλεκομένων μερών στη διαδικασία. Χρονολόγιο των γεγονότων δημοσίευσε πρόσφατα το σλοβενικό πρακτορείο ειδήσεων STA, με αφορμή το νέο σκάνδαλο που είχε ως αποτέλεσμα την αποχώρηση της Κροατίας από τη διαδικασία διαιτησίας για τη διευθέτηση των συνόρων.

25 Ιουνίου 1991 – Η Σλοβενία υιοθετεί τον Βασικό Συνταγματικό Χάρτη της Ανεξαρτησίας που αναφέρει ότι τα σύνορα των δημοκρατιών στην πρώην Γιουγκοσλαβία είναι επίσης διεθνώς αναγνωρισμένα σύνορα του νέου κράτους. Ανάλογη απόφαση λαμβάνει η Κροατία.

11 Ιανουαρίου 1992 – Η Επιτροπή Διαιτησίας στο πλαίσιο της Διάσκεψης για τη Γιουγκοσλαβία (Επιτροπή Μπαντιντέρ) αποφαίνεται ότι τα διοικητικά όρια των πρώην γιουγκοσλαβικών δημοκρατιών είναι επίσης σύνορα των νεοαναδυόμενων κρατών στην περιοχή.

26 Μαρτίου 1992 – Η Σλοβενία προωθεί σχέδιο συμφωνίας για τα σύνορα στην Κροατία επιβεβαιώνοντας την κατάσταση της 25ης Ιουνίου του 1991.

5 Μαϊου 1993 – Ο Σλοβένος πρωθυπουργός, Γιάνεζ Ντρνοβσεκ αποστέλλει επιστολή με τις επίσημες θέσεις της Σλοβενίας για τα χωρικά ύδατα στην Κροατία. Η επιστολή περιλαμβάνει υπόμνημα για τον κόλπο Πίραν, στο οποίο η Σλοβενία διεκδικεί όλη την περιοχή και πρόσβαση σε ανοιχτή θάλασσα.

15 Φεβρουαρίου 1994 – Για πρώτη φορά συναντάται η Επιτροπή Σλοβενίας – Κροατίας για τα σύνορα και θέτει τα θεμέλια για τη συμφωνία Ντνρνόβσεκ – Ράτσαν του 2001.

28 Απριλίου 1997 – Η Σλοβενία και η Κροατία υπογράφουν Συμφωνία Διασυνοριακών Μεταφορών και Συνεργασίας που σχεδιάστηκε για να διευκολύνει την κίνηση των κατοίκων σε συνοριακές περιοχές (δήμους σε απόσταση εντός 10 χλμ από τα σύνορα και στις δύο πλευρές). Η Κροατική Βουλή επικυρώνει τη συμφωνία τον ίδιο χρόνο και ακολουθεί η Σλοβενία στις 19 Ιουνίου 2001.

Ιανουάριος 1998 – Ένα βαν της υπηρεσίας ασφάλειας και πληροφοριών του υπουργείου Άμυνας της Σλοβενίας εισέρχεται στην Κροατία, κοντά στο χωριό Ζαβρτς, στο βορειανατολικά της χώρας, εντοπίζεται και κατάσχεται με όλο τον εξοπλισμό και τις πληροφορίες. Η Κροατία επιστρέφει το βαν στη Σλοβενία το 2001.

2 Απριλίου 1999 – Η Κροατική Βουλή υιοθετεί διακήρυξη στην οποία τονίζεται ότι τα θαλάσσια σύνορα των δύο χωρών εκτείνονται στο μέσον του κόλπου Πίραν.

29 Απριλίου 1999 – Οι κυβερνήσεις των δύο χωρών ζητούν από τον υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ, Ουίλιαμ Πέρι να μεσολαβήσει για την εξεύρεση λύσης στα θαλάσσια σύνορα. Η πρωτοβουλία αποτυγχάνει προτού ολοκληρωθεί αργότερα μέσα στο έτος.

1-20 Ιουλίου 2001 – Οι κυβερνήσεις της Σλοβενίας και της Κροατίας επιβεβαιώνουν και μονογράφουν αρχικό σχέδιο συμφωνίας για τα σύνορα, στο οποίο καταλήγουν οι πρωθυπουργοί, Γιάνεζ Ντρνοβσέκ και Ίβιτσα Ράτσαν. Είναι η πρώτη φορά που οι δύο χώρες οριοθετούν τη θαλάσσια περιοχή.

Υπό τη συμφωνία, η Σλοβενία διατηρεί το καθεστώς θαλάσσιας χώρας με άμεση πρόσβαση σε διεθνή ύδατα. Η συμφωνία δίνει στη Σλοβενία το 80% του κόλπου του Πίραν και προβλέπει σήραγγα με καθεστώς διεθνών υδάτων. Η Επιτροπή Εξωτερικής Πολιτικής της Σλοβενικής Βουλής επιβεβαιώνει τη συνθήκη, αλλά η Κροατική Βουλή τάσσεται κατά.

4 Σεπτεμβρίου 2002 – Ο Κροάτης πρωθυπουργός, Ίβιτσα Ράτσαν αποστέλλει επιστολή στη Σλοβενία, με την οποία η Κροατία ανακοινώνει ότι αποσύρεται από τη συμφωνία Ντρνοβσέκ – Ράτσαν.

10 Σεπτεμβρίου 2002- Οι πρωθυπουργοί Ντρνοβσέκ και Ράτσαν καταλήγουν σε συμφωνία για την εδραίωση προσωρινού καθεστώτος εμπορικής αλιείας στο πλαίσιο της συμφωνίας Διασυνοριακών Μεταφορών και Συνεργασίας που είναι σε ισχύ έως τις 4 Ιανουαρίου του 2004.

3 Οκτωβρίου 2003 – Η Κροατική Βουλή υιοθετεί απόφαση ανακήρυξης «ζώνης οικολογικής προστασίας και προστασίας της αλιείας» για ένα χρόνο παρά τις αντιδράσεις από τη Σλοβενία και την Ιταλία.

19 Δεκεμβρίου 2003 – Η Σλοβενική Βουλή υιοθετεί τροπολογίες στο σχετικό Κώδικα που δίνουν στη Σλοβενία τη νομική βάση για να ανακηρύξει θαλάσσιες ζώνες.

10 Ιουνίου 2005 – Οι κυβερνήσεις της Σλοβενίας και της Κροατίας υπογράφουν τη Διακήρυξη Μπριούνι σε πρώτη τους κοινή συνάντηση. Η διακήρυξη δεσμεύει τις δύο χώρες να αποφεύγουν επεισόδια στα σύνορα και να τηρούν την κατάσταση της 25ης Ιουνίου του 1991.

10 Ιουνίου 2005 – Διεξάγεται η πρώτη σύσκεψη Επιτροπής Ιστορικών Σλοβενίας – Κροατίας. Η Επιτροπή με επικεφαλής τον Γιάνκο Προυνκ από τη Σλοβενία και τον Πέταρ Στρτσιτς από την Κροατία συντάσσει μία αναφορά για τις σλοβενο-κροατικές σχέσεις από το 1848 έως τις 25 Ιουνίου του 1991, η οποία ολοκληρώνεται στις 8 Ιουνίου του 2007.

4 Οκτωβρίου 2005 – Η Σλοβενική Βουλή υιοθετεί νόμο για την ανακήρυξη οικολογικής ζώνης και υφαλοκρηπίδας στη Μεσόγειο, ο οποίος τίθεται σε ισχύ στις 22 Οκτωβρίου 2005. Ο νόμος ορίζει ότι τα σύνορα πρέπει να καθοριστούν με διμερείς συνομιλίες.

4 Οκτωβρίου 2005 – Η Κροατία προτείνει για πρώτη φορά το ζήτημα των συνόρων να ανατεθεί σε διεθνές δικαστικό όργανο.

15 Οκτωβρίου 2005 – Ο κροατικός κανονισμός για την αλιεία τίθεται σε ισχύ, καθορίζοντας τα όρια των κροατικών ζωνών αλιείας στο μέσον του κόλπου του Πίραν.

Στο «κόκκινο» οι σχέσεις Κροατίας – Σλοβενίας

5 Ιανουαρίου 2006 – Η Σλοβενία υιοθετεί διάταγμα που καθορίζει τη ζώνη αλιείας της Σλοβενίας και περιλαμβάνει το σύνολο του κόλπου Πίραν.

12 Φεβρουαρίου 2006 – Ο πρόεδρος της Σλοβενίας, Γιάνεζ Ντρνοβσέκ προτείνει προσωρινή συμφωνία για τα σύνορα με βάση τη συμφωνία Ντρνοβσέκ – Ράτσαν, αν οι χώρες δεν μπορέσουν να επιτύχουν συμφωνία για διαιτησία ή διαπραγματεύσεις. Η προτεινόμενη συμφωνία δεν περιλαμβάνει πρόσβαση της Σλοβενίας στην ανοιχτή θάλασσα.

19 Ιουνίου 2006 – Το υπουργείο Εξωτερικών της Σλοβενίας δημοσιοποιεί Λευκή Βίβλο για τα σύνορα των δύο χωρών, στην οποία περιλαμβάνονται έγγραφα που υπερθεματίζουν τις θέσεις της Σλοβενίας για τα σύνορα. Σε απάντηση η Κροατία δημοσιοποιεί Γαλάζια Βίβλο για τα σύνορα με τη Σλοβενία, στις 2 Φεβρουαρίου του 2007.

Σεπτέμβριος 2006 – Επεισόδιο λαμβάνει χώρα στα σύνορα κοντά στο σλοβενικό χωριό Χοτίζα, στο βόρειο τμήμα του ποταμού Μούρα, όπου η Κροατία ξεκινά να κατασκευάζει ανάχωμα και δρόμο. Η Σλοβενία στέλνει ειδικές δυνάμεις της αστυνομίας στην περιοχή.

Ιούνιος 2007 – Ο πρώην πρωθυπουργός της Σλοβενίας, Άντον Ροπ αποκαλύπτει εμπιστευτική πληροφορία σε δημοσιογράφο κατηγορώντας τον πρωθυπουργό Γιάνεζ Γιάνσα ότι σχεδίασε συνοριακά επεισόδια με τον Κροάτη ομόλογό του, Ίβο Σανάντερ, τα οποία φέρεται να "άκουσε" η Σλοβενική Υπηρεσία Πληροφοριών (SOVA)
 
Ο Ροπ με εντολή δικαστηρίου το 2013 πληρώνει πρόστιμο 100.000 ευρώ για αποκάλυψη εμπιστευτικής πληροφορίας.
Ιούλιος – Αύγουστος 2007 – Η σλοβενική κυβέρνηση αποστέλλει εμπιστευτική πρόταση επίλυσης των εκκρεμών διμερών ζητημάτων στην Κροατία. Η πρόταση περιλαμβάνει τη διευκόλυνση από τρίτο μέρος της διαδικασίας, με μεσολαβητή το Δικαστήριο Συμφιλίωσης και Διαιτησίας του ΟΑΣΕ.

Η Κροατία απορρίπτει την πρόταση και αντιπροτείνει το ζήτημα να αναταθεί στο Διεθνές Δικαστήριο για το Δίκαιο της Θάλασσας στο Αμβούργο. Η πρόταση δεν γίνεται αποδεκτή από τη Σλοβενία.

17 Αυγούστου 2007 – Οι ηγέτες των σλοβενικών κοινοβουλευτικών κομμάτων εγκρίνουν τη συμμετοχή τρίτου μέρους τις προσπάθειες επίλυσης των συνοριακών διαφορών Σλοβενίας – Κροατίας σε συνάντηση με τον πρωθυπουργό, Γιάνεζ Γιάνσα.

26 Αυγούστου 2007 - Οι πρωθυπουργοί της Σλοβενίας, Γιάνεζ Γιάνσα και της Κροατίας, Ίβο Σανάντερ καταλήγουν σε άτυπη συμφωνία με αρχή την παραπομπή του συνοριακού ζητήματος στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

1 Ιανουαρίου 2008 – Παρά τις διαφορετικές υποσχέσεις το 2004, η Κροατία θέτει σε εφαρμογή οικολογική ζώνη προστασίας και προστασίας της αλιείας για τα μέλη της ΕΕ. Μετά από διαμαρτυρίες από τις Βρυξέλλες, καθώς και από τη Σλοβενία και την Ιταλία, η Κροατία αναστέλλει την εφαρμογή της ζώνης για τα μέλη της ΕΕ στις 15 Μαρτίου 2008.

17 Απριλίου 2008 - Η σλοβενική Κοινοβουλευτική Επιτροπή Εξωτερικής Πολιτικής επιβεβαιώνει τις θέσεις της κυβέρνησης για διαπραγματεύσεις με στόχο τη σύναψη συμφωνίας για διευκόλυνση από τρίτο μέρος. Οι απόψεις περιλαμβάνουν την 25η Ιουνίου 1991 ως ημερομηνία έναρξης για τη διευκόλυνση, την ανάγκη να ληφθεί απόφαση για το σύνολο των συνόρων ή όλων των επίμαχων σημείων στα σύνορα και τη χρήση της αρχής κατά το ορθόν και ίσον (ex aequo et bono) σε περίπτωση που το θέμα παραπεμφθεί στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

19 Δεκεμβρίου 2008 – Η Σλοβενία προβάλλει βέτο σε 11 κεφάλαια των ενταξιακών διαπραγματεύσεων ΕΕ και Κροατίας λόγω επιφυλάξεων για έγγραφα, στα οποία, όπως υποστηρίζει, προκαθορίζονται τα σύνορα.

Ιανουάριος – Ιούλιος 2009 – Ο Επίτροπος Διεύρυνσης της ΕΕ, Όλι Ρεν μεσολαβεί στις προσπάθειες επίλυσης των διαφορών Σλοβενίας – Κροατίας. Παρουσιάζει διάφορες προτάσεις, με τελευταία τη διευθέτηση των συνόρων με διεθνή διαιτησία.

31 Ιουλίου 2009 – Ο πρωθυπουργός της Σλοβενίας, Μπόρουτ Πάχορ και η νεοκλεγείσα πρωθυπουργός της Κροατίας, Γιάντρανκα Κόσορ συναντώνται πρώτη φορά και συμφωνούν σε ένα πλαίσιο που θα οδηγήσει σε λύση στο ζήτημα των συνόρων και στην απεμπλοκή της διαδικασίας ένταξης της Κροατίας στην ΕΕ έως το τέλος του 2009.

11 Σεπτεμβρίου 2009 - Οι πρωθυπουργοί Παχόρ και Κόσορ συμφωνούν, σε συνάντηση στη Λιουμπλιάνα, την επανέναρξη των ενταξιακών διπραγματεύσεων της Κροατίας με την ΕΕ και τη συνέχιση των συνομιλιών για τα σύνορα με βάση την τελευταία πρόταση του Όλι Ρεν. Η κ. Κόσορ αποστέλλει στην προεδρία της ΕΕ δήλωση στην οποία τονίζεται ότι κανένα έγγραφο που χρησιμοποίησε η Κροατία στις ενταξιακές διαπραγματεύσεις δεν προδικάζει τα σύνορα των δύο χωρών.

4 Νοεμβρίου 2009 – Μετά από μήνες σιωπηλής διπλωματίας, οι πρωθυπουργοί Παχόρ και Κόσορ υπογράφουν τη συμφωνία διαιτησίας στη Στοκχόλμη υπό την αιγίδα της σουηδικής προεδρίας της ΕΕ. Υπό τη συμφωνία, δικαστήριο διαιτησίας καλείται να καθορίσει τα χερσαία και θαλάσσια σύνορα, το σημείο πρόσβασης της Σλοβενίας στην ανοικτή θάλασσα και το καθεστώς για τη χρήση των θαλάσσιων ζωνών.

9 Νοεμβρίου 2009 – Υπό την πίεση στην Κροατία, η πρωθυπουργός Γιάντρανκα Κόσορ υπογράφει μονομερή δήλωση στην οποία το Ζάγκρεμπ επαναλαμβάνει ότι τίποτα στη συμφωνία δεν πρέπει να εκληφθεί ως συναίνεση της Κροατίας στις διεκδικήσεις της Σλοβενίας για σύνδεση με ανοιχτή θάλασσα. Η Κροατική Βουλή επικυρώνει τη συμφωνία διαιτησίας και τη δήλωση στις 20 Νοεμβρίου.

17 Νοέμβριος 2009 – Η σλοβενική κυβέρνηση υιοθετεί τη διατύπωση του νομοσχεδίου επικύρωσης της συμφωνίας, αλλά ζητά από το Συνταγματικό Δικαστήριο να το εξετάσει προτού κατατεθεί στη Βουλή. Το κείμενο λαμβάνει την έγκριση του ανώτατου δικαστικού θεσμού και επικυρώνεται από τη Σλοβενική Βουλή στις 19 Απριλίου.

6 Ιουνίου 2010 – Οι Σλοβένοι ψηφοφόροι στηρίζουν την επικύρωση τη συμφωνίας διευθέτησης των συνοριακών διαφορών με διεθνή διαιτησία σε δημοψήφισμα.

29 Νοεμβρίου 2010 – Η συμφωνία διαιτησίας τίθεται σε ισχύ. Οι χώρες ορίζουν τις νομικές ομάδες τους για τη διαιτησία.

23 Σεπτεμβρίου 2011 – Η Σλοβενική Βουλή ορίζει τον Γερνέι Σέκολετς μέλος του Διαρκούς Δικαστηρίου Διαιτησίας στη Χάγη και αντιπρόεδρο του Δικαστηρίου Διεθνούς Διαιτησίας του Λονδίνου διαιτητή της Σλοβενίας. Το φθινόπωρο η Κροατία ορίζει τον Μπούντισλαβ Βούκας.

9 Δεκεμβρίου 2011 – Η Κροατία υπογράφει τη Συνθήκη Προσχώρησης στην ΕΕ.

13 Απριλίου 2012 – Το Δικαστήριο Διαιτησίας συνεδριάζει πρώτη φορά, τρεις μήνες αφ' ότου οι χώρες συμφωνούν ο Γάλλος Ζιλμπέρ Γκιγιόμ να είναι πρόεδρος του.

13 Φεβρουαρίου 2013 - Οι δύο χώρες υποβάλλουν τα υπομνήματα διαιτησίας στο δικαστήριο. Στη Σλοβενία, το έγγραφο υιοθετείται από τη Βουλή μετά από διαφωνίες και κυβερνητική κρίση. Οι χώρες εκδίδουν γραπτές απαντήσεις σε δύο στάδια έως τις 26 Μαρτίου 2013.

1 Ιουλίου 2013 - Η Κροατία γίνεται μέλος της ΕΕ δύο μήνες μετά την επικύρωση της Συνθήκης Ένταξής της από τη Σλοβενική Βουλή.
2-13 Ιουνίου 2014 - Στο Δικαστήριο Διαιτησίας παρουσιάζονται τα επιχειρήματα των δύο πλευρών.

22 Ιουλίου 2015 – Η κροατική εφημερίδα “Βέτσερνι Λιστ” δημοσιεύει ηχογραφημένες τηλεφωνικές συνομιλίες μεταξύ του Σλοβένου δικαστή Γερνέι Σέκολετς και της εκπροσώπου της Σλοβενίας στη διαδικασία διαιτησίας, Σιμόνα Ντρένικ.

Ο Σέκολετς αποκαλύπτει λεπτομέρειες από εμπιστευτικές συζητήσεις των δικαστών. Οι Σέκολετς και Ντρένικ παραιτούνται και η Σλοβενία καλείται να ορίσει νέο δικαστή, ενώ η Κροατία απειλεί να αποχωρήσει από τη διαδικασία διαιτησίας.

29 Ιουλίου 2015 - Η Κροατική Βουλή αποφασίζει τη μονομερή ανάκληση της συμφωνίας διαιτησίας για τα σύνορα με τη Σλοβενία.