Καταγραφέας και «ερμηνευτής» της ζωής κι όλων των...γεύσεών της, ο κινηματογράφος, αντλεί συχνά θέματά του απ' τις κουζίνες του κόσμου, διεισδυτικότερο όλων ως είδος, το ντοκιμαντέρ, αναζητά το πριν και το μετά των γεύσεων, το «γιατί» και το «πως» σε όλη τη διαδικασία προετοιμασίας τους.

Το φαγητό ως απόλαυση, αλλά και εργαλείο εκμετάλλευσης, πολύτιμο αγαθό σε αφθονία ή έλλειψη, είναι ο πρωταγωνιστής στο νέο τμήμα Food vs. Food του 19ου Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (3-12 Μαρτίου).

Γιατί ...όπως χαρακτηριστικά έλεγε ο... «αρχιμάγειρας» του σινεμά Άλφρεντ Χίτσκοκ: «Όταν διαλέγω το θέμα μιας ταινίας, μοιάζω με τον γκουρμέ που πρέπει να συνθέσει ένα μενού» αλλά και... «οι πιο πολλοί σκηνοθέτες θέλουν οι ταινίες τους να είναι φέτες ζωής, αλλά οι δικές μου ταινίες θέλω να είναι φέτες γλυκού» ενώ η συγγραφέας Βιρτζίνια Γούλφ συμπλήρωνε, προς επίρρωση των λόγων του, πως: «Κανείς δεν μπορεί να σκεφτεί καλά, να αγαπήσει καλά, να κοιμηθεί καλά, αν δεν έχει φάει καλά».

Με τριπλή δραστηριότητα (προβολές σύγχρονων ντοκιμαντέρ απ' όλο τον κόσμο, έκθεση φωτογραφιών και φιλμικών αποσπασμάτων από ελληνικές ταινίες με γαστριμαργικά θέματα στο Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, αλλά και ένας γαστρονομικός διαγωνισμός (για το «πιάτο» του φεστιβάλ με συμμετέχοντες 20 εστιατόρια της πόλης) συνθέτουν το αφιέρωμα στον ...κινηματογράφο των γεύσεων.

Ιστορίες που συνδέουν γεύσεις, ζωή, έρωτα, αλλά και τη σκοτεινή όψη του ανθρώπου, αποτυπώνονται στα ντοκιμαντέρ τα οποία πιάνουν το νήμα του φαγητού από την καλλιέργεια, περνούν στην παραγωγή και φτάνουν είτε στο τραπέζι μας, είτε σε νέα γαστρονομικά επίπεδα. Η γευστική μνήμη αλλά και ο πολιτισμός που κουβαλά μέσα του το φαγητό, αναδεικνύονται μέσα από την αποκαλυπτική ματιά των δημιουργών. Ιδιαίτερο είδος του ντοκιμαντέρ, το culinary cinema, υπάρχει πλέον ως ξεχωριστό τμήμα σε μεγάλα φεστιβάλ όπως η Μπερλινάλε και το Σαν Σεμπαστιάν.

Στο πλαίσιο του αφιερώματος στη ... «Μαγειρική του σινεμά» θα προβληθούν οι ταινίες:

- Μυρμήγκια σε μια γαρίδα του Μαουρίς Ντέκερς (Ολλανδία). Η πίεση και η πρόκληση που αντιμετώπισε ο σεφ του εστιατορίου Ρενέ Ρετζέπι, ώστε το εστιατόριο να παραμείνει αντάξιο της φήμης του, όταν αυτό μετακόμισε από την Δανία στην Ιαπωνία.

- Πικρά σταφύλια - Σκλαβιά στους αμπελώνες του Τομ Χάινεμαν (Δανία). Στην ταινία, προβάλλονται οι συνθήκες μοντέρνας δουλείας που βιώνουν οι άνθρωποι που εργάζονται στη βιομηχανία του κρασιού στη Νότια Αφρική.

- Το πλέον ηδονικό έδεσμα του πλανήτη -η σοκολάτα- «πικρίζει» άσχημα στις γεύσεις των θεατών του «Φάκελος: Σοκολάτα» της Μπέντε Φόρερ (Ολλανδία), καθώς αποκαλύπτεται η ένοχη όψη της, ως προϊόν εργασίας παιδιών-σκλάβων σε αφρικανικές φυτείες κακάο.

- Οι συνθήκες μοντέρνας δουλείας που βιώνουν οι άνθρωποι που εργάζονται στη βιομηχανία του κρασιού στη Νότια Αφρική, καταγράφεται και στο ντοκιμαντέρ «Πικρά σταφύλια - Σκλαβιά στους αμπελώνες» του Τομ Χάινεμαν (Δανία).

- Η ιστορία μιας ομάδας ιδεαλιστών οι οποίοι πριν από τριάντα χρόνια μετέτρεψαν μια πάμφτωχη περιοχή της Ισπανίας σε διεθνώς αναγνωρισμένο «ναό» του κρασιού, καταγράφεται στο «Πριοράτ» του Νταβίντ Φερνάντεθ ντε Κάστρο (Ισπανία). Εξάλλου, όπως λένε οι ίδιοι, «Το καλύτερο κρασί είναι αυτό που έχει να σου πει μια ιστορία».

- Μια διεθνής γαστριμαργική τάση -η...εντομοφαγία προβάλλεται στο ντοκιμαντέρ Μαμούνια του Αντρέας Γιόνσεν (Δανία), ενώ ο διάσημος Ιταλός σεφ Μάσιμο Μποτούρα, που πήρε την πρωτοβουλία μαζί με την ομάδα του να μαγειρέψει για πρόσφυγες και αστέγους στο Μιλάνο, καταγράφεται στο ντοκιμαντέρ «Θέατρο της ζωής» του Πίτερ Σβάτεκ (Καναδάς).

-Έλληνες «μάγειροι»-σκηνοθέτες, υπογράφουν τα ντοκιμαντέρ «Εγώ, ο άλλος άνθρωπος» (Λουκάς Αγέλαστος) και «Αγιορείτικη μαγειρική κληρονομιά» (Χρήστος Ματζώνας), ενώ μια πρώτη γεύση σε πρεμιέρα, από ένα επεισόδιο της τηλεοπτικής σειράς ντοκιμαντέρ «Το ταξίδι της τροφής - Η διατροφή στην Ελλάδα από την Προϊστορία μέχρι σήμερα» αποτυπώνεται αυτή η εξέλιξη, με όλες τις επιρροές και τα σημεία-σταθμούς στη διαδρομή της.

Τα...γιουβαρλάκια και οι τηγανιτές πατάτες της ...μητέρας - «πάστα Φλώρα» από την ελληνική ταινία «Μια τρελή-τρελή οικογένεια», το προφιτερόλ του Γιώργου Κωνσταντίνου στα «Χτυποκάρδια στο θρανίο» , οι αισθησιακές μπουκιές της Έλενας Ναθαναήλ στο «Φόβο» του Κ. Μανουσάκη και τα μπαχάρια της «Πολίτικης Κουζίνας» του Τ. Μπουλμέτη, θα εκτεθούν παράλληλα «Χωρίς μαχαίρι και πιρούνι» στο Μουσείο Κινηματογράφου, φιλοδοξώντας να επιδείξουν πως...το ελληνικό σινεμά σε όλη του την πορεία, εκτός από ήχους και εικόνες, είχε πάντα και μια δική του μυρωδιά και γεύση.

Επιπλέον, με αφορμή τη νέα ενότητα του φεστιβάλ, η πόλη της Θεσσαλονίκης συμμετέχει σε μια γαστριμαργική γιορτή γεμάτη εκπλήξεις.
 
Για τον επόμενο μήνα, 20 εστιατόρια της πόλης θα δημιουργήσουν και θα προτείνουν ένα πιάτο αφιερωμένο στο φεστιβάλ, το οποίο θα περιλαμβάνεται στα μενού τους, θα βαθμολογείται από το κοινό και από κριτική επιτροπή και στο τέλος θα αναδειχθεί το καλύτερο πιάτο.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ