Ένας λόγος που συμβαίνει αυτό είναι ότι ο άνδρας παραμένει πλέον ενεργός και δραστήριος κοινωνικά και επαγγελματικά για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και η ενεργή συμμετοχή του στο κοινωνία συμβαδίζει με τη δικιά του ανάγκη και απαίτηση να μπορεί να παραμένει ενεργός σεξουαλικά. Παράλληλα, πολλά ζευγάρια κυρίως για οικονομικούς λόγους ολοκληρώνουν την οικογένεια τους σε μεγάλη ηλικία με αποτέλεσμα προβλήματα υπογονιμότητας να προκύπτουν όλο και πιο συχνά.

Η Στυτική Δυσλειτουργία είναι από τα συχνά προβλήματα των ανδρών όλων των ηλικιών ακόμα και των νέων. Όσο νεαρότερος είναι ένας άνδρας τόσο πιθανότερο είναι να υποκρύπτεται ένα ψυχολογικό αίτιο κι όσο αυξάνεται η ηλικία τα οργανικά προβλήματα αρχίζουν να επικρατούν. Αυτό που όμως έχει αλλάξει στις ημέρες μας είναι ότι η επιστήμη έχει κάνει πλέον μεγάλα βήματα προόδου και μπορεί να αποκαταστήσει τη στύση σε ένα άνδρα.

Οι δυνατότητες διάγνωσης του αίτιου της Στυτικής Δυσλειτουργίας έχουν πλέον αυξηθεί σημαντικά. Αιματολογικές εξετάσεις μας δίνουν μια γενική εικόνα της κατάστασης του γεννητικού συστήματος και ειδικότερες εξετάσεις όπως για παράδειγμα το τρίπλεξ πέους παρέχουν τόσο δομικές όσο και λειτουργικές πληροφορίες για την κατάσταση του πέους βοηθώντας σημαντικά στην επιλογή της κατάλληλης θεραπείας.

Οι θεραπείες της Στυτικής Δυσλειτουργίας έχουν βελτιωθεί τόσο πολύ ώστε η χρήση τους μεμονωμένα ή και συνδυαστικά να προσφέρουν πολύ ψηλή αποτελεσματικότητα ώστε το μεγαλύτερο ποσοστό των ανδρών μπορεί να έχει στύση κατάλληλο για επαφή. Τα γνωστά χάπια της στύσης που πρωτοκυκλοφόρησαν εδώ και αρκετά χρόνια έχουν πλέον εξελιχθεί ενώ νεότερες γενιές των φαρμάκων αυτών δημιουργήθηκαν με σκοπό να εξαλείψουν τις παρενέργειες της πρώτης γενιάς.

Το μειονέκτημα των χαπιών αυτών είναι η αποτελεσματικότητα. Θεωρούνται πρώτης γραμμής θεραπείας και ως εκ τούτου απευθύνονται σε πιο ήπια προβλήματα στύσης. Όταν το πρόβλημα είναι πιο δύσκολο τότε τα χάπια δεν είναι αποτελεσματικά και εφαρμογή δεύτερης γραμμής θεραπεία είναι απαραίτητη. Στις περιπτώσεις αυτές η στύση επιτυγχάνεται με τη χορήγηση ειδικού φαρμάκου απευθείας στο πέος από το δέρμα. Ένα ειδικό στυλό με την κατάλληλη δόση του φαρμάκου παρέχεται στον ασθενή ο οποίος ακουμπώντας το στο πέος και πιέζοντας το κουμπί χορηγεί το φάρμακο μόνος του επιτυγχάνοντας μια στύση πολύ καλύτερη από αυτή των χαπιών.

Μια πρόσφατη τεχνολογική επίτευξη των τελευταίων ετών έρχεται κι αυτή να προσφέρει με τη σειρά της στην αντιμετώπιση της Στυτικής Δυσλειτουργίας: η θεραπεία με κρουστικά κύματα χαμηλής έντασης. Η θεραπεία αυτή διαφέρει από τις υπόλοιπες στο ότι ενώ οι μέχρι τώρα θεραπείες παρείχαν άμεσα με την εφαρμογή τους στύση κατάλληλη για επαφή και παράλληλα η συστηματική τους χορήγηση βελτίωνε το πέος, τα κρουστικά κύματα δεν παρέχουν άμεσα στύση αλλά δρουν «θεραπεύοντας» το πρόβλημα. Ο μηχανισμός δράσης τους έχει αρκετά αποσαφηνιστεί και ξέρουμε ότι η ενέργεια που διοχετεύεται από τη συσκευή στο πέος ενεργοποιεί τασεοϋποδοχείς στα κύτταρα του πέους οι οποίοι με τη σειρά τους απελευθερώνουν ουσίες που οδηγούν στη δημιουργία νέων αγγείων. Η θεραπεία φαίνεται πως είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική σε μεγάλο εύρος ασθενών και ιδανικότεροι ασθενείς θα έλεγε κανείς πως είναι οι άνδρες που ενώ έχουν ικανοποιητική στύση δεν είναι πλέον όπως παλιότερα.

Η πιο εντυπωσιακή εντούτοις εξέλιξη της επιστήμης στο τομέα της στυτικής δυσλειτουργίας είναι σε αρχικό στάδιο αλλά είναι ιδιαίτερα επαναστατική. Ενώ οι μέχρι τώρα θεραπείες προσπαθούν να ενεργοποιήσουν ή να διεγείρουν τον υπάρχοντα ιστό του πέους, το μέλλον που έρχεται προσπαθεί να ξαναδώσει νεότητα στο πέος αντικαθιστώντας το γερασμένο ιστό με καινούριο με τη χρήση βλαστοκυττάρων. Στις θεραπείες αυτές χορηγούνται στο πέος βλαστοκύτταρα τα οποία αποσκοπούν στο να αντικαταστήσουν ή να βελτιώσουν τον υπάρχοντα ιστό. Είναι μια επαναστατική θεραπεία και τα μέχρι τώρα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα. Η Ελλάδα είναι μια από τις ελάχιστες χώρες του κόσμου που εφαρμόζεται αυτή η θεραπεία και τα αποτελέσματα των ασθενών μας είναι αντίστοιχα των διεθνών αποτελεσμάτων με ασθενείς που απαλλάχτηκαν από όλες τις θεραπείες που χρησιμοποιούσαν κι έχουν πλέον ελεύθερη σεξουαλική δραστηριότητα χωρίς άλλη υποβοήθηση.
Φυσικά όταν η βλάβη στο πέος είναι τελικού σταδίου η μόνη λύση είναι η τοποθέτηση πεϊκής πρόθεσης, μιας υδραυλικής συσκευής που υποκαθιστά το μηχανισμό της στύσης με πολύ καλά αποτελέσματα.

Η ανδρική υπογονιμότητα είναι ένα άλλο μεγάλο ανδρολογικό πρόβλημα του σύγχρονου άνδρα το οποίο όμως είχε μείνει «κρυφό» κάτω από το μύθο ότι ο άνδρας ποτέ δεν ευθύνεται όταν το ζευγάρι δεν μπορεί να κάνει παιδιά. Δυστυχώς ο ανδρικός παράγοντας είναι υπεύθυνος μέχρι και στο 50% των περιπτώσεων υπογόνιμων ζευγαριών. Παρότι ο άνδρας μπορεί να παράγει σπερματοζωάρια μέχρι και σε μεγάλη ηλικία, τόσο τα ίδια τα σπερματοζωάρια όσο και το υπόλοιπο αναπαραγωγικό σύστημα του άνδρα γερνάει και φθίνει αλλά δυστυχώς υπάρχουν και πολλοί νέοι άνδρες που εμφανίζουν μέχρι και βαριές βλάβες γονιμότητας χωρίς να υπάρχει κάποιος προφανής λόγος. Κατά συνέπεια τα ζευγάρια που προσπαθούν να αποκτήσουν παιδί, πρέπει πέρα από το γυναικολογικό έλεγχο που θα υποβληθεί η γυναίκα, να επισκεφθεί και ο άνδρας τον κατάλληλο ουρολόγο ανδρολόγο για να εξετάσει και να διερευνήσει πιθανό ανδρολογικό πρόβλημα υπογονιμότητας.

Το κλασικό σπερμοδιάγραμμα ή το androtest που πρόσφατα παρουσιάστηκε είναι μια πρώτη διερεύνηση της γονιμοποιητικής ικανότητας του άνδρα. Ο ειδικός ιατρός μπορεί να αντλήσει σημαντικές πληροφορίες για την ποιότητα του σπέρματος και αναλόγως να δρομολογήσει συμπληρωματικές εξετάσεις. Ο έλεγχος του άνδρα πρέπει να περιλαμβάνει ένα πλήρη ορμονικό έλεγχο των ορμονών που είναι υπεύθυνες για τη δημιουργία του σπέρματος καθώς κλινικό αλλά και απεικονιστικό έλεγχο του γεννητικού συστήματος.

Σκοπός της διερεύνησης του άνδρα είναι να αντιμετωπιστούν πιθανά προβλήματα για να αποκατασταθεί η ποιότητα του σπέρματος. Μια πολύ σημαντική απεικονιστική εξέταση είναι το τρίπλεξ οσχέου που ελέγχει τόσο την μορφολογία των όρχεων όσο και τη μελέτη πιθανής κιρσοκήλης. Η κιρσοκήλη είναι μια σχετικά συχνή πάθηση των φλεβών του όρχη που συχνά όμως συνοδεύεται με σημαντική επιβάρυνση της ορχικής λειτουργάς και κατά συνέπεια υπογονιμότητα. Η σωστή εκτίμηση της πάθησης αυτής είναι απαραίτητη προκειμένου να αποφασιστεί αν καταρχήν χρειάζεται θεραπεία και κατόπιν ποια θα είναι αυτή. Η πιο σύγχρονη τεχνική αποκατάστασης της κιρσοκήλης είναι η χειρουργική αντιμετώπιση με χρήση μικροσκοπίου το οποίο επιτυγχάνει τα χαμηλότερα ποσοστά υποτροπής και τα καλύτερα αποτελέσματα διόρθωσης του σπέρματος.

Είναι πολύ σημαντικό να τονιστεί ότι πολλά από τα προβλήματα υπογονιμότητας ενός άνδρα λύνονται. Πέρα από τη χειρουργική αντιμετώπιση υπάρχουν φαρμακευτικές θεραπείες που μπορούν να βελτιώσουν ένα παθολογικό σπέρμα κάνοντας το πάλι γόνιμο. Αυτό είναι τεράστιας σημασίας για ζευγάρια που κατέφυγαν κατευθείαν σε μια εξωσωματική χωρίς προηγουμένως να προσπαθήσουν να βελτιώσουν τον ανδρικό παράγοντα κάτι που ενδεχόμενα να είχε οδηγήσει σε τεκνοποίηση με φυσιολογικό τρόπο. Παράλληλα η αποκατάσταση ενός παθολογικού ανδρικού παράγοντα μπορεί να αυξήσει τα ποσοστά επιτυχίας μιας υποβοηθούμενης τεχνικής γονιμοποίησης μειώνοντας τις ανεπιτυχείς προσπάθειες.

Ακόμα και περιπτώσεις που παλιότερα θεωρούνταν μη αντιμετωπίσιμες και είχαν ως μονόδρομο τη χρήση σπέρματος από δότη όπως η αζωοσπερμία, αντιμετωπίζονται τώρα με μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα. Σήμερα ξέρουμε πως ένας άνδρας που έχει βαριά βλάβη στον όρχη με αποτέλεσμα να μην εμφανίζει σπερματοζωάρια στην εκσπερμάτιση του, οι σύγχρονες τεχνικές αναζήτησης σπερματοζωαρίων βρίσκουν τελικά σπερματοζωάρια σε ποσοστό που ξεπερνά το 30%. Η σωστή τεχνική αναζήτησης σπερματοζωαρίων βασίζεται στη χρήση μικροσκοπίου που μελετά διεγχειρητικά τον όρχη για να αναζητήσει υγιείς περιοχές σπερματογένεσης (micro TESE) κι εφαρμόζεται στη χώρα μας από ειδικά εκπαιδευμένους ουρολόγους ανδρολόγους.
Ο κατάλληλα εκπαιδευμένος σύγχρονος Ουρολόγος Ανδρολόγος είναι ο ιατρός που θα φροντίσει για την υγεία του άνδρα έτσι ώστε να μπορεί να έχει μια ολοκληρωμένη σεξουαλικά ζωή αλλά και μια καλή αναπαραγωγική ικανότητα γεγονός απαραίτητο τόσο για τον ίδιο όσο και για την οικογένεια του.

ΒΑΣΙΛΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΡΟΥ
Ουρολόγος - Ανδρολόγος
Αν. Καθηγητής Ιατρικής Σχολής Αθηνών
Επιστημονικός Διευθυντής Androclinic

www.androclinic.gr