Τρία παραδείγματα με τις σημαντικές αλλαγές που θα επιφέρει στην καθημερινότητά μας το φορολογικό νομοσχέδιο.
Του Νίκου Μανωλίτση (Οικονομολόγος – Φοροτεχνικός Σύμβουλος)
Όλοι θυμόμαστε το Ζάππειο 1, 2 και 3 με τον κ. Σαμαρά να αναγγέλλει μείωση της φορολογίας των εταιριών και των φυσικών προσώπων, όταν θα έβγαινε κυβέρνηση. Καταλαβαίνουμε τις δυσκολίες την περίοδο αυτή για μείωση της φορολογίας αλλά όχι και τη νέα φορολογική πολιτική για τις εταιρίες, τους ελεύθερους επαγγελματίες του άρθ. 48 του ν.2238/94 καθώς και τους εμπόρους με ατομικές επιχειρήσεις ή Ο.Ε./Ε.Ε. που αποτελούν 800.000 νοικοκυριά.Σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, η πρόταση που έχει κάνει ο Υφυπουργός κος Μαυραγάνης προς τον πρωθυπουργό κ. Σαμαρά προβλέπει:
α) Κατάργηση του αφορολόγητου ορίου,
β) Κατάργηση όλων των φοροαπαλλαγών,
γ) ενιαίο φορολογικό συντελεστή 30% από το πρώτο ευρώ.
Αυτό θα επιφέρει την εξαθλίωση των μικρών επιχειρήσεων, που είναι εκατοντάδες χιλιάδες ενώ ταυτόχρονα ευνοεί τα πολύ μεγάλα εισοδήματα.
Αναφέρουμε συγκεκριμένα παραδείγματα:
Παράδειγμα 1
Οικογένεια με 2 παιδιά, ο σύζυγος είναι ελεύθερος επαγγελματίας και η σύζυγος είναι έμπορος. Δηλώνουν καθαρό εισόδημα 20.000 € έκαστος.
Βάση του άρθρου 38, παρ. 2, ν.4024/11 που τροποποιεί την κλίμακα του άρθρου 9 του ν. 2238/94 και ισχύει σήμερα, ο φόρος που προκύπτει είναι 2.020 € για τον σύζυγο και 2.420 € για τη σύζυγο, σύνολο 4.440 € φόρος και για τους δύο.
Με τη νέα πρόταση για φορολόγηση με συντελεστή 30% θα έχουμε:
20.000 € x 30% = 6.000 € φόρος έκαστος x 2 = 12.000 € οικογενειακός φόρος.
Δηλαδή πρόσθετοι φόροι 7.560 € ή αλλιώς αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης κατά 170%.
Στην περίπτωση αυτή το εναπομείναν εισόδημα είναι 28.000 € χωρίς να υπολογίσουμε:
α) το τέλος επιτηδεύματος 1.000 € και για τους δύο
β) το ειδικό τέλος ακινήτων (ΕΕΤΗΔΕ)
γ) την ειδική εισφορά αλληλεγγύης
δ) το Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας
ε) την έκτακτη εισφορά για αυτοκίνητα πάνω από 1.800 cc κτλ.
Παράλληλα, αν σκεφτούμε ότι και οι δύο είναι ασφαλισμένοι στον ΟΑΕΕ άρα πληρώνουν ασφαλιστικές εισφορές γύρω στις 8.000 € συνολικά, τότε το τελικό εναπομείναν οικογενειακό εισόδημα πέφτει κάτω από 17.000 €.
Δηλαδή, από τις 40.000 € καθαρό εισόδημα, 23.000 € πληρώνουν σε φόρους και ασφαλιστικά ταμεία ή για να το εκφράσουμε σε ποσοστά, για τις 20.000 € του καθενός, το 57,5% πηγαίνει σε φόρους και ασφαλιστικά ταμεία και του απομένει μόνο το 42,5%.
Παράδειγμα 2
Ο.Ε. με 2 εταίρους (ποσοστά 50%, 50%) και Καθαρά Κέρδη 50.000 €.
Φορολογείται μέχρι στιγμής ως εξής:
50.000 x ½ = 25.000 € x 20% = 5.000 € φόρος εταιρίας και
50.000 x ½ = 25.000 € : 2 = 12.500 € δηλωθέντα στην κλίμακα του άρθ. 9 του ν.2238/94, όπου αναλογεί φόρος 790 € στο καθένα.
Συνολικός φόρος: 6.580 €.
Με τη νέα πρόταση του υφυπουργού θα πληρώνει:
50.000 € x 30% = 15.000 €
Πρόσθετοι φόροι 8.420 €, δηλαδή μια αύξηση κατά 128%.
Εναπομείναν εισόδημα για έκαστο 17.500 € για τον καθένα και αν αφαιρέσουμε τις υποχρεωτικές ασφαλιστικές εισφορές και όλους τους φόρους που προαναφέραμε στο προηγούμενο παράδειγμα μας, το εναπομείναν εισόδημα για τον καθένα θα είναι κάτω από 11.000 €, δηλαδή ούτε 1.000 € το μήνα.
Το κυριότερο είναι ότι η πρόταση δε λαμβάνει υπόψη την οικογενειακή κατάσταση του φορολογούμενου. Ένας άγαμος, χωρίς παιδιά και με ιδιοκατοίκηση θα πληρώσει τον ίδιο φόρο (άρα θα του απομείνει το ίδιο εισόδημα) με έναν που πληρώνει ενοίκιο και έχει και τρία παιδιά.
Και ρωτάμε:
Με 11.000 € ετησίως, δηλαδή 900 € το μήνα, μπορεί να ζήσει οικογενειάρχης με 3 παιδιά ο οποίος θα πληρώνει και ενοίκιο ή δόσεις αγοράς σπιτιού;
Αξιοσημείωτες παρατηρήσεις
- Με το ν. 3842/10, στο 1ο παράδειγμα ο σύζυγος δε θα πλήρωνε φόρο (με το αφορολόγητο λόγω 2 παιδιών και την έκπτωση των ασφαλιστικών εισφορών) και η σύζυγος θα πλήρωνε περί τα 700 €. Δηλαδή σε σύγκριση του συστήματος το 2010 με το προτεινόμενο σύστημα, αντί των 700 € τώρα θα πληρώσουν 12.000 € οικογενειακό φόρο.
- Εάν πάμε ακόμα παλαιότερα και συγκρίνουμε με το φόρο που προέκυπτε από τις διατάξεις του άρθ. 9 του ν. 3522/2006, ο οποίος ίσχυε για τα έτη 2007-2009:
στο 1ο παράδειγμα θα πλήρωναν 0 € φόρο και οι δύο και
στο 2ο παράδειγμα θα πλήρωναν 5.000 € αντί των 15.000 € που θα προκύψει τώρα, και μάλιστα χωρίς έκτακτες εισφορές κτλ.
Παράδειγμα 3
Εισόδημα 150.000 €, που έχει ένας μεγαλογιατρός, ένας μεγαλοδικηγόρος ή μια ατομική εμπορική επιχείρηση (παρότι μπορεί να αποκρύπτουν τεράστια ποσά).
Ο κύριος φόρος βάση κλίμακας όπως ισχύει σήμερα είναι 54.920 €.
Με τη νέα πρόταση θα πληρώνει: 150.000 € x 30% = 45.000 €.
Δηλαδή θα έχει και ένα όφελος 9.920 €.
Εδώ βλέπουμε τη διαφορά:
Την επιβάρυνση μέχρι εξαθλίωσης των μικρών ελεύθερων επαγγελματιών και εμπόρων που τους φτάνει στα όρια της φτώχειας και από την άλλη το όφελος που έχουν τα υψηλά εισοδήματα.
Από το πανεπιστήμιο ακόμα ο πρωτοετής φοιτητής μαθαίνει από το φορολογικό δίκαιο ότι ο καθένας πληρώνει φόρους ανάλογα με τη φοροδοτική του ικανότητα. Αυτό έχει κατοχυρωθεί και στο Σύνταγμα. Πουθενά στα παραπάνω παραδείγματα για το νέο προτεινόμενο σύστημα δε φαίνεται να ισχύει κάτι τέτοιο.
Παράλληλα, με το νόμο αυτό οι οικογενειακές επιχειρήσεις (Ο.Ε., Ε.Ε.) που μετέχουν οι δύο σύζυγοι, αφού δε θα έχουν πια κανένα όφελος από την εταιρική μορφή και πληρώνοντας και οι δύο ασφαλιστικές εισφορές είναι λογικό να θελήσουν να τις μετατρέψουν σε ατομικές, να κερδίζει τουλάχιστον ο ένας τις ασφαλιστικές εισφορές του ΟΑΕΕ (ή αντίστοιχου ταμείου).
Μας έδωσε το Υπουργείο Οικονομικών τη λίστα με τα δηλωθέντα εισοδήματα κατά κατηγορία επαγγέλματος. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Κομμωτήρια: μέσο δηλωθέν εισόδημα 3.900 €
Μπαρ: μέσο δηλωθέν εισόδημα 4.500 €.
Χρησιμοποιούν τα παραδείγματα ανάλογων επαγγελμάτων που δηλώνουν εξαιρετικά χαμηλά εισοδήματα ως δικαιολογία για το σκεπτικό του νέου συστήματος, ώστε να πληρώσουν και αυτοί κάποιο φόρο. Αυτό εξοργίζει τους συνεπείς φορολογούμενους ακόμα περισσότερο διότι πάλι αυτοί θα την πληρώσουν. Κυρίως όμως τα μέτρα αυτά δείχνουν την ανικανότητα του φορολογικού μηχανισμού να συλλάβει τη διαφεύγουσα φορολογητέα ύλη.
Οι άνθρωποι ή άσχετοι είναι ή πολύ σχετικοί για να εξαθλιώσουν τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις ακόμα και να τις κλείσουν. Και οι δύο περιπτώσεις συνιστούν εγκληματική συμπεριφορά και ειδικά η δεύτερη.
Σε άλλο άρθρο μας θα αναλύσουμε και τη συνολική επιβάρυνση με όλους τους φόρους (έκτακτη εισφορά, Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, ειδικό τέλος ακινήτων κτλ) για να καταλήξουμε στο παρακάτω συμπέρασμα, που ίσως η έκφραση που θα χρησιμοποιήσω είναι βαριά:
Ενώ είχαμε τους ληστές με τα μαύρα, τώρα έχουμε τους ληστές με τα άσπρα κολάρα, οι οποίοι οδηγούν με την πολιτική τους συνολικά, εκτός των άλλων, σε εκατοντάδες αυτοκτονίες συμπολιτών μας. Και γι’ αυτό μπορούμε να τους χαρακτηρίσουμε ως ηθικούς αυτουργούς.