Μια τέτοια κίνηση, στον βαθμό που τελικά θα υλοποιηθεί, θα έχει αναμφισβήτητα αρνητικές επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή οικονομία, χωρίς να αφήνει ανεπηρέαστη και τη χώρα μας. Είναι, επομένως, απαραίτητο να διαμορφωθούν έγκαιρα κατάλληλες στρατηγικές αντιμετώπισης.
Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, διατηρεί στενές εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ, στις οποίες κατευθύνεται ένα σημαντικό κομμάτι των εξαγωγών της – κυρίως αγροτικά προϊόντα, τρόφιμα και βιομηχανικά αγαθά. Η επιβολή δασμών θα μπορούσε να μειώσει την ανταγωνιστικότητα αυτών των προϊόντων, οδηγώντας σε μείωση των εξαγωγών, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τους Ελληνες παραγωγούς και εξαγωγείς.
Από την πλευρά της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμη να αντιδράσει σε περίπτωση που ο Πρόεδρος Τραμπ υλοποιήσει την εξαγγελία για επιβολή δασμών στα ευρωπαϊκά προϊόντα. Οπως δήλωσε, συγκεκριμένα, ο επίτροπος Οικονομίας και Παραγωγικότητας, Βάλντις Ντομπρόβσκις, η Ε.Ε. θα απαντήσει με ανάλογα μέτρα για να προασπίσει τα οικονομικά της συμφέροντα.
Οπως δείχνουν, βεβαίως, οι τελευταίες εξελίξεις με τον Καναδά και το Μεξικό, η απειλή επιβολής δασμών εκ μέρους των ΗΠΑ λειτουργεί περισσότερο ως διαπραγματευτικό εργαλείο, παρά ως ειλημμένη και οριστική απόφαση. Στο πλαίσιο αυτό, υπάρχει -πιστεύουμε- το περιθώριο για τις ΗΠΑ και την Ευρώπη να παραμείνουν στον δρόμο της έντιμης διαπραγμάτευσης και της συνεργασίας, αποφεύγοντας την έναρξη ενός εμπορικού πολέμου που θα έχει στο τέλος μόνο χαμένους.
Σε κάθε περίπτωση, η Ελλάδα οφείλει να προετοιμαστεί για κάθε ενδεχόμενο, ακολουθώντας συγκεκριμένες στρατηγικές. Πρώτον, είναι περισσότερο από ποτέ επιβεβλημένη η διεύρυνση του χάρτη των ελληνικών εξαγωγών, με την τοποθέτηση σε νέες, υποσχόμενες αγορές στην Ασία και στην Αφρική. Δεύτερον, είναι ακόμη πιο επιτακτική η ανάγκη ενίσχυσης επενδύσεων, με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ελληνικών προϊόντων σε όρους ποιότητας, καινοτομίας, τεχνολογικού περιεχομένου, αλλά και προώθησης, ώστε να γίνουν πιο ελκυστικά σε διεθνές επίπεδο. Τρίτον, η χώρα μας, στο πλαίσιο της ενιαίας ευρωπαϊκής αγοράς, θα πρέπει να αναλάβει πρωτοβουλίες εντός της Ε.Ε. για την ενίσχυση της αποτελεσματικότητας των μηχανισμών χρηματοδότησης και διευκόλυνσης επενδύσεων στην έρευνα και στην καινοτομία, στην ασφάλεια, στα δίκτυα ενέργειας και στην πρόσβαση σε κρίσιμες πρώτες ύλες. Τέταρτον, η Ελλάδα πρέπει να συνεχίσει να συνεργάζεται στενά με τα ευρωπαϊκά όργανα που θα αναλάβουν τη διαπραγμάτευση με τις ΗΠΑ, καθώς είναι ζωτικής σημασίας να διασφαλίσει ότι τα συμφέροντά της θα ληφθούν υπ’ όψιν σε όλα τα στάδια της διαδικασίας.
Η πιθανή επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ ισοδυναμεί με μία ακόμη πρόκληση για την ελληνική οικονομία. Ωστόσο, με στρατηγικό σχεδιασμό, διαφοροποίηση των αγορών και επένδυση στην ανταγωνιστικότητα των ελληνικών προϊόντων, οι εξωστρεφείς επιχειρήσεις της χώρας μπορούν να κερδίσουν το στοίχημα και να συνεχίσουν την αναπτυξιακή πορεία τους.