Σύμφωνα με πληροφορίες, ο Έλληνας μουσικός και συνθέτης της ηλεκτρονικής, progressive, ambient, τζαζ και ορχηστρικής μουσικής, γνωστός και ως Vangelis νοσηλευόταν σε νοσοκομείο στη Γαλλία. 

Συλλυπητήριες αναρτήσεις για τον θάνατο του Βαγγέλη Παπαθανασίου έκαναν τόσο ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, όσο και ο υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας.

«Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου δεν είναι, πια, κοντά μας»

«Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου δεν είναι, πια, κοντά μας. Για όλον τον κόσμο, η θλιβερή είδηση δηλώνει πως το παγκόσμιο μουσικό στερέωμα έχασε τον διεθνή Vangelis. Τον πρωτεργάτη του ηλεκτρονικού ήχου, των Όσκαρ, της Μυθωδίας και των μεγάλων επιτυχιών. Για εμάς τους Έλληνες, όμως, που ξέρουμε ότι το δεύτερο όνομά του ήταν Οδυσσέας, σημαίνει ότι ξεκίνησε το μεγάλο ταξίδι του στους Δρόμους της Φωτιάς. Από εκεί θα μας στέλνει πάντα τις νότες του», έγραψε ο πρωθυπουργός στην ανάρτησή του στο Facebook.

Τον αποχαιρετούμε με ένα μεγάλο «ευχαριστώ»

«Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου υπήρξε ένας σπουδαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης που διέπρεψε σε παγκόσμιο επίπεδο. Τον αποχαιρετούμε με ένα μεγάλο «ευχαριστώ» για όσα προσέφερε στη Μουσική, στον Πολιτισμό και στην Ελλάδα», αναφέρει με ανάρτησή του στο twitter ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας.

Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου υπήρξε ένας σπουδαίος Έλληνας μουσικοσυνθέτης που διέπρεψε σε παγκόσμιο επίπεδο. Τον αποχαιρετούμε με ένα μεγάλο «ευχαριστώ» για όσα προσέφερε στη Μουσική, στον Πολιτισμό και στην Ελλάδα. #RIP#Vangelis

— Nikos Dendias (@NikosDendias) May 19, 2022

Ο διεθνής Τύπος για τον θάνατο του Βαγγέλη Παπαθανασίου

Την είδηση για τον θάνατο του Βαγγέλη Παπαθανασίου (Vangelis), μεταδίδουν τα διεθνή μέσα ενημέρωσης.

«Κάποτε ο Vangelis είπε ότι το μουσικό κομμάτι, που του χάρισε ένα Όσκαρ και ήταν στην κορυφή των charts για εβδομάδες, ήταν εν μέρει ένας φόρος τιμής στον πατέρα του, ο οποίος ήταν δεινός ερασιτέχνης δρομέας», ανέφερε στο τηλεγράφημά του το Reuters. «Είναι απλώς ένα άλλο μουσικό κομμάτι», είπε σε μια συνέντευξή του, συνεχίζει το πρακτορείο.

Το Γαλλικό Πρακτορείο με έκτακτο τηλεγράφημά του μετέδωσε την είδηση του θανάτου του Vangelis, μεταδίδοντας την δήλωση του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.

Ο Guardian μετέδωσε επίσης την είδηση για τον χαμό του συνθέτη, μιλώντας για τον «μουσικό του οποίου το συνθετικό έργο έφερε τεράστια δραματική τέχνη στα soundtrack ταινιών».

«Έβγαζε μουσική από την καρδιά του»

Ο σκηνοθέτης Κώστας Γαβράς μίλησε, στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του ΑΝΤ1 και στον Νίκο Χατζηνικολάου, για την απώλεια του παγκοσμίου φήμης, Έλληνα μουσικοσυνθέτη.

Εμφανώς συγκινημένος ο σκηνοθέτης δήλωσε πως ο ίδιος «αγαπούσε πολύ και θαύμαζε για την ψυχή και την καριέρα του» τον μουσικοσυνθέτη, ενώ ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο γεγονός ότι ήταν ευρέως γνωστός και ως Vangelis.

Ο διάσημος σκηνοθέτης μίλησε για τη συνεργασία που είχε με τον Βαγγέλη Παπαθανασίου το 1982 στην ταινία «Ο Αγνοούμενος», στην οποία ο μεγάλος μουσικοσυνθέτης είχε γράψει τη μουσική.

«Είχαμε διαβάσει μαζί το σενάριο και σε κάθε σκηνή που του έλεγα πάνω κάτω πως θέλω να είναι, πήγαινε στο πιάνο και άρχιζε να φτιάχνει τη μουσική. Ήταν από τους ανθρώπους που η μουσική τους έβγαινε από την καρδιά και το μυαλό» είπε ο σκηνοθέτης για τον Βαγγέλη Παπαθανασίου.

Τέλος, ο Κώστας Γαβράς τόνισε ότι ο μουσικοσυνθέτης είχε ως παράδειγμα στη ζωή του μεγάλες προσωπικότητες της τέχνης που τον βοήθησαν, όπως ο Μάνος Χατζηδάκις και ο Μίκης Θεοδωράκης.

And the Oscar goes to...

Ανήμερα των γενεθλίων του 1982 ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, δίπλα στα δεκάδες βραβεία και τις εκατοντάδες διακρίσεις του θα τοποθετήσει και το χρυσό αγαλματάκι των Όσκαρ το οποίο κέρδισε για τη μουσική που έγραψε για την ταινία του Χιου Χάτσον «Οι δρόμοι της Φωτιάς» η οποία ακόμα και σήμερα θεωρείται μια από τις κορυφαίες στο είδος της σε όλον τον κόσμο. 

«Η μυθολογία, η επιστήμη και η εξερεύνηση του Διαστήματος είναι αντικείμενα που με συνέπαιρναν από τα πρώτα παιδικά χρόνια μου. Και πάντα ήταν συνδεδεμένα με κάποιον τρόπο με τη μουσική που γράφω», είχε δηλώσει στην Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος (ESA), με αφορμή τη σύνθεσή του στην τριλογία «Rosetta» το 2013 (η πρώτη διαστημική ομώνυμη αποστολή της NASA σε κομήτη).

O μύθος της Μυθωδίας...

Η παγκόσμια μουσική ιδιοφυΐα

Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου αποτελεί τον πιο διάσημο Έλληνα μουσικοσυνθέτη παγκοσμίως και είναι πολυβραβευμένος για τη συνεισφορά του στη μουσική βιομηχανία. 

Ο Ευάγγελος Οδυσσέας Παπαθανασίου γεννήθηκε στις 29 Μαρτίου του 1943 στην Αγριά Βόλου και από τη νεαρή ηλικία των τεσσάρων ετών έδειξε τα πρώτα σημάδια της ιδιαίτερης κλίσης του στη μουσική, ενώ στα έξι του έδωσε την πρώτη του παράσταση σε κοινό παίζοντας δικές του συνθέσεις στο πιάνο, χωρίς να έχει λάβει καμία μουσική εκπαίδευση μέχρι τότε.

Τόσο η οικογένεια όσο και οι δάσκαλοί του είδαν το μοναδικό χάρισμα που είχε και τον παρότρυναν να διευρύνει τις γνώσεις του επάνω στη μουσική, μα εκείνος δεν θέλησε ποτέ να παρακολουθήσει μαθήματα. Η φιλοδοξία του ήταν να δημιουργεί τη δική του μουσική, όπως ακριβώς την άκουγε και την αισθανόταν.  Αργότερα, ωστόσο, σπούδασε κλασική μουσική, ζωγραφική και σκηνοθεσία στην Ακαδημία Καλών Τεχνών της Αθήνας.

Τη δεκαετία του ΄60, ο νεαρός συνθέτης δημιούργησε το συγκρότημα των Forminx που σημείωσε τεράστια επιτυχία στην Ελλάδα και ήταν αυτό που έκανε δημοφιλή την ηλεκτρονική μουσική στη χώρα μας. Όμως τα ελληνικά σύνορα δεν μπορούσαν να συγκρατήσουν τον Βαγγέλη Παπαθανασίου. 

Το 1968 μαζί με τον Λουκά Σιδερά και τον Ντέμη Ρούσσο σχημάτισε τους «Aphrodite's Child», που έμελλε να γίνει το πιο επιτυχημένο ελληνικό συγκρότημα στο εξωτερικό. Το 1968 γνώρισαν τεράστια επιτυχία με το single «Rain And Tears» και το 1972, με το συγκλονιστικό διπλό άλμπουμ «666» που θεωρείται ένα από τα «διαμάντια» της προοδευτικής -ψυχεδελικής μουσικής.

Το συγκρότημα όμως στην πορεία διαλύθηκε, και έκτοτε ο Βαγγέλης Παπαθανασίου ακολούθησε σόλο καριέρα. Θα στραφεί αποκλειστικά στο συνθεσάιζερ και το 1974 θα κυκλοφορήσει τον πρώτο προσωπικό του δίσκο με τίτλο «Earth», με εμφανείς τις επιρροές από την ελληνική μουσική. Την ίδια χρονιά, αφήνει το Παρίσι και εγκαθίσταται στο Λονδίνο.

Θα ακολουθήσουν οι δίσκοι «Heaven and Hell», Albedo 039» (1976) και «Spiral» (1977), που θα διαμορφώσουν το προσωπικό του ύφος και θα τον κάνουν ευρύτερα γνωστό. Το 1979, θα γνωρίσει μεγάλη επιτυχία με τις «Ωδές», μια σειρά ηλεκτρονικών διασκευών πάνω σε παραδοσιακά ελληνικά τραγούδια που ερμηνεύει η Ειρήνη Παππά. Η σπουδαία ελληνίδα ηθοποιός είναι η ερμηνεύτρια και στον δίσκο του «Ραψωδίες», με θέμα την βυζαντινή μουσική, που θα κυκλοφορήσει το 1986.

Η ενασχόλησή του με την κινηματογραφική μουσική συνεχίστηκε σε μεγάλες διεθνείς παραγωγές. Το ξεκίνημα έγινε το 1970 με την μουσική για το ντοκιμαντέρ του Φρεντερίκ Ροσίφ «Η Αποκάλυψη των Ζώων» (« L'Apocalypse des animaux»), που κυκλοφόρησε σε δίσκο το 1973. Το 1982, ανήμερα των 39ων γενεθλίων του θα τιμηθεί με Όσκαρ για την μουσική της ταινίας του Χιού Χάντσον «Οι δρόμοι της Φωτιάς» («Chariots of Fire»).

Στη συνέχεια, υπέγραψε τα soundtrack των ταινιών του Ρίντλεϊ Σκοτ «Blade Runner»(1982) και «1492: Χριστόφορος Κολόμβος» («1492: The Conquest Of Paradise», 1992), «Αλέξανδρος» (2004) του Όλιβερ Στόουν και «Ελ Γκρέκο» (2007) του Γιάννη Σμαραγδή.

Ο Βαγγέλης Παπαθανασίου κατάφερε να ηχογραφήσει αμέτρητα άλμπουμ. Μια από τις πιο πρόσφατες δουλειές του ήταν ο δίσκος «Nocturne: The Piano Album», που κυκλοφόρησε τις 25 Iανουαρίου 2019.

 Μουσική για το διάστημα   

Η εξερεύνηση του διαστήματος τον ενθουσίαζε από τα παιδικά του χρόνια. Ένα μεγάλο μέρος από τα έργα του είναι αφιερωμένο σε αυτό, ενώ διαχρονικά οι κορυφαίοι διαστημικοί οργανισμοί τον εμπιστεύτηκαν για να μελοποιήσει τις επιτυχίες τους. Το 1980 ξεκίνησε να προβάλλεται η αμερικανική τηλεοπτική σειρά «Cosmos: A Personal Voyage» του Καρλ Σαγκάν, που είχε ως κύριο θέμα τη θέση του ανθρώπου στο σύμπαν και την ύπαρξη εξωγήινης ζωής. Η μουσική επένδυση των επεισοδίων δημιουργήθηκε από τον Παπαθανασίου, ενώ η σειρά απέσπασε βραβείο Έμμυ και προβλήθηκε σε 69 χώρες και σε 500 εκατομμύρια τηλεθεατές.

Το καλοκαίρι του 2001 ο Παπαθανασίου παρουσίασε το έργο Μυθωδία στους στύλους του ολυμπίου Διός. Η μουσική του έργου δημιουργήθηκε ώστε να συνοδεύσει τη διαστημική αποστολή της ΝΑΣΑ «2001: Οδύσσεια στον Άρη». Ήταν μία φαντασμαγορική μουσική παράσταση, κατά τη διάρκεια της οποίας προβάλλονταν με ειδικά οπτικά εφέ απεικονίσεις κυρίως από θεούς της αρχαίας Ελλάδας και διαστημικές εικόνες της ΝΑΣΑ. Τα σολιστικά μέρη του έργου ερμήνευσαν οι σοπράνο Τζέσι Νόρμαν και Κάθλιν Μπατλ. Επίσης συμμετείχε η Μητροπολιτική Ορχήστρα του Λονδίνου, 120μελής χορωδία της Εθνικής Λυρικής Σκηνής ενώ ο ίδιος ο συνθέτης χειριζόταν τα πλήκτρα. Το έργο προβλήθηκε τηλεοπτικά σε όλο τον πλανήτη ενώ υπήρχαν γιγαντοοθόνες και στο Παναθηναϊκό Στάδιο. Μετά το τέλος της μουσικής παράστασης η γαλλική κυβέρνηση, την οποία εκπροσώπησε ο υπουργός παιδείας Ζακ Λανγκ, απένειμε στον Παπαθανασίου τον τίτλο του Τάγματος της Λεγεώνας της Τιμής σε μία τελετή που έλαβε χώρα στο περιστύλιο του Ζαππείου. Δύο χρόνια αργότερα η NASA του απένειμε το μετάλλιο δημόσιας συνεισφοράς σε αναγνώριση εξαιρετικής συνεισφοράς στο όραμα της. Το βραβείο αποτελεί την υψηλότερη τιμή από τον Αμερικανικό οργανισμό για μη κυβερνητικά πρόσωπα.

Το 2013, η NASA υιοθέτησε για δεύτερη φορά τη μουσική του Παπαθανασίου με ένα πρωτότυπο μουσικό έργο που δημιουργήθηκε για να πλαισιώσει το βίντεο από την αποστολή «Ήρα (Τζούνο)», που απεικονίζει συγχρόνως την κίνηση της Γης και της σελήνης μαζί για πρώτη φορά. Το βίντεο απαθανατίστηκε κατά τη διάρκεια της αποστολής καθ' οδόν για το σύστημα του πλανήτη Δία. Τον Νοέμβριο του 2014 ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Διαστήματος (ESA) πρότεινε στον Παπαθανασίου να συνθέσει τη μουσική για την πρώτη ιστορική προσεδάφιση σε κομήτη. Έτσι, συνέθεσε μια μουσική τριλογία («Άφιξη», «Το ταξίδι του Philae» και «Το βαλς του Ροζέτα») η οποία παρουσιάστηκε από τον ESA μετά την επιτυχημένη προσεδάφιση του σκάφους Ροζέτα στον κομήτη 67P. Το 1995, ως φόρο τιμής στην μουσική του προσφορά αλλά και στην αγάπη του για το διάστημα, το Minor Planet Center της Διεθνούς Αστρονομικής Ένωσης έδωσε το όνομα του συνθέτη στον Αστεροειδή της Κύριας Ζώνης 6354, που πλέον ονομάζεται 6354 Vangelis.   

Ο τελευταίος διαστημικός του δίσκος

Ο τελευταίος του δίσκος κυκλοφόρησε το 2021 και ήταν εμπνευσμένος από την αποστολή της NASA με το διαστημικό σκάφος Juno, στην εξερεύνηση του πλανήτη Δία. Στο άλμπουμ, «Juno To Jupiter», περιλαμβάνονται ήχοι από την εκτόξευση του Juno από τη Γη.

Η ζωή και το έργο του

Αξιοσημείωτη είναι η προσφορά του Βαγγέλη Παπαθανασίου και στο θέατρο. Το 1983 δημιούργησε τη μουσική για τη παράσταση του Μιχάλη Κακογιάννη «Ηλέκτρα» στο Αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου, με πρωταγωνίστρια την Ειρήνη Παππά. Επίσης είχε συνεργαστεί με τα Βασιλικά μπαλέτα, καθώς δημιούργησε τη μουσική για τρία έργα, τα «R B Sque» (1980) που παρουσιάστηκε στο Βασιλικό Θέατρο Drury Lane, το «Φρανκενστάιν (1985) και «Η πεντάμορφη και το τέρας» (1986).

Το ενδιαφέρον του για τις τέχνες δεν περιοριζόταν μόνο στη σύνθεση μουσικής. Το 1997 έκανε την πρώτη του σκηνοθετική απόπειρα, καθώς σχεδίασε και διηύθυνε εξ ολοκλήρου την τελετή έναρξης του 6ου Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Ανοιχτού Στίβου της IAAF που πραγματοποιήθηκε στο Παναθηναϊκό της Αθήνας. Το 2003 αποκάλυψε την ικανότητα του στη ζωγραφική παρουσιάζοντας 70 δικά του έργα ζωγραφικής στα πλαίσια της Βαλένσια Μπιενάλ στην Ισπανία. Μετά την επιτυχία της έκθεσης Vangelis Pintura, τα έργα του εκτίθενται σε σημαντικές γκαλερί σε όλο τον κόσμο. Την ίδια χρονιά, ο Παπαθανασίου παρουσίασε επίσης ένα βιβλίο που περιέχει μερικά από τα ωραιότερα έργα του, με τίτλο Vangelis.

Τέλος, πολλές ήταν τα βραβεία και οι διακρίσεις για το έργο του, όπως ο τίτλος του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας το 2001, το βραβείο RIAJ (Δισκογραφική Βιομηχανία της Ιαπωνίας) για διεθνές τραγούδι της χρονιάς 2002, μετάλλιο Δημόσιας Συνεισφοράς της NASA σε αναγνώριση εξαιρετικής συνεισφοράς στο όραμα της ΝΑΣΑ το 2003. Το 2013 τα Ελληνικά Ταχυδρομεία εξέδωσαν γραμματόσημα τα οποία τον απεικόνιζαν, ενώ έλαβε τιμητικό διδακτορικό δίπλωμα από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών το 2008, παραχωρώντας του το διακεκριμένο τίτλο του ομότιμου καθηγητή. Το διδακτορικό του δόθηκε για την εξαιρετική συμβολή του στη μουσική παιδεία του ελληνικού λαού, καθώς και για τη διάδοση του μηνύματος του Ελληνισμού σε όλο τον κόσμο.

Βραβεία – Διακρίσεις

– Όσκαρ Καλύτερου Πρωτότυπου Τραγουδιού, 1982, για τη μουσική στην ταινία «Δρόμοι της φωτιάς».

– Βραβείο Χρυσού Λέοντος στο «Cannes Lions International Advertising Festival», για τη μουσική «Ask the Mountains» σε τηλεοπτική διαφήμιση.

– Βραβείο Max Steiner Award, το 1989, για σύνθεση και παρουσίαση διακεκριμένης κινηματογραφικής μουσικής.

– Βραβείο Echo (Γερμανία) για τον Διεθνή Καλλιτέχνη της Χρονιάς, 1992.

– Βραβείο του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Φλάνδρας (Βέλγιο) για την Καλύτερη Μουσική Επένδυση Κινηματογραφικής Ταινίας.

– Βραβείο του «Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Βαλένθια» για την Καλύτερη Μουσική Επένδυση Κινηματογραφικής Ταινίας.

– Βραβείο Κοινού για την Καλύτερη Μουσική Επένδυση Κινηματογραφικής Ταινίας από την Παγκόσμια Ακαδημία Μουσικής Επένδυσης στη Φλάνδρα, Βέλγιο.

– Βραβείο Απόλλων το, 1993, για τη συνεισφορά του στη μουσική από την Εταιρεία των Φίλων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

– Ο τίτλος του Ιππότη του Τάγματος των Τεχνών και των Γραμμάτων της Γαλλικής Δημοκρατίας, το 1992. Η απονομή έγινε από τον Γάλλο Υπουργό Παιδείας.

– Δύο φορές το Παγκόσμιο Μουσικό Βραβείο του Μόντε Κάρλο, για τον Έλληνα καλλιτέχνη με τις μεγαλύτερες πωλήσεις.

– Ο τίτλος του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής της Γαλλικής Δημοκρατίας, το 2001.

– Βραβείο RIAJ (Δισκογραφική Βιομηχανία της Ιαπωνίας) για διεθνές τραγούδι της χρονιάς, 2002.

– Μετάλλιο Δημόσιας Συνεισφοράς της ΝΑSΑ σε αναγνώριση εξαιρετικής συνεισφοράς στο όραμα της, το 2003.

– Το 2013, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία εξέδωσαν γραμματόσημα τα οποία τον απεικόνιζαν.

– Τιμητικό Διδακτορικό Δίπλωμα από το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το 2008, παραχωρώντας του τον διακεκριμένο τίτλο του Ομότιμου Καθηγητή. Το διδακτορικό του δόθηκε για την εξαιρετική συμβολή του στη μουσική παιδεία του ελληνικού λαού, καθώς και για τη διάδοση του μηνύματος του Ελληνισμού σε όλο τον κόσμο.