- Ποια είναι η σημασία του ESOTCongress 2023 και τι σημαίνει για την Ελλάδα η διεξαγωγή του στη χώρα μας;

Τo ESOT Congress είναι το κορυφαίο επιστημονικό συνέδριο μεταμοσχεύσεων σε διεθνή κλίμακα, το οποίο διοργανώνεται κάθε δύο χρόνια σε μια πόλη της Ευρώπης που επιλέγεται πολύ προσεκτικά και συγκεντρώνει την «αφρόκρεμα» του επιστημονικού κόσμου γύρω από τη δωρεά και μεταμόσχευση οργάνων. Περισσότεροι από 900 ομιλητές για τέσσερις ημέρες,γιατροί, ερευνητές, νοσηλευτές, αλλά και εκπρόσωποι από τον επιχειρηματικό κόσμο που δραστηριοποιούνται στον ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό, παρουσιάζουν έρευνες, ανταλλάσσουν απόψεις και τεχνογνωσία, ανιχνεύοντας τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στον κλάδο των μεταμοσχεύσεων.

Η διεξαγωγή του συνεδρίου αυτού στην Ελλάδα, λοιπόν, καταλαβαίνουμε ότι έχει ουσιαστική και συμβολική αξία, αφού βάζει τη χώρα μας στο επίκεντρο της έρευνας και της συζήτησης γύρω από ένα θέμα τεράστιας σημασίας, όπως είναι οι σύγχρονες τάσεις και οι πρωτοποριακές μέθοδοι που εφαρμόζονται στο πεδίο των μεταμοσχεύσεων. Σε έναν τομέα δημόσιας Υγείας δηλαδή που για δεκαετίες η χώρα μας βρισκόταν πίσω, αλλά τα τελευταία χρόνια κάνει σταθερά βήματα προς τα μπρος.

- Βλέπουμε πως η τεχνολογία διεισδύει ολοένα και περισσότερο στον τομέα των μεταμοσχεύσεων. Ποιες είναι οι σημαντικότερες καινοτομίες που έχουν επιτευχθεί; 

Πράγματι, η πρόοδος της τεχνολογίας προσφέρει νέες δυνατότητες στον χώρο της Υγείας γενικά και ειδικότερα στον τομέα των μεταμοσχεύσεων.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο ψηφιακός μετασχηματισμός του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου (ΩΚΚ), το οποίο εξελίσσεται στο πρώτο πλήρως ψηφιακό νοσοκομείο στη χώρα μας, με τη λειτουργία τελευταίας γενιάς απεικονιστικών συστημάτων, όπου με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης ο γιατρός θα είναι σε θέση να κάνει διάγνωση γρηγορότερα και με ακρίβεια. Επιπλέον, η εγκατάσταση λογισμικού διαχείρισης του νοσοκομείου, το οποίο πολύ σύντομα θα ενσωματώνεται στον ιατρικό φάκελο τους ασθενούς, θα επιτρέπει την ολοκληρωμένη παρακολούθηση της πορείας του ασθενούς στο νοσοκομείο, δίνοντας ευέλικτη και ολοκληρωμένη πρόσβαση στα δεδομένα. Σε αυτή την κατεύθυνση, το υπό κατασκευή Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο (ΩΕΜΕΚ) θα είναι επίσης εξοπλισμένο με τεχνολογία αιχμής, αξιοποιώντας όλες τις καινοτομίες που μας προσφέρει η ψηφιακή εποχή.

- Tο Ιδρυμα Ωνάση έχει ισχυρή παρουσία τόσο στο ESOTCongress όσο και στις εξελίξεις στις μεταμοσχεύσεις τα τελευταία χρόνια, μέσω της Εθνικής Πρωτοβουλίας που έχει αναλάβει. Ποιες είναι οι πιο σημαντικές δράσεις; 

Το Ιδρυμα Ωνάση, εδώ και τέσσερα χρόνια περίπου, με επικεφαλής τον πρόεδρό του, Αντώνη Παπαδημητρίου, έχει αναλάβει μια Εθνική Πρωτοβουλία για την αναμόρφωση του χάρτη της δωρεάς οργάνων και των μεταμοσχεύσεων στη χώρα μας, με επίκεντρο την κατασκευή του Ωνάσειου Εθνικού Μεταμοσχευτικού Κέντρου (ΩΕΜΕΚ). Σε συνεργασία με τον Ελληνικό Οργανισμό Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ) και το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο (ΩΚΚ), υλοποιείται μια ολιστική παρέμβαση η οποία έχει επιπλέον στόχους την ανάπτυξη της επιστημονικής γνώσης του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, τη δημιουργία νέου θεσμικού πλαισίου, το οποίο ψηφίστηκε πρόσφατα από το ελληνικό Κοινοβούλιο, αλλά και την ευαισθητοποίηση των πολιτών γύρω από τη δωρεά οργάνων. το Ιδρυμα Ωνάση στέκεται αρωγός στο έργο της πολιτείας και του ΕΟΜ, συνεισφέροντας ουσιαστικά στη ριζική ανοικοδόμηση του τομέα των μεταμοσχεύσεων. Σε αυτό το πλαίσιο και η συμμετοχή του ιδρύματος στο ESOT Congress 2023 συμβάλλει στη διασύνδεση της Ελλάδας με διεθνή επιστημονικά κέντρα στον τομέα των μεταμοσχεύσεων. Αιχμή του δόρατος, όπως ανέφερα, σε αυτή τη μεγάλη προσπάθεια αποτελούν η δημιουργία του ΩΕΜΕΚ, αλλά και η πραγματοποίηση σειράς άλλων δράσεων, όπως είναι η υλοποίηση του ολοκληρωμένου και έγκυρου εκπαιδευτικού-ενημερωτικού προγράμματος ενηλίκων, «Organmeetings», μια σταθερή επαφή με τους πολίτες μέσα από διαδικτυακά σεμινάρια (webinars), τα οποία πραγματοποιούνται από εξειδικευμένους εκπροσώπους και συνεργάτες του ΕΟΜ, με την υποστήριξη του Ιδρύματος Ωνάση.

- Πότε θα είναι έτοιμο το Ωνάσειο Εθνικό Μεταμοσχευτικό Κέντρο (ΩΕΜΕΚ) και πόσο θα αλλάξει το τοπίο της Υγείας στην Ελλάδα;

Το ΩΕΜΕΚ θα είναι έτοιμο το 2024, μετασχηματίζοντας το τοπίο της Υγείας στη χώρα, καθώς για πρώτη φορά θα δημιουργηθεί ένα εθνικό κέντρο ιατρικής καινοτομίας στον τομέα των μεταμοσχεύσεων ενηλίκων και παιδιών, κατόπιν προσεκτικού σχεδιασμού και μελέτης, ώστε να ανταποκρίνεται πλήρως στις ανάγκες του Εθνικού Συστήματος Υγείας.

Η σύγχρονη αυτή ιατρική δομή θα λειτουργήσει ως κινητήριος δύναμη για την ανάπτυξη της μεταμοσχευτικής δραστηριότητας στη χώρα, αφού, στηρίζοντας τις υπάρχουσες μονάδες, θα συγκροτήσει ένα πανελλαδικό δίκτυο μεταμοσχεύσεων.

- Τα 30 χρόνια του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου θα αποτελέσουν εχέγγυο ότι και το νέο νοσοκομείο θα είναι ένα σταυροδρόμι καινοτομίας και έρευνας; 

Ασφαλώς η συγκομισμένη γνώση, η εμπειρία και η τεχνογνωσία που έχουν αποκτηθεί στα 30 χρόνια λειτουργίας του ΩΚΚ θα αξιοποιηθούν δημιουργικά στο νέο νοσοκομείο, διασφαλίζοντας την προώθηση και την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας. Από το 1993 έως σήμερα, με περισσότερες από ένα εκατομμύριο επισκέψεις και δεκάδες χιλιάδες επεμβάσεις καρδιάς, το ΩΚΚ ανέτρεψε τα δεδομένα της δημόσιας Υγείας και συνέβαλε στην εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης σε διεθνές επίπεδο. Το ίδιο ακριβώς φιλοδοξούμε να συμβεί και με το ΩΕΜΕΚ.

- Μπορείτε να μας περιγράψετε ποιες είναι οι ανάγκες που υπάρχουν στην χώρα μας για μοσχεύματα;

Στη χώρα μας, αλλά και παγκοσμίως, υπάρχει μεγάλη ανάγκη για μεταμόσχευση συμπαγών οργάνων, με τον σύγχρονο τρόπο ζωής να λειτουργεί ιδιαίτερα επιβαρυντικά για την υγεία μας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι πολύ περισσότερες είναι οι πιθανότητες για καθέναν από εμάς να χρειαστεί στη ζωή του να λάβει κάποιο όργανο, λόγω λειτουργικής ανεπάρκειας, παρά να προσφέρει. Πιο συγκεκριμένα, κάθε μία ώρα έξι νέοι ασθενείς προστίθενται στις εθνικές λίστες υποψήφιων ληπτών οργάνων στην Ευρώπη, ενώ περισσότεροι από 6.500 ασθενείς χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο περιμένοντας για μόσχευμα. Στη χώρα μας, ο μέσος χρόνος αναμονής για μεταμόσχευση νεφρού ξεπερνά τα οκτώ χρόνια, στοιχεία που δείχνουν τη μεγάλη ανάγκη που υπάρχει τόσο στην Ελλάδα όσο και διεθνώς για μοσχεύματα.

- Σε ποιο βαθμό καλύπτονται οι ανάγκες αυτές; Εχει σημειωθεί πρόοδος τα τελευταία χρόνια;

Ασφαλώς τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί πρόοδος σε σχέση με το παρελθόν, εντούτοις η χώρα μας εξακολουθεί να υστερεί σημαντικά, συγκριτικά με άλλες ευρωπαϊκές χώρες στον τομέα των μεταμοσχεύσεων. Είναι πολλά, δηλαδή, ακόμα αυτά που χρειάζεται να γίνουν, τόσο σε επίπεδο δομών και υποδομών όσο και από πλευράς διαμόρφωσης ενός ολοκληρωμένου νομοθετικού πλαισίου αποκλειστικά για το ζήτημα των μεταμοσχεύσεων. Το ΩΕΜΕΚ θα αποτελέσει τον καταλύτη θετικών εξελίξεων, καθώς μέσα από την Εθνική Πρωτοβουλία του Ιδρύματος Ωνάση ήδη συνδράμει στην πλήρη ανοικοδόμηση του πολύ σημαντικού αυτού τομέα δημόσιας Υγείας. Είναι σημαντικό ωστόσο να τονίσουμε ότι το ΩΕΜΕΚ θα συνεργαστεί και θα ενισχύσει τις υπάρχουσες μεταμοσχευτικές μονάδες, δεν θα τις αντικαταστήσει. Στόχος είναι να φτιαχτεί ένα μεγάλο πανελλαδικό δίκτυο, κάνοντας όλοι μαζί βήματα προς τα εμπρός, όχι προς τα πίσω.