Αφορμή για την ανάκληση των διπλωματών ήταν η «εξαιρετικής σοβαρότητας» ανακοίνωση της συμφωνίας στρατηγικής συνεργασίας μεταξύ Ουάσινγκτον, Λονδίνου και Καμπέρας, που οδήγησε στην ακύρωση, εκ μέρους της Αυστραλίας, της σύμβασης για την προμήθεια υποβρυχίων από τη Γαλλία, είπε ο υπουργός Εξωτερικών Ζαν-Ιβ Λε Ντριάν.

«Κατόπιν αιτήματος του προέδρου της Δημοκρατίας, αποφάσισα να ανακαλέσω αμέσως στο Παρίσι για διαβουλεύσεις τους δύο πρεσβευτές μας στις ΗΠΑ και την Αυστραλία. Αυτή η ασυνήθιστη απόφαση δικαιολογείται από την ασυνήθιστη σοβαρότητα των ανακοινώσεων που έγιναν στις 15 Σεπτεμβρίου από την Αυστραλία και τις ΗΠΑ», πρόσθεσε στην ανακοίνωσή του ο υπουργός.

Ο Λευκός Οίκος «λυπάται» για την απόφαση της Γαλλίας

Την ίδια ώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες εκφράζουν τη λύπη τους για την απόφαση της Γαλλίας να ανακαλέσει τον πρεσβευτή της από την Ουάσινγκτον και θα συνεχίσουν να εργάζονται τις επόμενες ημέρες για να επιλύσουν τις διαφορές μεταξύ των δύο χωρών, ανέφερε ένας αξιωματούχος του Λευκού Οίκου.

Είναι η πρώτη φορά που το Παρίσι παίρνει μια τέτοια απόφαση απέναντι στις δύο αυτές χώρες, ιδίως απέναντι στις ΗΠΑ, ιστορικό σύμμαχο της Γαλλίας από την εποχή του πολέμου της αμερικανικής ανεξαρτησίας.

Επιπλέον, σύμφωνα με γαλλικά ΜΜΕ, ο επικεφαλής της γαλλικής διπλωματίας Ζαν-Ιβ Λεντριάν  χαρακτήρισε ως «πισώπλατη μαχαιριά» από την Αυστραλία την υπογραφή της συμφωνίας ενώ έκανε λόγο για «ωμή» απόφαση του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν.

Υπενθυμίζεται ότι το σύμφωνο AUKUS (από τα αρχικά των τριών χωρών) προβλέπει μεταξύ άλλων ότι η Αυστραλία θα αποκτήσει, μέσα στα επόμενα χρόνια, πυρηνοκίνητα υποβρύχια, ενώ θεωρείται, σύμφωνα με αναλυτές, ως μια από τις πιο σημαντικές συμφωνίες στον τομέα της ασφάλειας από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως αναφέρει το BBC. 

Οργή από το Παρίσι

Νωρίτερα, οι γαλλικές Αρχές ακύρωσαν ένα gala που επρόκειτο να παραθέσουν την Παρασκευή στην Ουάσινγκτον, με αφορμή το σπάσιμο του «συμβολαίου του αιώνα» για την παράδοση γαλλικών υποβρυχίων στην Αυστραλία, όπως έγινε γνωστό από έναν αξιωματούχο.

Η δεξίωση επρόκειτο να δοθεί στην κατοικία του πρεσβευτή της Γαλλίας στην Ουάσινγκτον. Το Παρίσι θα γιόρταζε την επέτειο μιας ναυμαχίας, αποφασιστικής σημασίας για τον πόλεμο της ανεξαρτησίας των ΗΠΑ, η οποία οδήγησε στη νίκη του γαλλικού στόλου επί του βρετανικού, στις 5 Σεπτεμβρίου 1781.

«Δεν είχαμε ενημερωθεί για το σχέδιο αυτό»

Η Γαλλία διέψευσε ότι είχε ενημερωθεί εκ των προτέρων από τις ΗΠΑ για τη νέα «συμμαχία» της Ουάσινγκτον με την Καμπέρα και το Λονδίνο, με βάση την οποία η Αυστραλία θα προμηθευτεί πυρηνοκίνητα υποβρύχια αμερικανικής τεχνολογίας, αντί για τα συμβατικά γαλλικά που είχε παραγγείλει.

«Δεν είχαμε ενημερωθεί για το σχέδιο αυτό πριν από τη δημοσίευση των πρώτων πληροφοριών στον αμερικανικό και αυστραλιανό Τύπο, λίγες ώρες πριν από την επίσημη ανακοίνωση του Τζο Μπάιντεν», ανέφερε ο εκπρόσωπος της γαλλικής πρεσβείας στην Ουάσινγκτον.

Η γαλλική πλευρά, η οποία βλέπει ένα συμβόλαιο άνω των 30 δισ. ευρώ να χάνεται για τη ναυπηγική βιομηχανία της, καταφέρθηκε αμέσως εναντίον μιας «λυπηρής απόφασης» η οποία είναι «αντίθετη στο γράμμα και το πνεύμα της συνεργασίας που επικρατούσε ανάμεσα στη Γαλλία και την Αυστραλία», σύμφωνα με κοινή ανακοίνωση των υπουργείων Άμυνας και Εξωτερικών.

Επομένως, μπορεί ο Τζο Μπάιντεν να διαβεβαίωσε πως οι ΗΠΑ θέλουν «να εργαστούν στενά με τη Γαλλία» σ’ αυτή τη μεγάλης στρατηγικής σημασίας ζώνη, ωστόσο, σύμφωνα με αναλυτές, το Παρίσι φαίνεται να μένει «στα κρύα του λουτρού».

Aμήχανη η Ευρωπαϊκή Ενωση

Σημειώνεται ότι η ανακοίνωση της νέας τριμερούς συμμαχίας ασφαλείας μεταξύ των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Αυστραλίας, αιφνιδίασε πλήρως την ΕΕ. 

Στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε ο κ. Μπορέλ παραδέχθηκε ότι λυπάται που η τριμερής συμμαχία ανακοινώθηκε παραμονές της παρουσίασης της στρατηγικής της Ε.Ε. για τον Ινδοειρηνικό. Είπε πάντως ότι δεν πρέπει να δραματοποιείται το γεγονός και να δημιουργεί ερωτήματα για τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, που «είναι σημαντικά βελτιωμένες» επί προεδρίας Μπάιντεν.

Αναταραχή στις διεθνείς ισορροπίες

Σύμφωνα με αναλυτές, η ευρεία σύμπραξη ασφαλείας των τριών χωρών στη ζώνη του Ινδικού-Ειρηνικού, ήδη προκαλεί εντάσεις στους κόλπους του ΝΑΤΟ. 

Επιπλέον, διεθνείς αναλυτές συνδέουν το νέο σύμφωνο και με την πρόθεση των ΗΠΑ να μετατοπίσουν το στρατιωτικό και πολιτικό τους επίκεντρο, από τη Μέση Ανατολή προς τον Ειρηνικό Ωκεανό, πάντοτε με βάση τον αυξανόμενο ανταγωνισμό με το Πεκίνο. 

Επιπλέον, η νέα συμφωνία προκαλεί ανησυχία στους ειδικούς για το πώς θα επηρεάσει το τοπίο της πυρηνικής ενέργειας παγκοσμίως, σύμφωνα με τη Washington Post.