Αγωνία για τα exit polls.
Σε αντίστροφη μέτρηση βρίσκεται η Ιταλία, καθώς οι κάλπες έκλεισαν περί τις 23:00 (00:00 ώρα Ελλάδος) για τις βουλευτικές εκλογές με τις δημοσκοπήσεις, αν επαληθευτούν, για πρώτη φορά στη χώρα -την τρίτη οικονομία της ΕΕ και ιδρυτικό της μέλος- να αναλάβει την εξουσία η πλέον ακροδεξιά κυβέρνηση στην μεταπολεμική της ιστορία.
Το εθνικιστικό κόμμα της Τζόρτζια Μελόνι «Αδέλφια της Ιταλίας» (Fratelli d'Italia), το ευρωσκεπτικιστικό, επίσης ακροδεξιό κόμμα, «Λέγκα» του Ματέο Σαλβίνι και η δεξιά «Forza Italia», του Σίλβιο Μπερλουσκόνι, μπορεί κάλλιστα να εξασφαλίσουν σαφή πλειοψηφία απόψε.
Τα εκλογικά τμήματα έκλεισαν τα μεσάνυχτα ώρα Ελλάδος, ενώ λίγο μετά αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα σειράς δημοσκοπήσεων κατά την έξοδο από τις κάλπες (exit poll).
Ανησυχία σε ΕΕ και ΝΑΤΟ
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ιταλικού υπουργείου Εσωτερικών, η συμμετοχή έως τις 19:00 τοπική ώρα διαμορφώθηκε στο 51%, σε μια αισθητή μείωση σε σχέση με τις εκλογές του 2018.
Η προοπτική μίας ιταλικής κυβέρνησης υπό την ακροδεξιά Τζόρτζια Μελόνι ανησυχεί τις Βρυξέλλες, κυρίως ως προς το θέμα των κυρώσεων κατά της Μόσχας, αλλά διπλωμάτες και ειδικοί δεν φαντάζονται ότι η Ρώμη της δεξιάς/ακροδεξιάς συμμαχίας, του φαβορί των εκλογών της Κυριακής, θα αναλάβει το ρίσκο να αποποιηθεί το τεράστιο πακέτο των ευρωπαϊκών πόρων που εξασφάλισε η κυβέρνηση του Μάριο Ντράγκι για την Ιταλία.
Ο συνασπισμός αυτός στέλνει αντιφατικά μηνύματα, που ανησυχούν την ΕΕ και το ΝΑΤΟ. Από τη μια, η Τζόρτζια Μελόνι παρουσιάζεται φιλοατλαντική, ενώ από την άλλη ο Σαλβίνι και ο Μπερλουσκόνι παρουσιάζονται αρκετά ανεκτικοί απέναντι στον πρόεδρο της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν.
Οι εκτιμήσεις των αναλυτών και οι προκλήσεις της νέας κυβέρνησης
Πληθωρισμός, ενεργειακή κρίση και πόλεμος στην Ουκρανία, υψηλό χρέος, αδύναμη ανάπτυξη, δημογραφικό και ανισότητες Βορρά-Νότου είναι οι κύριες προκλήσεις που καλείται να διαχειριστεί η νέα κυβέρνηση που θα σχηματιστεί στην Ιταλία μετά τις σημερινές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις «προβλέπουν» βέβαιη νίκη του κεντροδεξιού συνασπισμού – του ακροδεξιού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας» της Τζόρτζια Μελόνι, της «Λέγκα» του Ματέο Σαλβίνι, με πιθανή συμμετοχή της «Φόρτσα Ιτάλια» του Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Οι αναλυτές κρατούν στάση αναμονής, σημειώνοντας ότι τελικά οι πολιτικές της κυβέρνησης στα κρίσιμα ζητήματα και όχι η προεκλογική ρητορική θα καθορίσουν την πορεία της Ιταλίας και τις σχέσεις της με την Ε.Ε. Η ακροδεξιά Μελόνι, το κόμμα της οποίας αναμένεται να κερδίσει την εκλογική αναμέτρηση, έχει φορέσει το προεκλογικό προσωπείο της, όπως σημειώνει άρθρο γνώμης της εφημερίδας «Financial Times».
«Τα είπα όλα»: Το μήνυμα της Μελόνι με τα «πεπόνια»
Στο μεταξύ, η αρχηγός του ακροδεξιού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», Τζόρτζια Μελόνι, αποφάσισε να αναβάλει την άσκηση του εκλογικού της δικαιώματος, ψηφίζοντας λίγο μετά τις 22:00 ώρα Ιταλίας, δηλαδή μια ώρα πριν κλείσουν οι κάλπες. Αρχικά, είχε ανακοινώσει ότι θα ψήφιζε σε σχολείο της Ρώμης, σήμερα το πρωί στις 11 τοπική ώρα.
Τα ιταλικά μέσα ενημέρωσης μετέδωσαν ότι η απόφασή της αυτή οφείλεται στο ότι στο συγκεκριμένο τμήμα, είχε σπεύσει μεγάλος αριθμός δημοσιογράφων και φωτογράφων και η ίδια δεν θέλησε να προκαλέσει προβλήματα στους υπόλοιπους ψηφοφόρους. Σε ανάρτησή της στο Twitter, η αρχηγός των Αδελφών της Ιταλίας υπογράμμισε: «σήμερα μπορείς να συμβάλεις στο να γραφτεί ιστορία. Ας γράψουμε».
Η Τζόρτζια Μελόνι, επικεφαλής του ακροδεξιού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας» (Fratelli d’Italia) έχει συνάψει εκλογική συμμαχία με τη «Λέγκα» του Ματέο Σαλβίνι και το κόμμα «Εμπρός Ιταλία» (Forza Italia) του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι. Αν και βάσει νόμου δεν δημοσιεύονται δημοσκοπήσεις κατά τις τελευταίες 15 ημέρες, οι τελευταίες πληροφορίες θέλουν τη Μελόνι να καταγράφει σημαντική διαφορά από τον υποψήφιο της αριστεράς και του κέντρου, Ενρίκο Λέτα.
Μάλιστα, η ίδια παραβίασε την καθιερωμένη προεκλογική «σιωπή», δημοσιεύοντας ένα βίντεο στο λογαριασμό της στο TikTok, στο οποίο επεδείκνυε δύο… πεπόνια, λέγοντας «στις 25 Σεπτέμβρη… τα είπα όλα!», προκαλώντας αντιδράσεις στα social media.
Στην ιταλική γλώσσα, «meloni» είναι τα πεπόνια — αλλά, βέβαια, ο όρος χρησιμοποιείται στην αργκό για να καταδείξει και σημεία της γυναικείας ανατομίας, ώστε πλέον πολλοί να μιλάνε για σεξιστική εκμετάλλευση και μάλιστα από μια γυναίκα με το κλείσιμο του ματιού ενόψει εκλογών.
incredible things going on in italy on election day https://t.co/ZoxipOnMLi
— Bes D. Marx (@BesDMarx) September 25, 2022
Τι θα σήμαινε για την Ευρώπη μια ακροδεξιά κυβέρνηση Mελόνι
Εδώ και τρία χρόνια η Τζόρτζια Μελόνι, η οποία ξεκίνησε την πολιτική της καριέρα σε μια μεταφασιστική οργάνωση νεολαίας και αργότερα έγινε ηγέτης του ακροδεξιού λαϊκιστικού κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας», καλλιεργεί την εικόνα μιας μετριοπαθούς πολιτικού. Δεν τάσσεται όπως παλαιότερα υπέρ της αποχώρησης της Ιταλίας από την ΕΕ και την ευρωζώνη, διαβεβαιώνοντας ότι επιδιώκει απλά την αναμόρφωσή τους.
Σε αντίθεση με άλλες ακροδεξιές πολιτικές δυνάμεις στην Ευρώπη καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και παράλληλα στηρίζει τις κυρώσεις στην Ρωσία και την αποστολή στρατιωτικού οπλισμού στην Ουκρανία. Την ίδια στιγμή όμως επικροτεί την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ διατηρώντας παράλληλα στενούς δεσμούς με το βρετανικό Συντηρητικό Κόμμα, σημειώνει η Deutsche Welle.
Η πρόεδρος του κόμματος «Αδέλφια της Ιταλίας» περιπαίζει όσους Ευρωπαίους φοβούνται μια ακροδεξιά κυβέρνηση στην Ιταλία. Λέει μάλιστα ότι για το μόνο που ανησυχούν στις Βρυξέλλες είναι μήπως χάσουν έσοδα και εξουσίες. Εκτός αυτού η Τζόρτζια Μελόνι στηρίζει τις συντηρητικές κυβερνήσεις σε Πολωνία και Ουγγαρία στην αντιπαράθεσή τους για το κράτος δικαίου ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου.
«Οι Ιταλοί ψηφοφόροι ενδιαφέρονται λιγότερο για την ευρωπαϊκή ή την εξωτερική πολιτική», εκτιμά ο Λουτς Κλινκχάμερ από το Γερμανικό Ιστορικό Ινστιτούτο στη Ρώμη και προσθέτει ότι: «Ο προεκλογικός αγώνας περιστράφηκε κυρίως γύρω από το εισόδημα και τα μέτρα στήριξης του πληθυσμού εν μέσω ενεργειακής κρίσης. Είναι διάχυτος ο φόβος ενδεχόμενης διολίσθησης στη φτώχεια. Οι εκλογές της Κυριακής είναι εκλογές διαμαρτυρίας, όπως είχαμε αρκετές φορές στην Ιταλία την τελευταία δεκαετία, με μόνη διαφορά ότι τώρα οι ελπίδες εναποθέτονται σε ηγέτη της ακροδεξιάς και όχι της αριστεράς».
Italy has often been a political laboratory for liberal democracies, meaning a @GiorgiaMeloni victory in Sunday's elections would be bad news for Europe, writes @SandersonRachhttps://t.co/fapS8cHgby via @opinion
— Bloomberg (@business) September 25, 2022
Ενέργεια και πληθωρισμός μονοπώλησαν τον προεκλογικό αγώνα
Οι τιμές της ενέργειας, ο πληθωρισμός και οι επιπτώσεις της πανδημίας ήταν κυρίαρχα ζητήματα στον προεκλογικό αγώνα και τις πολιτικές συζητήσεις στην τηλεόραση. Δεξιά και αριστερά κόμματα υπόσχονται υψηλότερες δαπάνες για την κοινωνική πολιτική. Την ίδια στιγμή όμως η Τζόρτζια Μελόνι εμφανίζεται συγκρατημένη ως προς την προσφυγή σε νέο δανεισμό. Όλα τα κόμματα θέλουν να επωφεληθούν από τα 200 δις ευρώ, τα οποία θα λάβει η Ιταλία τα επόμενα χρόνια από το Ταμείο Ανάκαμψης με τη μορφή επιχορηγήσεων ή χαμηλότοκων δανείων για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της πανδημίας. Και μόνο για αυτόν τον λόγο καμία νέα ιταλική κυβέρνηση δεν θα θελήσει να συγκρουστεί μετωπικά με την ΕΕ, λέει ο Γερμανός ειδικός.
Ο Λοτέντσο Ντι Σίο, καθηγητής πολιτικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο LUISS της Ρώμης, δηλώνει σε συνέντευξή του στη DW ότι μια κυβέρνηση Μελόνι θα επιδιώξει να προβάλει με σκληρό τρόπο τις ιταλικές θέσεις στις Βρυξέλλες. «Μπορείτε να το θεωρήσετε δεδομένο, είναι όμως απίθανο να αλλάξουν οι βασικές συντεταγμένες της ιταλικής εξωτερικής πολιτικής και της ιταλικής πολιτικής σε σχέση με την Ευρώπη».
Προηγούνται στις δημοσκοπήσεις τα «Αδέλφια της Ιταλίας»
Στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων εβδομάδων η Τζόρτζια Μελόνι προηγείται σταθερά των Σοσιαλδημοκρατών, οι οποίοι καταλαμβάνουν τη δεύτερη θέση. Τα «Αδέλφια της Ιταλίας» ενδέχεται να διασφαλίσουν το 25% των ψήφων, ενώ το σοσιαλιστικό «Partito Democratico» γύρω στο 22%. Εφόσον το υπερσυντηρητικό κόμμα της Μελόνι επιδιώξει μια κυβέρνηση συνασπισμού με τα δύο άλλα λαϊκιστικά κόμματα, τη «Λέγκα» και το «Φόρτσα Ιτάλια», θα διασφάλιζε άνετη πλειοψηφία και στα δύο σώματα του ιταλικού κοινοβουλίου. Η «Λέγκα» του πρώην υπουργού Εσωτερικών Ματέο Σαλβίνι βρίσκεται στις δημοσκοπήσεις στο 13%, ενώ το «Φόρτσα Ιτάλια» του πρώην πρωθυπουργού Σίλβιο Μπερλουσκόνι γύρω στο 7%. Ας σημειωθεί ότι ο ιταλικός εκλογικός νόμος δίνει στον συνασπισμό κομμάτων που διασφαλίζουν σχετική πλειοψηφία την απόλυτη πλειοψηφία των εδρών στο κοινοβούλιο.
Ανοιχτό παραμένει πόσο θα άντεχε στην εξουσία μια κυβέρνηση υπό την πρωθυπουργία της Τζόρτζια Μελόνι, η οποία θα ήταν η πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός στην Ιταλία. Ένας δεξιός συνασπισμός κυβέρνησε την Ιταλία ήδη το 2001. Τότε όμως επικεφαλής της ισχυρότερης δεξιάς παράταξης και πρωθυπουργός ήταν ο Σίλβιο Μπερλουσκόνι.
Για τον Γερμανό ειδικό Λουτς Κλινκχάμερ μεταφασίστες και ακροδεξιοί δεν είναι τίποτα καινούργιο στην ιταλική πολιτική: «Η παρουσία μεταφασιστών ήταν έντονη σε διάφορες κυβερνήσεις από το 2001. Από αυτή την άποψη, δεν βλέπω ποια σημαντική ποιοτική διαφορά θα μπορούσε να έχει μια νέα κυβέρνηση υπό την Τζόρτζια Μελόνι».