Ο 34χρονος, μέλος του τοπικού κοινοβουλίου, προηγείται με διαφορά του πρώην κυβερνήτη της πολιτείας, του κεντρώου Άντριου Κουόμο, και του Ρεπουμπλικάνου υποψηφίου Κέρτις Σίλβυα, σύμφωνα με τα πρώτα αποτελέσματα που δημοσιοποιήθηκαν από την εφορευτική επιτροπή.

Συγκεντρώνει 50,4% έναντι 41,6% του Άντριου Κουόμο. Μόλις 7,1% ο Ρεπουμπλικάνος Κέρτις Σλίβα.

Ο Ντόναλντ Τραμπ προειδοποίησε πριν ανοίξουν οι κάλπες στη Νέα Υόρκη ότι η εκλογή του συγκεκριμένου υποψηφίου δημάρχου ενδέχεται να επηρεάσει τη χρηματοδότηση της πόλης από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση. «Θα είναι δύσκολο για μένα να δώσω πολλά χρήματα στη Νέα Υόρκη αν εκεί κυβερνά ένας κομμουνιστής και τα σπαταλά», έγραψε χαρακτηριστικά,

Ο Μαμντάνι, γιος μεταναστών από τη Νότια Ασία, θεωρείται ένας από τους πιο αφοσιωμένους υπέρμαχους των εργαζομένων. Στο πλαίσιο της πολιτικής του ατζέντας, έχει προτείνει ριζοσπαστικά μέτρα, όπως η καθιέρωση δωρεάν μετακινήσεων με λεωφορεία, η καθολική παιδική φροντίδα και το πάγωμα των ενοικίων σε κατοικίες υπό ρύθμιση, χρηματοδοτούμενα μέσω αυξημένης φορολόγησης των πλουσιότερων στρωμάτων.

Η επικράτηση του σηματοδοτεί την άνοδο ενός νέου κύματος προοδευτικών πολιτικών στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια περίοδο που οι Δημοκρατικοί εμφανίζονται βαθιά διχασμένοι για το πώς θα αντιμετωπίσουν τον Ντόναλντ Τραμπ στη δεύτερη θητεία του.

Η εκλογή του αποτελεί ιστορικό ορόσημο: θα είναι ο πρώτος μουσουλμάνος δήμαρχος της Νέας Υόρκης, ο πρώτος Νοτιοασιάτης που καταλαμβάνει το αξίωμα και ένας από τους νεότερους δημάρχους στην ιστορία της πόλης. Η πολιτική του άνοδος υπήρξε ραγδαία – από βουλευτής της Πολιτειακής Συνέλευσης της Νέας Υόρκης επί τρεις θητείες, βρέθηκε στο επίκεντρο της εθνικής πολιτικής σκηνής μέσα σε έναν μόλις χρόνο.

Αναλυτές εκτιμούν ότι η νίκη του θα έχει αντίκτυπο που θα ξεπερνά τα όρια της Νέας Υόρκης, δίνοντας νέα ώθηση στο προοδευτικό στρατόπεδο των Δημοκρατικών και επηρεάζοντας τη στρατηγική του κόμματος ενόψει των επόμενων προεδρικών εκλογών.

Ήττα των Ρεπουμπλικάνων παρά τις απειλές Τραμπ

Η υποστήριξη του Ντόναλντ Τραμπ στον βασικό αντίπαλό του δεν αποδείχτηκε αρκετή στον πρώην κυβερνήτη της ομώνυμης πολιτείας. Ούτε η προσταγή του στους ψηφοφόρους να υψώσουν φράγμα στον μουσουλμάνο υποψήφιο.

«Οποιοσδήποτε εβραίος ψηφίσει τον Ζόραν Μαμντάνι (…) είναι ηλίθιος», ανέφερε, προσθέτοντας τρία θαυμαστικά, ο αμερικανός πρόεδρος μέσω Truth Social, κατηγορώντας τον ενδιαφερόμενο πως «μισεί τους εβραίους».

Καθ’ όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, ο αιρετός που εκπροσωπούσε τη συνοικία Κουίνς στο τοπικό κοινοβούλιο της Νέας Υόρκης δεχόταν επιθέσεις για την έντονη αντίθεσή του στην πολιτική της κυβέρνησης του ισραηλινού πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου. Παρέμεινε αμετακίνητος στις θέσεις του, ενώ ταυτόχρονα εξέφραζε την υποστήριξή του στην εβραϊκή κοινότητα της μεγαλούπολης.

Θριαμβευτής, προς γενική έκπληξη, στην εσωκομματική διαδικασία των δημοκρατικών τον Ιούνιο, ο Ζόραν Μαμντάνι ουδέποτε έκτοτε έπαψε να προηγείται στις δημοσκοπήσεις, ακόμα και μετά την αποχώρηση από την κούρσα του απερχόμενου δημάρχου Έρικ Άνταμς, που τάχθηκε υπέρ του Άντριου Κουόμο.

Γεννημένος στην Ουγκάντα, παιδί οικογένειας διανοουμένων ινδικής καταγωγής, μετανάστης στις ΗΠΑ στα 7 του χρόνια, αμερικανός υπήκοος από το 2018, ο νεαρός πολιτικός, μέλος των Δημοκρατικών Σοσιαλιστών της Αμερικής (DSA), έβαλε στο επίκεντρο της εκστρατείας του το μεγάλο κόστος ζωής στη μεγαλούπολη.

Αν και ο Ντόναλντ Τραμπ τον κατηγορεί ασταμάτητα πως είναι «κομμουνιστής», οι προτάσεις του στη σοσιαλδημοκρατία παραπέμπουν μάλλον.

Το προοδευτικό του πρόγραμμα

Κατά την προεκλογική του εκστρατεία, ο Μαντάνι υποσχέθηκε να κάνει τη Νέα Υόρκη πιο προσιτή και δίκαιη για όλους.

Μεταξύ των βασικών προτάσεών του περιλαμβάνονται:

• Πάγωμα ενοικίων για τα ενοικιαζόμενα διαμερίσματα με ρυθμισμένο καθεστώς.
• Δωρεάν μετακινήσεις με λεωφορεία και επενδύσεις σε δημόσιες μεταφορές.
• Αύξηση του κατώτατου μισθού στα 30 δολάρια την ώρα έως το 2030.
• Δημιουργία δημοτικών παντοπωλείων, ώστε να μειωθεί το κόστος ζωής στις λαϊκές συνοικίες.
• Φορολόγηση των υπερπλουσίων για τη χρηματοδότηση κοινωνικών προγραμμάτων.

Η εκστρατεία του στηρίχθηκε σχεδόν αποκλειστικά σε μικρές δωρεές και εθελοντές, προσελκύοντας ιδιαίτερα τους νέους και τις προοδευτικές κοινότητες της πόλης.

«Αποχαιρετισμός στην πολιτική του χθες»

Εξαιρετικά δημοφιλής μεταξύ των νέων, ο Ζόραν Μαμντάνι προσέλκυσε πολλούς που είχαν απομακρυνθεί από την αμερικανική πολιτική, «ψηφοφόρους αηδιασμένους με το status quo, που αναζητούσαν νέες προσωπικότητες», σχολίασε ο πολιτολόγος Κώστας Παναγόπουλος.

Ένδειξη του πόσο ισχυρό μαγνητισμό άσκησε αυτή η αναμέτρηση: στις 18:00, είχαν ψηφίσει 1,75 εκατ. κάτοικοι, έναντι 1,15 εκατ. στις δημοτικές εκλογές του 2021.

«Οδεύουμε να γράψουμε ιστορία (…) να απευθύνουμε αποχαιρετισμό στην πολιτική του χθες», είπε ο δημοκρατικός υποψήφιος σε δημοσιογράφους λίγη ώρα αφού ψήφισε στην Αστόρια, οχυρό του, στο Κουίνς.

«Αν γίνει δήμαρχος ο Ζόραν Μαμντάνι, ο Τραμπ θα τον κάνει μια μπουκιά», προεξόφλησε ο Άντριου Κουόμο, επιμένοντας, όπως σε όλη τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας, στην απειρία του αντιπάλου του.

Επανειλημμένα ο ρεπουμπλικάνος πρόεδρος απείλησε πως ο νεαρός δημοκρατικός θα μπει στο στόχαστρό του αν εκλεγεί, ότι θα εναντιωθεί στην καταβολή διαφόρων ομοσπονδιακών χρηματοδοτήσεων στη μεγαλούπολη.

Αλλά και στο εσωτερικό της δικής του παράταξης ο Ζόραν Μαμντάνι δεν υποστηρίχτηκε ακριβώς ομόφωνα. Διάφορες μορφές, με πιο εμβληματική αυτή του επικεφαλής της μειοψηφίας των δημοκρατικών στη Γερουσία Τσακ Σούμερ, δεν τον υποστήριξαν δημόσια.

Στην πολιτεία Νιού Τζέρζι, που γειτονεύει με τη Νέα Υόρκη, στην εκλογική διαδικασία για την ανάδειξη κυβερνήτη κέρδισε η – πολύ πιο κεντρώα – δημοκρατική Μίκι Σέριλ, που ήταν αντιμέτωπη με τον ρεπουμπλικάνο επιχειρηματία Τζακ Τσαταρέλι.

Η πολιτεία αυτή θεωρείται οχυρό των δημοκρατικών την τελευταία δεκαετία. Ωστόσο ο Ντόναλντ Τραμπ στις πιο πρόσφατες προεδρικές εκλογές το 2024 έκλεισε αξιοσημείωτα την ψαλίδα της διαφοράς, κυρίως στο ισπανόφωνο τμήμα του εκλογικού σώματος.

Νοτιότερα, πάντα στην ανατολική ακτή, η πολιτεία Βιρτζίνια εξέλεξε για πρώτη φορά γυναίκα κυβερνήτρια, τη 46χρονη Άμπιγκεϊλ Σπάνμπεργκερ, πρώην πράκτορα της CIA, που κέρδισε τον ρεπουμπλικάνο Γουίνσομ Ερλ-Σίαρς.

Στην άλλη πλευρά της χώρας, στην Καλιφόρνια, στήθηκαν επίσης κάλπες, για την αναδιάταξη του εκλογικού χάρτη της πολιτείας, πρωτοβουλία που θα ευνοήσει το δημοκρατικό κόμμα, κατ’ εικόνα παρόμοιου εγχειρήματος τραμπιστών στο Τέξας.

Από την Ουγκάντα ​​στο Κουίνς

Γεννημένος στην Καμπάλα της Ουγκάντα, ο Μαμντάνι μετακόμισε στη Νέα Υόρκη με την οικογένειά του σε ηλικία επτά ετών. Φοίτησε στο Λύκειο Επιστημών του Μπρονξ και αργότερα απέκτησε πτυχίο στις Αφρικανικές Σπουδές από το Κολλέγιο Μπόουντοιν, όπου συνίδρυσε το πανεπιστημιακό παράρτημα των Φοιτητών για τη Δικαιοσύνη στην Παλαιστίνη.

Ο προοδευτικός millennial, έχει δημοσιεύσει ένα βίντεο της προεκλογικής του εκστρατείας εξ ολοκλήρου στα Ουρντού και έχει αναμειχθεί με αποσπάσματα ταινιών του Μπόλιγουντ. Σε ένα άλλο, μιλάει ισπανικά.

Σύζυγός του είναι η 27χρονη καλλιτέχνης Ράμα Ντουάτζι, με καταγωγή από τη Συρία.

Η μητέρα του, Μίρα Ναΐρ, είναι διάσημη σκηνοθέτης και ο πατέρας του, καθηγητής Μαχμούντ Μαμντάνι, διδάσκει στο Κολούμπια. Και οι δύο γονείς του είναι απόφοιτοι του Χάρβαρντ.

Με πληροφορίες από ΑΠΕ-ΜΠΕ, Reuters, Associated Press, CNN, NBC, CBS