Quantcast

Δημήτρης Λάλος: Είμαι ένας συνδυασμός καλλιτέχνη και εργάτη

Ο στιβαρός, αεικίνητος ηθοποιός και σκηνοθέτης μιλά στο Real.gr με αφορμή την καθηλωτική του  παρουσία στη βραβευμένη ταινία “Αγέλη προβάτων”, ένα θαυμάσιο ελληνικό γουέστερν του Δημήτρη Κανελλόπουλου 

«Αγέλη προβάτων»: μία από τις καλύτερες ταινίες της πρόσφατης παραγωγής, την οποία θα δούμε από τις 23 Ιουνίου στους κινηματογράφους από το Cinobo και τη Danaos Films. Είναι η πρώτη μεγάλου μήκους του Δημήτρη Κανελλόπουλου και ακολουθεί μια παρέα κατοίκων της επαρχιακής Ελλάδας στην προσπάθειά τους να αναχαιτίσουν τις απειλητικές διαθέσεις ενός τοκογλύφου. Πρόκειται για ένα ελληνικό γουέστερν, συμπαραγωγή Ελλάδας, Σερβίας και Αλβανίας, γυρισμένο στην Αρκαδία και το πανέμορφο δάσος της Φολόης, με την αύρα των αδελφών Κοέν κι ένα άγγιγμα Ταραντίνο να αιωρούνται πάνω από τα κεφάλια των ηρώων.

Η “Αγέλη Προβάτων” κέρδισε Βραβείο Κοινού στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και απέσπασε 10 υποψηφιότητες στα Βραβεία Ίρις της Ελληνικής Ακαδημίας Κινηματογράφου. Ξεχωρίζει, μεταξύ πολλών άλλων, για τη φροντισμένη της σκηνοθεσία, την επιβλητική φωτογραφία του Στέλιου Πίσσα, τους ενδιαφέροντες χαρακτήρες που έπλασε η πένα του Κανελλόπουλου, το σασπένς, το χιούμορ που αναδύεται απρόσμενα μέσα από τις ρωγμές του δράματος και της έντασης και, βεβαίως, για το εκπληκτικά διαλεγμένο της καστ. Ο Άρης Σερβετάλης, σε μια ανεπανάληπτη κινηματογραφική παρουσία, κέρδισε το Ίρις Β΄ Ανδρικού Ρόλου. Ο στιβαρός Δημήτρης Λάλος, ιδανικός στον πρωταγωνιστικό ρόλο, θα μπορούσε επίσης να κερδίσει: ο ήρωάς του, Θανάσης, που παλεύει μέσα από μια συμμαχία απέναντι στον ισχυρό της περιοχής, κυριολεκτικά πλημμυρίζει την οθόνη. Είναι απλά καθηλωτικός- κάτι που γνωρίζουν καλά οι θαυμαστές του σκοτεινού Μαθιού, τον οποίο υποδύεται στον τηλεοπτικό “Σασμό”, αλλά και όσοι τον ακολουθούν πιστά στη θεατρική του διαδρομή. Πολλοί τον έχουν ανακαλύψει πρόσφατα, μέσα από τη μικρή οθόνη, γεγονός που ο ίδιος βρίσκει απόλυτα φυσιολογικό. Όμως, ο Λάλος, ένα μείγμα υγιούς ανδροπρέπειας και ευαισθησίας, παιδί του ελληνικού βουνού και της Ευρώπης, εγγονός ανθρακωρύχου, ηθοποιός, σκηνοθέτης και δάσκαλος, είναι δυναμικά παρών χρόνια τώρα, κυρίως στη σκηνή, αλλά και στον ποιοτικό κινηματογράφο, πολύ πριν τον “Σασμό” και τον “Σιωπηλό Δρόμο”.

Τι σου έχει αφήσει η εμπειρία των γυρισμάτων της “Αγέλης προβάτων”;

Πιστεύω ότι το σημαντικότερο στοιχείο της ταινίας είναι το τοπίο. Γυρίστηκε όλη στην Τρίπολη. Το ταξίδι μας εκεί μάς φώτισε, επηρέασε τις ερμηνείες μας, άλλαξε τον χρονορυθμό μας. Ο τρόπος με τον οποίο παίζαμε είχε να κάνει με αυτά που βλέπαμε. Και ήταν και η Φολόη, το μοναδικό επίπεδο δάσος στην Ελλάδα. Τα γυρίσματα σε ανοιχτούς χώρους μας έβγαλαν από την καθημερινότητα της Αθήνας, μας ώθησαν να κάνουμε έρευνα για τους χαρακτήρες- γιατί, ξαφνικά, το “είμαστε στην επαρχία” ήταν πραγματικό, δεν το υποθέταμε, συναναστρεφόμασταν με τους ανθρώπους της. Πιστεύω ότι η ελληνική επαρχία είναι υποτιμημένη στον κινηματογράφο μας. Βλέπεις ότι οι Αμερικάνοι στο σινεμά τους παρακολουθούν τους χαρακτήρες της υπαίθρου τους, την αγαπούν πολύ, ενώ για μάς έχω την αίσθηση ότι θέλουμε να είμαστε αστοί, να αποποιηθούμε κάπως το χωριό που κουβαλάμε μέσα μας.

Νομίζω ότι εσύ τον κουβαλάς με τιμή και χαρά τον τόπο σου, την Κρανέα Ελασσόνας, σωστά;

Επειδή μεγάλωσα και έζησα αρκετά χρόνια στη Γερμανία, πάντα σκεφτόμουν την Ελλάδα έντονα. Το ταξίδι στην Τρίπολη μού ξύπνησε μνήμες από τα παιδικά μου χρόνια. Με θυμάμαι μικρό στον Πλαταμώνα, τότε που επιτρεπόταν να ανάψεις φωτιά στην παραλία. Τα καλοκαιρινά βράδια, εκεί όπου τώρα είναι γεμάτο ξαπλώστρες, μαζευόμασταν όλα τα παιδιά από το κάμπινγκ, παίζαμε μουσική, ψήναμε πατάτες στη θράκα...Μια τελείως διαφορετική εποχή. Δε λέω, είναι καλό να είμαστε προσεκτικοί με τις φωτιές και όλα αυτά, αλλά...

Εννοείς ότι μάς λείπει η ανεμελιά του χτες;

Μας λείπει. Και όταν σκέφτομαι ότι μάλλον η κόρη μου δεν θα τα ζήσει ποτέ αυτά, στενοχωριέμαι λίγο, είναι κρίμα.

Τελικά, στη ζωή ποιοι επιβιώνουν, τα πρόβατα ή οι λύκοι;

Νομίζω ότι δεν μπορούν να κάνουν το ένα χωρίς το άλλο. Πρέπει να συνυπάρχουν.

Παρά το χιούμορ της ταινίας, οι ήρωες εκπέμπουν και μια υπόγεια απελπισία...

Είναι η απελπισία του καπιταλισμού. Όταν ήρθε ο κορονοϊός, πάψαμε ξαφνικά να πασχίζουμε να γεμίσουμε το απύθμενο βαρέλι του. Σταματήσαμε να βγαίνουμε και να αγοράζουμε και κατέρρευσαν όλα. Δεν ξέρω πόσοι από μας συνειδητοποίησαν τι κάναμε μέχρι τότε, αλλά και πόση δύναμη έχουμε ως πολίτες και ως καταναλωτές σε σχέση με την οικονομία.

Πολλοί νιώθουν σαν να παίζουμε όλοι σε ταινία, γουέστερν ή θρίλερ, της οποίας δεν ξέρουμε καν το φινάλε. Πώς σχολιάζεις τη βία ή το δίκαιο του ισχυρού, που τελευταία επικρατεί συχνά;

Επιστρέψαμε από την κρίση και την πανδημία κάπως τρομοκρατημένοι σε σχέση με τα οικονομικά, πέσαμε όλοι με τα μούτρα στη δουλειά, και νομίζω ότι εκεί πάτησε ο ισχυρός. Γιατί όταν κάποιος είναι σε απόγνωση, τον κάνεις ό,τι θέλεις.

Έχεις πει ότι δεν αντλείς από προσωπικά βιώματα για να ερμηνεύσεις έναν ρόλο. Πώς, λοιπόν, προσεγγίζεις ήρωες όπως τον Θανάση της “Αγέλης προβάτων”;

Ο ηθοποιός πρέπει να μπορεί να αντλήσει από αυτό που ονομάζω “παγκόσμια τράπεζα μνήμης”. Όταν κουβαλάς ο ίδιος το πρόβλημα του χαρακτήρα, νομίζω ότι δεν μπορείς να τον ερμηνεύσεις. Αν ήμουν δολοφόνος, πώς θα μπορούσα να υποδυθώ τον Μαθιό στον “Σασμό”; Δεν θα μπορούσα να αφήσω τη φαντασία μου ελεύθερη και να δημιουργήσω-γιατί η τέχνη είναι δημιουργία, πρέπει να ξαναφτιάξεις κάτι από την αρχή. Για να το κάνεις αυτό, σίγουρα βοηθούν τα προσωπικά βιώματα, όμως η παγκόσμια τράπεζα μνήμης τα περιλαμβάνει έτσι κι αλλιώς, και αποτελεί μεγαλύτερη πηγή για να αντλήσεις.

Πολλοί σε συνδυάζουν με μια αντρική φιγούρα λίγο τραχιά, βλοσυρή, ίσως και επικίνδυνη, που κρύβει από κάτω έναν ευάλωτο εαυτό. Αυτή η αντίφαση είναι που γοητεύει το κοινό, ιδίως το γυναικείο;

Πάντα προσπαθώ να αναδείξω τις ρωγμές ενός χαρακτήρα. Αν είναι σκληρός άνθρωπος, ξέρω καλά ότι έχει σκληρύνει επειδή είναι πάρα πολύ ευαίσθητος και έχει οχυρωθεί. Η αντίθεση δημιουργεί την ομορφιά. Για να καταλάβεις το σκοτάδι, πρέπει να έχεις δει και το φως. Και το αντίθετο.

Ενώ έχεις κάνει δεκάδες πράγματα, ξαφνικά μιλούν όλοι για σένα, σαν να σε ανακάλυψαν τώρα.

Μα τώρα με ανακάλυψαν! Μου φαίνεται τελείως φυσιολογικό που το ευρύ κοινό με γνώρισε μέσα από την τηλεόραση. Αυτό το μέσο μπορεί να τους προσεγγίσει όλους.

Αντιμετωπίζεις την επιτυχία με χάρη. Χωρίς να έχεις γίνει μέρος του λεγόμενου “σταρ σίστεμ”, γράφεις στο Instagram “Αγαπώ τους θαυμαστές μου”, τους απαντάς, δεν εκτίθεσαι αλλά δεν κρύβεσαι, μιλάς ανοιχτά. Πώς πετυχαίνεις αυτή την ωραία ισορροπία;

Ό,τι έχω κάνει το έχω χτίσει τούβλο-τούβλο. Δεν έχω φτάσει εδώ σαν πυροτέχνημα. Ό,τι έχω κερδίσει το κέρδισα με πολλή δουλειά και αφοσίωση, με την αξία μου. Δεν έχω ζητήσει χάρη από κανέναν. Και δεν έχω τίποτα να χάσω. Είμαι ο εαυτός μου, απλά. Δεν αγχώνομαι ότι πρέπει να αποδείξω ποιος είμαι. Αυτός είμαι, σε όποιον αρέσω, τι να πω…Νομίζω ότι σε αυτή τη στάση με έχουν βοηθήσει πάρα πολύ τα χρόνια στο θέατρο. Όπως και ο ρόλος μου ως δάσκαλος, στη Μικρή Ακαδημία που έχω ιδρύσει. Γιατί, για να έρθω σε επαφή με τα παιδιά που έχουν ξεκινήσει να ασχολούνται με το θέατρο, επιστρέφω κι εγώ στη φάση τους, συντονίζομαι μαζί τους, εμπνέομαι και ο ίδιος.

Σε έχουν έχουν φέρει ποτέ σε δύσκολη θέση οι θαυμαστές σου;

Είναι περίεργο. Παρόλο που έχω 15 φαν κλαμπ στο instagram και στο facebook, είναι όλοι πάρα πολύ διακριτικοί. Με προσεγγίζουν άντρες νέοι ή και 70 ετών, γυναίκες, παιδιά, και όλοι εστιάζουν κυρίως στον τρόπο που βουτάω σε έναν ρόλο, όχι στην εμφάνιση. Ασχολούμαι με την υποκριτική από το 1999, με το σινεμά από το 2003, κυρίως με την τεχνική του. Αυτό που βλέπουν όλοι ότι κάνω, δεν είναι αποτέλεσμα προσωπικής γοητείας, είναι ένα μεθοδευμένο έγκλημα! Ό,τι αλιεύω από τη βουτιά, το δίνω απλόχερα στον κόσμο και νομίζω ότι το εκτιμούν.

Το θέατρο ήρθε στη ζωή σου απρόσμενα. Τι σήμαινε για σένα να ανακαλύψεις τον καλλιτέχνη μέσα σου;

Συχνά συνδυάζουμε τον καλλιτέχνη με τον αιθεροβάμονα. Εγώ με βλέπω ως χειρονάκτη. Είμαι ένας συνδυασμός καλλιτέχνη και εργάτη. Περισσότερο πράττω, παρά λέω ή ονειρεύομαι. Βέβαια, πρέπει να οραματιστείς τον ηθοποιό (και τον άνθρωπο) που θέλεις να γίνεις.

Πόσο εύκολα μπαινοβγαίνεις στους ρόλους ηθοποιού και σκηνοθέτη;

Από τότε που άρχισα να σκηνοθετώ, έγινα καλύτερος ηθοποιός. Πιστεύω ότι οι πρόβες, ειδικά στο θέατρο, γίνονται για να πείσει ο σκηνοθέτης τους ηθοποιούς ότι τα πράγματα δεν είναι όπως τα φαντάστηκαν εκείνοι όταν διάβασαν το έργο. Ως ηθοποιός, λοιπόν, προσπαθώ πια να είμαι χαλαρός, να μην προτρέχω να σκηνοθετήσω νοερά, να μην αντιστέκομαι στον σκηνοθέτη αλλά να συν-δημιουργώ.

Πιο αγαπημένη στιγμή: όταν ξεκινά ένα πρότζεκτ, όταν δημιουργείται ή όταν συναντά το κοινό;

Είναι όλα αυτά μαζί. Βέβαια, η συνάντηση με το κοινό είναι σπουδαία. Με τον “Σασμό” συνειδητοποίησα τι σημαίνει για τους ανθρώπους να παρακολουθούν έναν μύθο, μια ιστορία. Γείτονες και φίλοι μου λένε, “Πέρασα μια δύσκολη μέρα, αλλά θα πάω σπίτι, θα παραγγείλω δυο πίτσες, θα δω για δύο ώρες τον “Σασμό” και θα ξεκουραστώ, θα περάσω καλά”. Πιστεύω ότι η μυθοπλασία είναι ό,τι πιο σημαντικό έχει να δείξει η ανθρωπότητα. Για την παράσταση “Έκτορος Κάθαρσις” (η οποία ετοιμάζεται για τη Βοστόνη και τη Νέα Υόρκη) έχω πάρει 66 εδάφια μέσα από την “Ιλιάδα” και παρακολουθώ την πορεία του Έκτορα. Όσο, λοιπόν, ασχολήθηκα με τον Όμηρο, συνειδητοποίησα πόσο έχει χαθεί ο προφορικός λόγος, κι ας υπάρχει 30.000 χρόνια, ενώ ο γραπτός 6.000. Όταν μιλάω στην κόρη μου για τον Κύκλωπα, τον φαντάζεται, δεν διαβάζει για αυτόν. Όμως αυτές τις εικόνες, το ηχόχρωμα και το νεύμα της προφορικής αφήγησης τα έχουμε χάσει. Στα σχολεία ο Όμηρος διδάσκεται ως κείμενο. Και όλοι συνεννοούμαστε με γραπτά μηνύματα, που παρεξηγούνται και εύκολα. Μέσα από το έργο, λοιπόν, προσπαθώ να επαναφέρω την προφορικότητα της ιστορίας, όπως άλλωστε την έζησαν ως παιδιά ο Αισχύλος και ο Σοφοκλής. Τους τραγικούς μας τους φαντάζομαι συχνά ως πιτσιρίκια στις αλάνες- δεν γεννήθηκαν ως... προτομές! Να κάνουν σκανταλιές και να ακούνε Όμηρο, που ήταν το βιντεοκλάμπ, το ίντερνετ της εποχής τους.

Τι μαθαίνουμε για τον Έκτορα που δεν το ξέρουμε;

Ότι είναι ο βασικός ήρωας της “Ιλιάδας”. Όχι ο Αχιλλέας.

Σε τι έχει προχωρήσει το σύγχρονο θέατρο σε σχέση με το αρχαίο;

Με τους ίδιους δαίμονες παλεύουμε πάντα. Από αυτή την άποψη μπορείς να πεις ότι δεν έχει κάνει ούτε βήμα από την αρχαία εκδοχή του. Από μια άλλη, μπορείς να πεις ότι έχει αναπτυχθεί φοβερά. Εγώ νομίζω ότι η μεγάλη διαφορά είναι το λεγόμενο ψυχολογικό θέατρο. Φύγαμε λίγο από τα μεγάλα μεγέθη και θελήσαμε να ανακαλύψουμε τα μικρά, τι σημαίνει νατουραλισμός και ρεαλισμός. Σε αυτό έχει συμβάλλει πολύ και το σινεμά, επειδή δεν μπορεί να σηκώσει μεγάλα μεγέθη με τον τρόπο που το κάνει η τραγωδία.

Το σινεμά και το θέατρο μάς λένε την αλήθεια; Γιατί στη ζωή δεν έρχεται σχεδόν ποτέ η κάθαρση και η λύτρωση που βλέπουμε στη σκηνή ή την οθόνη;

Επειδή στη ζωή δεν μπορείς να επέμβεις, όπως σε ένα σενάριο. Νομίζω, πάντως, ότι η αλήθεια είναι κάτι σχετικό. Είναι αυτό που βλέπει ο καθένας.

Ποια αλήθεια ή αξία θα ήθελες να περάσεις στη μικρή σου Νικολέττα;

Να έχει εμπιστοσύνη στο ένστικτό της. Δεν υπάρχει σωστό και λάθος. Το σημαντικό είναι τι είναι όμορφο για τον εαυτό σου, όχι για τους άλλους. Θα ήθελα, λοιπόν, να μπορέσει να τον βρει τον εαυτό της, να μην άγεται και φέρεται σαν καράβι στα κύματα σε σχέση με το τι πιστεύει και τι θέλει να κάνει.

Με τη μητέρα της, την Έλενα Μαυρίδου, έχετε πολλά κοινά. Είστε και οι δύο ωραίοι, βραβευμένοι, ηθοποιοί, σκηνοθέτες…

...και θιασάρχες! Ο καθένας έχει το θέατρό του. Η Νικολέτα θα νομίζει ότι όλοι οι άνθρωποι έχουν δικό τους θέατρο! (γελάει)

Λειτουργείτε συμπληρωματικά οι δυο σας;

Ναι, βέβαια. Και όσον αφορά τη δουλειά, ο καθένας έχει βιώσει κάποιες κακοτοπιές, και έτσι μπορεί να συμβουλέψει τον άλλον για αυτό που έρχεται. Τον χειμώνα σκεφτόμαστε να ανεβάσουμε ξανά την παράσταση “Άλκηστις” , που είχαμε παρουσιάσει στο Σταύρος Νιάρχος.

Τι έχεις αφήσει ανεξερεύνητο μέχρι τώρα;

Το τραγούδι! Τραγουδάω λίγο, αλλά δεν έχω εστιάσει.

Διάβασα ότι ακούς Archive και Sivert Hoyem. Πόσος χρόνος σου μένει γενικώς για να ακούσεις μουσική, να παρακολουθήσεις παραστάσεις συναδέλφων, να διαβάσεις;

Εδώ και χρόνια, το πρόγραμμά μου είναι πολύ πιεσμένο. Όμως, για μένα σημαντική είναι η ποιότητα, όχι η ποσότητα. Θα διαβάσω έστω μία σελίδα, αλλά από ένα πολύ καλό βιβλίο. Προσπαθώ να πίνω νερό από τις πηγές, όχι από τις γούρνες. Θα κάτσω να δω μια ταινία, που έχει όμως πραγματικά κάτι να μου δώσει. Προτιμώ να ακούσω ένα κομμάτι και να το απολαύσω, παρά δέκα που δεν θα μου πουν τίποτα.

Τι θα ήθελες να πάρει ο θεατής από την “Αγέλη προβάτων”, πέρα από το να ψυχαγωγηθεί;

Να δει τι σημαίνει πραγματικά οικονομικό αδιέξοδο και τι έχει αληθινή αξία στη ζωή μας: να μη χάσουμε τον στόχο μας και την ανθρωπιά μας.

*Info: Στην “Αγέλη προβάτων” πρωταγωνιστούν οι: Δημήτρης Λάλος, Άρης Σερβετάλης, Γιάννης Βασιλώττος, Λευτέρης Πολυχρόνης, Δημήτρης Λιόλιος, Δημήτρης Ξανθόπουλος, Κωνσταντίνος Σειραδάκης, Κίμωνας Κουρής, Γιώργος Βαλαής, Βιβή Πέτση, Δήμητρα Κούζα, Armando Dauti, Ντίνος Ποντικόπουλος, Βασίλης Βασιλάκης, Κατερίνα Ρουσιάκη, Μηνάς Μαθέας.

Με την υποστήριξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, το Cinobo και η Danaos Films θα διοργανώσουν 2 ειδικές προβολές με υπότιτλους για κωφούς και άτομα με προβλήματα ακοής: Cine Φλερύ - Κυριακή 26 Ιουνίου στις 21:00 και Cine Αλεξάνδρα - Δευτέρα 27 Ιουνίου στις 21:00