Tο 5ο συνέδριο «Ελληνικός Τουρισμός, μια εθνική υπόθεση», το οποίο τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Τουρισμού και του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, έβαλε σε πρώτο πλάνο τον τουρισμό ως τον βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.
Παρά τις προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος, ο ελληνικός τουρισμός όχι μόνο παρουσιάζει υψηλή ανθεκτικότητα, αλλά και σημαντικές επιτυχίες, θέτοντας στέρεες βάσεις έτσι ώστε να βρίσκεται πάντα στην αιχμή της εθνικής προσπάθειας για την ισχυρή και βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη και κοινωνική ευημερία στη χώρα μας.
Οι επιδόσεις του καλοκαιριού δημιουργούν προσδοκίες επίτευξης ιστορικού ρεκόρ για τον ελληνικό τουρισμό, όμως οι ελλείψεις παραμένουν και αρκετοί φορείς κρούουν το καμπανάκι. Η βελτίωση των υποδομών αλλά και η λύση στην έλλειψη προσωπικού είναι στην κορυφή των αιτημάτων ενόψει της νέας χρονιάς.
Στις τέσσερις θεματικές ενότητες θα συμμετέχουν κορυφαίοι κυβερνητικοί και κρατικοί αξιωματούχοι, εκπρόσωποι φορέων και οργανισμών, καθηγητές αλλά και στελέχη του ιδιωτικού τομέα που θα προσπαθήσουν να αναλύσουν τις εξελίξεις στον τουριστικό κλάδο.
Το συνέδριο, το οποίο συνδιοργάνωσαν οι εταιρείες Next is Now και Dome Consulting, διεξήχθη στο Athens Marriott Hotel.
Δείτε το Συνέδριο:
Χατζηνικολάου: Υψηλή η ανθεκτικότητα του τουρισμού απέναντι στις προκλήσεις
Στην υψηλή ανθεκτικότητα του ελληνικού τουρισμού απέναντι σε διάφορες προκλήσεις και τις σημαντικές του επιτυχίες του κλάδου αναφέρθηκε ο εκδότης και διευθυντής της RealNews, Νίκος Χατζηνικολάου κατά τον χαιρετισμό του στο 5ο συνέδριο "Ελληνικός Τουρισμός, μια Εθνική Υπόθεση".
Επεσήμανε επίσης τις προσδοκίες για ιστορικά ρεκόρ του ελληνικού τουρισμού, αλλά και τις προκλήσεις που παραμένουν, με έμφαση στη βελτίωση των υποδομών και την αντιμετώπιση της έλλειψης προσωπικού.
Το συνέδριο, όπως ανέφερε ο κ. Χατζηνικολάου, αποτελεί πλατφόρμα συζήτησης για τα βασικά ζητήματα που αφορούν το μέλλον του χώρου, και φιλοξενεί κορυφαίους εκπροσώπους από τον κυβερνητικό, επιχειρηματικό και εκπαιδευτικό τομέα.
Σήμερα, ο κ. Νίκος Χατζηνικολάου, μεταφέροντας τον χαιρετισμό του, ευχαρίστησε τους παρευρισκομένους για τη συμμετοχή τους σε αυτήν τη σημαντική εκδήλωση. Οι οργανωτές, με τη στήριξη του υπουργείου Τουρισμού και του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, έχουν θέσει στο επίκεντρο της συζήτησης τον τουρισμό ως βασικό πυλώνα της ελληνικής οικονομίας.
Το συνέδριο καλύπτει τέσσερις θεματικές ενότητες με εξαιρετικούς ομιλητές από διάφορους τομείς, προσφέροντας μια ολοκληρωμένη εικόνα των προκλήσεων και ευκαιριών που αντιμετωπίζει ο ελληνικός τουρισμός. Οι θεματικές ενότητες περιλαμβάνουν την παγκόσμια θέση της Ελλάδας στον τουριστικό χάρτη, τα νέα μοντέλα τουρισμού, τις επενδύσεις και έργα υποδομών, καθώς και τη συνεισφορά της ταξιδιωτικής οικονομίας, των νέων τεχνολογιών και της καινοτομίας στον τουρισμό.
Όλγα Κεφαλογιάννη: Πρωταγωνιστής επενδύσεων ο ελληνικός τουρισμός
Πρωταγωνιστή στην προσέλκυση επενδύσεων χαρακτήρισε τον ελληνικό τουρισμού η υπουργός Τουρισμού, Ολγα Κεφαλογιάννη, κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών του 5ου συνεδρίου "Ελληνικός Τουρισμός, μια Εθνική Υπόθεση".
«Ο ελληνικός τουρισμός είναι πρωταγωνιστής στην προσέλκυση νέων επενδύσεων τα τελευταία χρόνια, όχι μόνο στους δημοφιλείς προορισμούς, αλλά και για λιγότερο προβεβλημένες περιοχές. Και οι επενδύσεις δεν αφορούν μόνο τον κλάδο της φιλοξενίας, αλλά σε όλο το φάσμα του ελληνικού τουρισμού», είπε χαρακτηριστικά.
Η υπουργός Τουρισμού χαρακτήρισε εξαιρετική χρονιά το 2023 για τον κλάδο και αναφέρθηκε στην υψηλή ανθεκτικότητα του ελληνικού τουρισμού, επισημαίνοντας ότι οι υψηλές επιδόσεις τόσο σε επίπεδο αφίξεων, όσο και σε επίπεδο εσόδων, είναι αποτέλεσμα μιας συλλογικής προσπάθειας. «Δεν σταματάμε και δεν εφησυχάζουμε. Και ο διεθνής ανταγωνισμός επανακάμπτει δυναμικά, αλλά ο σχεδιασμός της κυβέρνησης και του υπουργείου θέτει ισχυρά θεμέλια για το αύριο του ελληνικού τουρισμού, έτσι ώστε να δημιουργηθούν συνθήκες ανάπτυξης».
Όπως επεσήμανε η Ολγα Κεφαλογιάννη, η νέα εθνική στρατηγική για τον τουρισμό περιλαμβάνει πολιτικές για τη βιώσιμη ανάπτυξη και τον εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος με νέα προσέγγιση και νέα εργαλεία, καθώς και την καινοτομία και την αναβάθμιση τουριστικής εκπαίδευσης.
Η υπουργός Τουρισμού αναφέρθηκε, δε, και στις ευκαιρίες περαιτέρω ανάπτυξης του κλάδου, στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που αφορούν σε έργα υποδομών και συμβάλλουν στην προώθηση ειδικών μορφών τουρισμού.
Diebolt: Έχουμε πολλά να μάθουμε από την Ελλάδα στον τομέα του τουρισμού
Στη μοναδικότητα του ελληνικού τουρισμού αναφέρθηκε ο A’ Αναπληρωτής Επικεφαλής Αρχής στην Πρεσβεία της Γαλλίας, Alexandre Diebolt κατά τον χαιρετισμό του στο Συνέδριο "Ελληνικός Τουρισμός, μια Εθνική Υπόθεση".
Ο κ. Diebolt ανέφερε χαρακτηριστικά ότι η Ελλάδα αποτελεί ένα success story στην Ευρώπη σήμερα, ενώ επαίνεσε την φυσική ομορφιά της χώρας και τον “μοναδικό της πολιτισμό”. “Ο τουρισμός είναι πηγή ευημερίας. Η Ελλάδα έχει αποδείξει τον εαυτό της ανθεκτικό κατά τη διάρκεια της πανδημίας” επεσήμανε και σημείωσε πως οι επιδόσεις της χώρας είναι ακόμα πιο αξιοσημείωτες εάν αναλογιστεί κανείς και τα φαινόμενα της κλιματικής κρίσης. Συνεχάρη την κυβέρνηση για το πως διαχειρίστηκε τις πυρκαγιές προστατεύοντας αποτελεσματικά τους Γάλλους τουρίστες και τόνισε την βαθιά αγάπη που έχουν οι Γάλλοι απέναντι στην Ελλάδα. “Έχουμε πολλά να μάθουμε από την Ελλάδα στον τομέα του τουρισμού” κατέληξε ενώ αναφέρθηκε και στους επερχόμενους Ολυμπιακούς Αγώνες που θα λάβουν χώρα στο Παρίσι καλώντας τους Έλληνες να επισκεφθούν την Γαλλία.
Όλγα Κεφαλογιάννη: Το α’ τρίμηνο του 2024 το νέο χωροταξικό για τον τουρισμό
Στον σχεδιασμό του υπουργείου Τουρισμού για την περαιτέρω ανάπτυξη του ελληνικού τουρισμού, με αιχμή την αειφορία και τη βιωσιμότητα, εστίασε κατά τη συνέντευξή της στον εκδότη – διευθυντή της Realnews, Νίκο Χατζηνικολάου, η υπουργός Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη.
«Εχουμε στο επίκεντρο του σχεδιασμού μας τον άνθρωπο, το μέτρο και την ισορροπία», είπε η υπουργός Τουρισμού κατά τη διάρκεια του συνεδρίου "Ελληνικός Τουρισμός, μια Εθνική Υπόθεση". Όπως επεσήμανε η Ολγα Κεφαλογιάννη, μέσα στο α’ τρίμηνο του 2024 θα έχει ολοκληρωθεί το νέο χωροταξικό για τον τουρισμό. «Προφανώς ως υπουργείο Τουρισμού είμαστε ένα μάχιμο υπουργείο. Είμαστε σε συνεργασία με τα υπόλοιπα υπουργεία για να έχουμε τα απαραίτητα θεσμικά εργαλεία. Σήμερα είμαστε στο τελικό στάδιο της ολοκλήρωσης του νέου χωροταξικού για τον τουρισμό», είπε.
Η υπουργός Τουρισμού αναφέρθηκε, μάλιστα, στο πρόγραμμα «Τουρισμός για όλους» και τον αναπτυξιακό του χαρακτήρα, επισημαίνοντας πως «θέλουμε πάντα οι Ελληνες να ταξιδεύουν στη χώρα και πρέπει να έχουμε και τα εργαλεία για να υποστηρίξουμε όσους έχουν ανάγκη. Το πρόγραμμα του υπουργείου Τουρισμού έχει πολύ σημαντικό αναπτυξιακό πρόσημο. Θα ξεκινήσει από τον Ιανουάριο και θα διαρκέσει δύο χειμερινές περιόδους και καλό θα ήταν οι δικαιούχοι να κάνουν χρήση στις περιοχές που έχουν πληγεί ή είναι πιο δύσκολο να προσελκύσουν τουρίστες από το εξωτερικό». Προσέθεσε, δε, πως φέτος το υπουργείο Τουρισμού έχει θέσει υψηλότερα εισοδηματικά κριτήρια, κοινωνικά κριτήρια και έχει αυξήσει την επιδότηση.
Αναφερόμενη στην ανάγκη για επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν, η Ολγα Κεφαλογιάννη έκανε λόγο για ισόρροπη περιφερειακή ανάπτυξη και άμβλυνση των πιέσεων που υφίστανται οι προορισμοί τους καλοκαιρινούς μήνες. Η ίδια εστίασε στην ανάγκη εμπλουτισμού του τουριστικού προϊόντος, πέρα από το μοντέλο «ήλιος-θάλασσα». «Δεν έχουμε επενδύσει όσο έπρεπε στον πολιτιστικό τουρισμό, για παράδειγμα», είπε, θέτοντας επίσης στο επίκεντρο τον αγροτουρισμό, την κρουαζιέρα και τον ιατρικό-ιαματικό τουρισμό. «Το θέμα είναι να μπορεί ένας προορισμός να λειτουργήσει εκτός της καλοκαιρινής περιόδου. Το καλύτερο παράδειγμα είναι η Αθήνα, η οποία πριν από 10 χρόνια είχε πληγεί περισσότερο από κάθε άλλο προορισμό. Καταφέραμε να κάνουμε την Αθήνα city break», τόνισε.
Σε ό,τι αφορά την κλιματική κρίση, η υπουργός Τουρισμού είπε πως «τη βιώσαμε στην Ελλάδα με τον πιο οδυνηρό τρόπο. Σε συνθήκες δύσκολες δείξαμε ότι ως Ελλάδα έχουμε τον μηχανισμό και τον τρόπο να αντιμετωπίσουμε τις κρίσεις».
Εστιάζοντας στις υποδομές, η Ολγα Κεφαλογιάννη αναφέρθηκε στην ιδιωτικοποίηση των 14 περιφερειακών αεροδρομίων και τη διαχείρισή τους από τη Fraport Greece, επισημαίνοντας πως η εν λόγω ιδιωτικοποίηση αναβάθμισε την εμπειρία στα αεροδρόμια. «Ήταν η πιο πετυχημένη ιδιωτικοποίηση. Δεν έχουμε κανένα από τα προβλήματα που είχαμε στο παρελθόν. Είναι η συνολική εμπειρία που έχεις σε μια χώρα. Η πρώτη και η τελευταία εμπειρία πρέπει να είναι εξίσου καλές», είπε χαρακτηριστικά και προσέθεσε πως πρέπει να «πραγματοποιηθεί οπωσδήποτε αναβάθμιση στο αεροδρόμιο του Ηρακλείου για να μπορεί να υποδεχτεί τους ταξιδιώτες τα επόμενα χρόνια μέχρι να είναι έτοιμο το νέο αεροδρόμιο στο Καστέλι».
Αναφερόμενη στα αντανακλαστικά του ελληνικού τουρισμού αμέσως μετά την πανδημία του κορωνοϊού, η υπουργός Τουρισμού τόνισε πως το άνοιγμα της χώρας νωρίτερα από άλλες, «έδωσε τη δυνατότητα στην Ελλάδα να μπει μπροστά από τους ανταγωνιστές της και να ενισχύσει το μερίδιό της. Η ανθεκτικότητα και η ανταγωνιστικότητα αποτελούν δύο σημαντικά στοιχεία για τον ελληνικό τουρισμό», επεσήμανε.
«Η Ελλάδα στον παγκόσμιο χάρτη του τουρισμού – Προκλήσεις & Βιωσιμότητα»
Οι προκλήσεις και η βιωσιμότητα της Ελλάδας στον παγκόσμιο χάρτη του τουρισμού είναι τα βασικά θέματα που τέθηκαν επί τάπητος στο πρώτο πάνελ του Συνεδρίου "Ελληνικός Τουρισμός, μια Εθνική Υπόθεση».
Kατά την εισήγηση του ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας , Θεόδωρος Σκυλακάκης, σχολίασε τα χωροταξικά ζητήματα που καλείται να λύσει η κυβέρνηση προσεγγίζοντας την ταχεία ανάπτυξη του. Όπως ανέφερε το κλειδί είναι να επιδιώξουμε πρώτα “λύσεις αμοιβαίου οφέλους” και στην συνέχεια “λύσεις αμοιβαίας ζημιάς”. Επεσήμανε επίσης τις ευκαιρίες για ποιοτική και βιώσιμη ανάπτυξη.
“Έχουμε την κλιματική αλλαγή που απαιτεί να επενδύσουμε στην ανθεκτικότητα” προσθέτοντας πως εάν οι θερινοί μήνες σημειώνουν υψηλότερες θερμοκρασίες τότε θα είναι πιο δύσκολο να προωθείται το τουριστικό προϊόν. “Πρέπει να κινηθούμε με ταχύτητα, συντονισμένα και με κοινή λογική και με έναν τρόπο διαλόγου και πολλών μικρών συμβιβασμών μεταξύ κλάδων, μεταξύ κεντρικής κυβέρνησης και τοπικών κοινωνιών” σημείωσε. Κλείνοντας επεσήμανε πως “Έχουμε ευκαιρία να κάνουμε την Ελλάδα μια εξαιρετικά αναπτυγμένη χώρα, θα πρέπει να ανακαλύψουμε την έννοια της συνεννόησης και της συνδιαλλαγής. Η Ελλάδα έχει καταπληκτικές δυνατότητες τα επόμενα χρόνια, αρκεί να τις αξιοποιήσουμε”.
“Εάν μπορώ να επιλέξω τις δυο μεγαλύτερες προκλήσεις της επόμενης δεκαετίας θα έλεγα ότι το πρώτο στοίχημα είναι πως θα μπορέσουμε να προσαρμοστούμε στις συνέπειες της κλιματικής κρίσης και να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο αυτό. Είναι θεμελιώδες ζήτημα που αφορά την ίδια την ζωή του ελληνικού τουρισμού. Το δεύτερο είναι πως θα μπορέσουμε να επεκτείνουμε το τουριστικό προϊόν σε όλη την χώρα. Χωρική και χρονική επέκταση του τουριστικού προϊόντος τα επόμενα 10 χρόνια” τόνισε, μεταξύ άλλων, ο Δημήτρης Φραγκάκης, Γενικός Γραμματέας ΕΟΤ. Παράλληλα διευκρίνισε ότι ο υπερτουρισμός αφορά μόνο το πρώτο 20ήμερο του Αυγούστου και για πολύ συγκεκριμένες περιοχές.
Στην συνέχεια, ο πρόεδρος του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Αλέξανδρος Βασιλικός, τόνισε ότι είναι απαραίτητο να γίνονται μεγάλες επενδύσεις, όπως αυτές που παρατηρούνται σήμερα στην χώρα μας. ”Θέλει μια ισόρροπη προσέγγιση σε όλα. Ο ιδιωτικός τομέας έχει κάνει άλματα. Η Ελλάδα έχει γίνει μια χώρα ποιοτικών ξενοδοχείων. Το ίδιο ισχύει και στη γαστρονομία” επεσήμανε, σημειώνοντας πώς ο στόχος είναι η Ελλάδα να γίνει το πρώτο brand στον τομέα του τουρισμού.
Στην ισόρροπη ανάπτυξη του τουριστικού προϊόντος στην Ελλάδα αναφέρθηκε και ο πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων, Ιωάννης Χατζής, ο οποίος σημείωσε ότι η ετήσια καταγραφή των ρεκόρ σε αυξήσεις εσόδων και αφίξεων δεν αποτελεί τη μόνη ένδειξη θετικής πορείας του ελληνικού τουρισμού. Παράλληλα, αναφερόμενος στη βραχυχρόνια μίσθωση, επεσήμανε πως θα πρέπει να έρθει ένα νομοσχέδιο που θα βάλει ουσιαστικούς κανόνες, πέραν των φορολογικών προβλέψεων, ώστε να μην υπάρχει αθέμιτος ανταγωνισμός.
Στις επενδύσεις αναβάθμισης της Fraport στα 14 αεροδρόμια αναφέρθηκε ο Γενικός Διευθυντής Ανάπτυξης της Fraport Greece, Γιώργος Βήλος, ο οποίος ανέφερε ότι παρότι ολοκληρώθηκε ένα μεγάλο επενδυτικό πλάνο της τάξεως του μισού δις, η εταιρεία δεν σταματάει τις επενδύσεις. “Παρατηρούμε την εξέλιξη της επιβατικής κίνησης και ανάλογα προγραμματίζουμε τις περαιτέρω επεκτάσεις και αναβαθμίσεις των αεροδρομίων αυτών” σημείωσε ενώ σχολίασε ότι αποτελεί μεγάλη πρόσκληση η αλλαγή κουλτούρας. “Πρέπει να επενδύσουμε σε εμπειρίες, αυτό είναι που ψάχνει ο κόσμος” κατέληξε σχολιάζοντας το τουριστικό προϊόν.
“Το ελληνικό brand είναι πολύ ενισχυμένο μετά την περίοδο του Covid” τόνισε χαρακτηριστικά η Διευθύντρια Εταιρικών Υποθέσεων της AEGEAN, Μαρίνα Σπυριδάκη. Όπως ανέφερε, η AEGEAN βγαίνει πιο δυνατή και ενισχυμένη από την κρίση της πανδημίας και υπογράμμισε πως “Η πρόκληση που έχουμε να διαχειριστούμε είναι να μπορέσει να γίνει η διαχείριση της αεροκυκλοφορίας είναι να γίνει με έναν τρόπο ώστε να μην έχουμε καθυστερήσεις”.
Την συζήτηση συντόνισε η Co-Founder της DOME Consulting Firm & Communication Expert, Μαριάνα Πυργιώτη.
«Τα νέα μοντέλα τουρισμού & οι εναλλακτικοί νησιωτικοί προορισμοί»
Στις νέες τάσεις που θα διαμορφώσουν τον τουρισμό του μέλλοντος αναφέρθηκε η υφυπουργός Τουρισμού, Έλενα Ράπτη, κατά την εισήγησή της στο συνέδριο "Ελληνικός Τουρισμός, μια Εθνική Υπόθεση".
Η υφυπουργός Τουρισμού εστίασε στον στρατηγικό στόχο του υπουργείου Τουρισμού που άπτεται της βιωσιμότητας των προορισμών. «Η προώθηση της βιωσιμότητας των προορισμών βρίσκεται στο επίκεντρο του σχεδιασμού του υπουργείου Τουρισμού. Θεωρώ πως η βιωσιμότητα έχει ξεφύγει από το στενό πλαίσιο που αφορά μόνο το περιβάλλον. Αφορά την κοινωνία, τους ανθρώπους», τόνισε η Ελ. Ράπτη, επισημαίνοντας πως «δεν υπάρχει ένα επιτυχημένο μοντέλο τουριστικής ανάπτυξης. Κάθε προορισμός μπορεί να προβάλει το δικό του προϊόν».
Η υφυπουργός Τουρισμού αναφερόμενη στις νέες τάσεις τόνισε πως οι μοναδικές εμπειρίες που μπορεί να αποκομίσει κάποιος τουρίστας στην Ελλάδα μπορούν να αποτελέσουν το συγκριτικό πλεονέκτημα της χώρας. «Μετά την πανδημία, οι άνθρωποι έχουν ανάγκη να ταξιδεύουν περισσότερο και μεταξύ της αγοράς προϊόντων και των ταξιδιών, επιλέγουν το δεύτερο. Η μεταπανδημική εποχή μας οδηγεί μακριά από μαζικότητα και την ομοιομορφία. Τα μηνύματα είναι ότι η αγορά είναι έτοιμη για να συμμετάσχει στη συζήτηση για πιο βιώσιμα μοντέλα τουρισμού. Η προβολή και υποστήριξη εναλλακτικών προορισμών είναι μονόδρομος. Θέλουμε να μπει όλη η Ελλάδα στον τουριστικό χάρτη», είπε, προσθέτοντας πως «η βιωσιμότητα δεν είναι μόνο οραματική, αλλά αποτελεί προϋπόθεση επιβίωσης, οικονομικής και κοινωνικής».
Η Ελ. Ράπτη αναφέρθηκε επίσης στη στρατηγική στόχευση του υπουργείου Τουρισμού για αναβάθμιση της τουριστικής εκπαίδευσης. «Οι αυριανοί εργαζόμενοι στον κλάδο είναι το πρόσωπο του τουρισμού. Εμείς επενδύουμε στους σπουδαστές μας, επενδύουμε στην αναβάθμιση των σπουδών έτσι ώστε οι σπουδές να είναι προσαρμοσμένες στις ανάγκες της αγοράς», είπε χαρακτηριστικά, επισημαίνοντας πως ο συνδυασμός θεωρίας και πράξης αποτελεί συγκριτικό πλεονέκτημα των Σχολών Τουρισμού, δεδομένου ότι το 80% απορροφάται από την αγορά εργασίας το α’ εξάμηνο.
«Η Ελλάδα και μπορεί να έχει βιώσιμη ανάπτυξη και να φιλοξενεί με υγιή τρόπο», τόνισε, μεταξύ άλλων, ο περιφερειάρχης Αττικής, Γιώργος Πατούλης. «Η περιφέρεια Αττικής είναι η πρώτη περιφέρεια που ανακυκλώνει βιο-απόβλητα και ήδη μείωσε κατά 25% το ηλεκτρικό, μέσω led φωτισμού σε κάθε δομή δημοτική και σχολική», επεσήμανε ο περιφερειάρχης Αττικής, τονίζοντας πως στόχος είναι η Αττική να πρωταγωνιστήσει στον ιατρικό τουρισμό και στην παροχή υπηρεσιών ευεξίας, έναν τομέα που έχει αναπτυχθεί πολύ. «Θέλουμε η Αττική να αναδειχθεί ως η πρώτη υγιής περιφέρεια της Ευρώπης».
Ο Γ. Πατούλης εστίασε επίσης στην ανάπλαση του παραλιακού μετώπου της Αττικής με επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη στην αθηναϊκή Ριβιέρα και τον Φαληρικό όρμο.
Στην πιστοποίηση της Τήλου ως του πρώτου νησιού με μηδενικά απόβλητα στον κόσμο εστίασε η δήμαρχος του νησιού, Μαρία Καμμά-Αλειφέρη. «Αυτό που έχουμε καταφέρει στο νησί είναι αποτέλεσμα της πολιτικής που ακολουθεί η τοπική αυτοδιοίκηση εδώ και 40 χρόνια. Αυτή η πολιτική έχει αποδώσει καρπούς και είμαστε πολύ περήφανοι γι’ αυτά που έχουμε κάνει. Η Τήλος είναι το πρώτο “πράσινο”, ενεργειακά αυτόνομο νησί, όπως το χαρακτήρισε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στην Tήλο έχουν καταργηθεί οι κάδοι απορριμμάτων. Εχουμε μηδενικά απόβλητα εδώ και δύο χρόνια. Έχουμε μετατρέψει τον ΧΥΤΑ σε ένα κέντρο κυκλικής καινοτομίας και μέσα εκεί συγκεντρώνονται όλα τα απόβλητα του νησιού», τόνισε η δήμαρχος του νησιού και επεσήμανε ότι «το μεγάλο στοίχημα το έχουμε κερδίσει γιατί τα παιδιά του νηπιαγωγείου μπορούν να κάνουν μαθήματα ανακύκλωσης και κυκλικής οικονομίας. Πιστεύω ότι στα μικρά νησιά το πρόγραμμα μηδενικών αποβλήτων θα προχωρήσει με τη στήριξη της περιφέρειας Αιγαίου».
Η δήμαρχος της Τήλου αναφέρθηκε επίσης στη μελέτη της φέρουσας ικανότητας των προορισμών, επισημαίνοντας ότι «πρέπει να γίνει πράξη, πρέπει να προσέξουμε τους φυσικούς μας πόρους», τόνισε και, μεταξύ άλλων, ανέδειξε την ανάγκη εφαρμογής της ρήτρας νησιωτικότητας.
Στην ταυτότητα της Ελλάδας ως προορισμού και στην ανάδειξη κάθε προορισμού στο εξωτερικό αυτόνομα εστίασε, μεταξύ άλλων, ο Αντώνης Γιαννόπουλος, επίκουρος Καθηγητής Μάρκετινγκ & Τουρισμού, Τμήμα Διοίκησης Οργανισμών, Μάρκετινγκ & Τουρισμού, Διεθνές Πανεπιστήμιο της Ελλάδος. O ίδιος επεσήμανε πως, βάσει σχετικής μελέτης, το κομμάτι της αναψυχής (leisure) στην Ελλάδα έχει αναπτυχθεί πολύ και αποτελεί πρώτη επιλογή για τους ταξιδιώτες, «αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα αναπτύξουμε τα υπόλοιπα κομμάτια». Επεσήμανε, μάλιστα, πως «δεν πρέπει να μιλάμε για ελληνικά νησιά, πρέπει να συστηθούμε στον κόσμο αλλιώς και να θυμώνουμε δημιουργικά όταν βλέπουμε την Ελλάδα να φιγουράρει ως “greek islands”. Μιλήσαμε για την Τήλο και την Κάλυμνο κι έτσι πρέπει να προβάλλουμε αυτά τα νησιά», είπε.
Ο ίδιος αναφέρθηκε και στην εμπειρία που αποκτά ένας τουρίστας όταν ταξιδεύει σε έναν προορισμό, αλλά και στην συνδιαμόρφωση αυτής της εμπειρίας πριν καν φτάσει κάποιος στον προορισμό του. Μάλιστα, επεσήμανε, ότι «η επίδραση ξεκινάει πολύ πριν από το ταξίδι. Στη στόχευση που πρέπει να κάνουμε είναι η σκιαγράφηση του προφίλ των τουριστών έτσι ώστε να προσελκύσουμε αυτούς που θέλουμε».
Σε μία ειδική μορφή τουρισμού που έχει ιδιαίτερη απήχηση στην Κάλυμνο αναφέρθηκε από την πλευρά του ο Άρης Θεοδωρόπουλος, οδηγός Βουνού, εκπαιδευτής Ορειβασίας & Αναρρίχησης, εκπαιδευτής Εναεριτών & συγγραφέας. «Η αναρρίχηση είναι ένα άθλημα που αγαπάμε βοηθά σε βοηθά σε μια ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη. Βοηθά παιδικά να δραστηριοποιηθούν στην περιοχή τους και δίνει οικονομικά οφέλη σε μικρούς προορισμούς. Σήμερα η Κάλυμνος θεωρείται ένας από τους κορυφαίους εναλλακτικούς προορισμούς του κόσμου χάρη στην αναρρίχηση. Έχουμε 8 μήνες σεζόν και θα μπορούσαμε να την επιμηκύνουμε περισσότερο εάν είχαμε απευθείας πτήσεις στην Κω», τόνισε. Μάλιστα, όπως είπε, η ανάπτυξη της συγκεκριμένης μορφής τουρισμού έχει ενισχύσει τις πωλήσεις κατοικιών σε ξένους που επιλέγουν την Ελλάδα ως προορισμό. Ο ίδιος αναφέρθηκε και στην ανάγκη ανάπτυξης υποδομών σχετικών με τον εναλλακτικό τουρισμό. «Στην επόμενη φάση χρειάζονται και υποδομές. Τα βράχια σήμερα είναι ευλογία και έχουμε δημιουργήσει 4.500 αναρριχητικές διαδρομές. Το ίδιο πρέπει να γίνει και σε άλλες ειδικές μορφές τουρισμού. Πρέπει να δημιουργηθούν οι κατάλληλες υποδομές και εν συνεχεία να προβάλουμε το προϊόν κατάλληλα. Η αναρρίχηση έχει φοβερή δυναμική ως άθλημα», κατέληξε ο Άρης Θεοδωρόπουλος.
Τον συντονισμό της συζήτησης είχε η δημοσιογράφος του realfm 97,8 Μαρία Αναστασοπούλου.
«Στο επίκεντρο οι επενδύσεις και τα έργα υποδομών»
Για τις επενδύσεις και τα έργα υποδομών συζήτησαν αναλυτικά οι συμμετέχοντες στο τρίτο πάνελ του συνεδρίου.
Κατά την εισήγησή του ο Υφυπουργός Υπομών και Μεταφορών, Νίκος Ταχιάος, σχολίασε τις μεγάλες επενδύσεις που παρατηρούνται τονίζοντας πως «η συνεργασία του δημοσίου και ιδιωτικού τομέα πρέπει να είναι απρόσκοπτη και διαφανής. Αποδεχόμαστε ότι ο ρόλος του ιδιώτη είναι να κερδίζει λεφτά αλλά μπορούμε να συζητάμε ισότιμα μαζί τους και να βρούμε λύσεις» ενώ μίλησε και για τη δρομολόγηση της κατασκευής του ΒΟΑΚ στην Κρήτη ο οποίος όπως ανέφερε θα έχει «εξαιρετικά χαρακτηριστικά και θα μπορεί να υποστηρίξει την υψηλή τουριστική κίνηση αλλά και τις καθημερινές ανάγκες».
Ανέφερε επίσης πως οι σωστές υποδομές είναι αυτές που προφυλάσσουν τον τουριστικό προορισμό. «Να είναι επισκέψιμοι οι προορισμοί και να παρέχουν το αίσθημα της ασφάλειας» τόνισε και κατέληξε πως «Στις υποδομές το μήνυμα είναι να κάνουμε αυτά που έχουμε υποσχεθεί και μπορούμε και παράλληλα να κοιτάμε τις συντηρήσεις και τις εγκαταστασεις εκεί που η φύση μας έδειξε ότι όταν ο άνθρωπος την αντιμάχεται βρίσκεται χαμενος».
«Επεξεργαζόμαστε τις στρατηγικές επενδύσεις που θα γίνονται από εδώ και πέρα με κριτήρια βιώσιμης ανάπτυξης» ανέφερε χαρακτηριστικά η Γενική Γραμματέας Ιδιωτικών Επενδύσεων, Βασλική Λοϊζου. Σημείωσε επίσης ότι η Ελλάδα προσελκύει επενδύσεις και υπογράμμισε ότι οι επισκέπτες ψάχνουν τον «πράσινο χαρακτήρα των ξενοδοχείων και των καταλυμάτων στα οποία μένουν. Θελουμε αναβαθμισμένες υποδομές για να μπορούμε να έχουμε τις ποιοτικές υπηρεσίες που θελουμε να προσφέρουμε στους επισκέπτες. Συνολικά ο σχεδιασμός πρέπει να είναι ενιαίος και οι τοπικοί παράγοντες έχουν μία ευθύνη για έναν σχεδιασμό υποδομών. Στις μεγάλες επενδύσεις προσπαθούμε να ελέχουμε τη δυνατότητα προσαρμογής τους. Δε θέλουμε μόνο μεγάλες επενδύσεις, θέλουμε συνολικές επενδύσεις» κατέληξε.
Ο Πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, Γιώργος Στασινός ανέφερε ότι «Είμαστε ο πρώτος κλάδος που αναπτύσσεται εάν υπάρχει ανάπτυξη αλλά και ο πρώτος που θα πληγεί εάν δεν έχουμε» σημειώνοντας πως δεν είναι εύκολο να μπουν νέοι επενδυτές, «πρέπει να έχεις μεγάλο κομμάτι της αγοράς για να μπεις». Σχολιάζοντας τις δυσκολίες που προκύπτουν από το γραφειοκρατικό καθεστώς ανέφερε πως είναι πολλά τα εμπόδια που προκύπτουν ακόμα και από την την ευρωπαϊκή νομοθεσία αλλά και γενικώς από τη γραφειοκρατία. «Θέλουμε πολλά μικρά σημαντικά έργα και παρεμβάσεις προς την σωστή κατεύθυνση. Αυτά εάν είναι σωστά σχεδιασμένα θα μπορούσαν να αντιμετωπίσουν απρόβλεπτα φαινόμενα» επεσήμανε.
Για το πλαίσιο προστασίας από αυθαίρετες κατασκεύες τοποθετήθηκε ο Αντιδήμαρχος Αστικών & Κτιριακών Υποδομών & Σχεδίου Πόλεως του Δήμου Αθηναίων, Βασίλης Αξιώτης. «Αυτή την στιγμή δεν είναι τόσο απλό να κτισθεί κάτι αυθαιρετο χωρίς να το εντοπίσουμε. Υπάρχουν οι θεσμοί ελεγκτών δόμησης» επεσήμανε ενώ εξήγγειλε άμεσο σύστημα ελέγχου και εντοπισμού αυθαιρεσιών το οποίο όπως ανέφερε θα τεθεί σε λειτουργία σε 1 με 2 χρόνια. «Το μόνο που μένει είναι η πολιτική βούληση να γκρεμίζει η πολιτεια όταν εντοπίζονται αυθαίρετες κατασκευές.Ήδη γίνεται και αντιλαμβάνεται ο καθένας ότι σιγά σιγά δεν είναι τόσο εύκολο να κτίσει γιατί ξέρει ότι θα τον πιάσουν και του κοστίσει» υπογράμμισε.
Την άφιξη των αφίξεων κρουαζιερόπλοιων στην πόλη της Θεσσαλονίκης προέταξε η Γενική Εμπορική Διευθύντρια & Διευθύντρια Στρατηγικής Επικοινωνίας της ΟΛΘ Α.Ε., Θεοδώρα Ρήγα. Όπως ανέφερε αναμένονται 80 αφίξεις πλοίων το 2024 έναντι των συνολικά 6 που είχαν καταγραφεί πριν την πανδημία. Συμπλήρωσε πως παρότι είναι πολύ σημαντική αύξηση για τη Θεσσαλονίκη, η πόλη μπορεί να υποστηρίξει πολύ περισσότερα. «Για την κρουαζιερα εκτός από υποδομές χρειάζονται και σχέσεις εμπιστοσύνης» τόνισε.
Η ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, Έλενα Κουντουρά, συμμετείχε στο πάνελ μέσω βίντεο, και στην τοποθέτησή της επεσήμανε τον ρόλο του επιταχυντή που διακρίνει τον τουρισμό στην ελληνική ανάπτυξη. «Ο τουρισμός συμπαρασύρει στην ανάπτυξη όλους του τομείς και ενισχύει τα έσοδα πολιτισμού” σημείωσε και συμπλήρωσε πως “Θελουμε θωράκιση από τις κρίσεις της κλιματικής αλλαγής».
Την συζήτηση συντόνισε ο δημοσιογράφος του RealFM 97,8, Γιώργος Χουδαλάκης.
Άδωνις Γεωργιάδης: «Η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει το μερίδιό της»
Η ταξιδιωτική οικονομία, οι νέες τεχνολογίες και η καινοτομία στον τουρισμό βρέθηκαν στο επίκεντρο της συζήτησης του τέταρτου πάνελ στο πλαίσιο του συνεδρίου.
Στη συμβολή του τουρισμού στη μείωση της ανεργίας αναφέρθηκε, μεταξύ άλλων, ο υπουργός Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης, Άδωνις Γεωργιάδης. «Ο τουρισμός που είναι το 20% του ΑΕΠ επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό και τις θέσεις εργασίας», είπε. «Στόχος μας είναι να αλλάξουμε το μοντέλο του τουρισμού σε δύο κατευθύνσεις, αρχικά να προσελκύουμε τουρίστες υψηλότερου spending. Έχουμε κάνει βήματα, αλλά ακόμη είμαστε χαμηλά, η Ελλάδα μπορεί να ενισχύσει το μερίδιό της. Η δεύτερη κατεύθυνση αφορά την επιμήκυνση της τουριστικής σεζόν, να ενισχύσουμε τη διάρκεια του τουρισμού», τόνισε ο υπουργός Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης.
Ο ΑΔ. Γεωργιάδης αναφέρθηκε επίσης σε ένα άρθρο του νομοσχεδίου που κατατίθεται αύριο επισημαίνοντας πως «στο νομοσχέδιο που καταθέτουμε με ειδικό άρθρο επιτρέπουμε στους δικαιούχους του εποχικού επιδόματος να εργάζονται έως 12 ημερομίσθια τον μήνα και να μην χάνουν το εποχικό επίδομα. Είναι μια διέξοδος νόμιμη, δεν θα φτάναμε στη νομοθέτηση του συγκεκριμένου άρθρου αν δεν είχαμε το αίτημα από την αγορά ότι το χρειάζεται».
Σχετικά με τις μετακλήσεις εργαζομένων, ο υπουργός Εργασίας & Κοινωνικής Ασφάλισης τόνισε πως τα αιτήματα για μετακλήσεις εργαζομένων από το εξωτερικό για τον τουρισμό τού προκάλεσαν μεγάλη έκπληξη. «Με το ΙΝΣΕΤΕ έχουμε αναπτύξει ένα πρόγραμμα για εκπαίδευση σε ψηφιακές και πράσινες δεξιότητες και σχεδιάζουμε και ένα ακόμη πρόγραμμα στο πλαίσιο του νέου ΕΣΠΑ σε συνεργασία με τους κοινωνικούς εταίρους. Πρώτο μέλημα δεν είναι η μετάκληση. Θα έχουμε μετακλήσεις. Είναι μια εύκολη αλλά δαπανηρή λύση για τη χώρα. Με τις μετακλήσεις λύνεις βραχυχρόνια το πρόβλημα», τόνισε, μεταξύ άλλων ο Αδ. Γεωργιάδης και εστίασε στην ανάγκη ανάπτυξης αξιοπρεπών υποδομών για τη διαμονή των εργαζομένων.
Μιλώντας για τις επενδύσεις που υλοποιούνται στην Ελλάδα, ο Αδ. Γεωργιάδης τόνισε πως το 2022 οι άμεσες ξένες επενδύσεις αντιστοιχούσαν στο 25% όλων των επενδύσεων των προηγούμενων ετών, σύμφωνα με μελέτη της Ernst & Young. «Στις τουριστικές επενδύσεις με ενδιέφερε πάντα να ενθαρρύνω τις μεγάλες αλυσίδες να έρθουν στην Ελλάδα, γιατί φέρνουν μαζί και τους εργαζομένους τους. Εχουν πραγματοποιηθεί πολλές επενδύσεις τα τελευταία χρόνια στον κλάδο του τουρισμού και πολλές εξαγορές και ανακαινίσεις ξενοδοχείων», είπε και τόνισε πως σε ό,τι αφορά τη γραφειοκρατία «η Ελλάδα είναι σε απολύτως ανταγωνιστικούς χρόνους με την υπόλοιπη Ευρώπη. Η Ελλάδα έχει κάνε μεγάλα βήματα προόδου, δεν είναι η Ελλάδα που ξέρετε από παλιά. Δεν είμαστε μη ανταγωνιστικοί».
Στις ψηφιακές υπηρεσίες και τον ρόλο που διαδραματίζουν στη διαμόρφωση της εμπειρίας ενός τουρίστα εστίασε ο γενικός γραμματέας Πληροφοριακών Συστημάτων & Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημοσθένης Αναγνωστόπουλος. «Υπάρχουν δύο κομμάτια στην εμπειρία ενός τουρίστα, ένα πριν από την επίσκεψη και πώς εξυπηρετείται όταν φτάσει», τόνισε. Το έργο του ψηφιακού μετασχηματισμού του ΕΟΤ έχει διάσταση τεχνητής νοημοσύνης, που έχει μεγάλη σημασία. Το έργο μπορεί να έχει πολύ καλά αποτελέσματα για την προβολή της χώρας στο εξωτερικό».
Ιδιαίτερη έμφαση έδωσε στις ψηφιακές υπηρεσίες που απολαμβάνουν οι τουρίστες όταν επισκέπτονται έναν προορισμό και αναφέρθηκε στο ευρωπαϊκό wallet το οποίο αναμένεται να αναπτυχθεί έως το 2026, διευκολύνοντας τους ταξιδιώτες σε όλη την Ευρώπη.
Στα έργα που αναπτύσσει το υπουργείο Τουρισμού στην κατεύθυνση της ψηφιακής μετάβασης αναφέρθηκε από την πλευρά του ο γενικός γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής & Ανάπτυξης, Μύρων Φλουρής. «Εχουμε στο Ταμείο Ανάκαμψης ένα platformication του τουρισμού. Εχουμε 6-7 πλατφόρμες με τις οποίες θα μπορούμε να ενημερώνουμε τους τουρίστες και να λαμβάνουμε και πληροφορίες και να βγάζουμε πολύ ωραία συμπεράσματα για τον τουρισμό», είπε και μίλησε για δύο εμβληματικά, όπως τα χαρακτήρισε, έργα που βρίσκονται στα σκαριά, το Παρατηρητήριο Βιώσιμου Τουρισμού και το Παρατηρητήριο Παραθαλάσσιου Τουρισμού που θα αφορά τη Μεσόγειο. «Η τεχνολογία και η καινοτομία δεν είναι πανάκεια. Σε σχέση με την Ευρώπη, είμαστε στον μέσο όρο όσον αφορά την ψηφιακή καινοτομία. Δεν είμαστε πίσω. Συνεργαζόμαστε με την Αυστρία που έχει best practices. Με την ολοκλήρωση προγραμμάτων του Ταμείου Ανάκαμψης και τις πλατφόρμες που αναπτύσσουμε θεωρώ ότι είμαστε πάρα πολύ καλά. Στο κομμάτι των startups και των spinoffs έχουμε κάνει τεράστια βήματα, αλλά έχουμε ακόμη δρόμο», επεσήμανε ο γενικός γραμματέας Τουριστικής Πολιτικής & Ανάπτυξης, Μύρων Φλουρής.
Για την ψηφιακή προσβασιμότητα της περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας μίλησε, μεταξύ άλλων, ο Περιφερειάρχης Στερέας Ελλάδας, Φάνης Σπανός.
«Προσπαθήσαμε να χρησιμοποιήσουμε ψηφιακή τεχνολογία για την ανάδειξη της περιφέρειάς μας. Χρηματοδοτήσαμε και αναπτύχθηκε στην Ευρυτανία, στο Καρπενήσι, το Μουσείο «Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού Ευρυτανίας». Αναπτύξαμε το ψηφιακό ημερολόγιο πολιτιστικών και αθλητικών δράσεων και μπορεί οποιοσδήποτε να πάρει πληροφορίες. Χωρίς να μένουμε σε μια ρηχή λογική τεχνολογία για την τεχνολογία και καινοτομία για την καινοτομία, εργαλειοποιούμε την τεχνολογία για καλό λόγο», τόνισε ο Φ. Σπανός. «Δεν είναι μια κλασική τουριστική οικονομία η οικονομία της Στερεάς Ελλάδας, είναι αναδυόμενη. Αυτό σημαίνει για εμάς ότι έχουμε έναν μεγάλο ανοιχτό δρόμο», προσέθεσε.
Στο «σύνδρομο του Πανεπιστημίου» εστίασε με τη σειρά του ο πρόεδρος του Ομίλου «ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ – ΑΚΜΗ», Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατάρτισης, Κωνσταντίνος Ροδόπουλος. «Εχουν γίνει ουσιώδη βήματα, αλλά θέλω ακόμη και σήμερα να επισημάνω ότι η ελληνική κοινωνία διακατέχεται ακόμη από το σύνδρομο του Πανεπιστημίου. Η Ευρώπη έχει περάσει κατά 70% στην τεχνική κατάρτιση και κατά 30% στα Πανεπιστήμια. Εδώ η μόνιμη εμμονή είναι πόσοι θα μπουν στα Πανεπιστήμια. Ετσι έχουμε καταγράψει περιπτώσεις ανθρώπων που μπαίνουν στο Πανεπιστήμιο με βαθμό πρόσβασης 2. Αυτός ο βαθμός δεν δίνει ποτέ τη δυνατότητα να αποφοιτήσει κάποιος», τόνισε ο Κ. Ροδόπουλος. Μάλιστα, ανέφερε στατιστικά στοιχεία, βάσει των οποίων το 2020 στην Ελλάδα υπήρχαν 266 χιλιάδες ενεργοί φοιτητές και 268 αιώνιοι φοιτητές.
Σε ό,τι αφορά την κατάρτιση των εργαζομένων, ο Κ. Ροδόπουλος τόνισε πως η Ελλάδα έχει κάνει βήματα τα τελευταία χρόνια. «Η κατάρτιση, εκεί όπου απαιτείται να γίνουν κινήσεις κατάρτισης για εργαζόμενους και ανέργους, εμείς και η Ευρωπαϊκή Ενωση Κατάρτισης προκρίνουμε ότι τα χρήματα πρέπει να δίνονται στους κοινωνικούς εταίρους, κάτι το οποίο είπε και ο υπουργός», τόνισε και αναφέρθηκε στο πιλοτικό πρόγραμμα που υλοποίησε ο όμιλος με το Sani/Ikos Group. «Η συμμετοχή ήταν φοβερή, ο όμιλος έδωσε 200 υποτροφίες και αυτό που έπαιξε σημαντικό ρόλο στη ζήτηση ήταν οι συνθήκες διαμονής. Μετρούν και η κατάρτιση και η διαμονή», κατέληξε ο πρόεδρος του Ομίλου «ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΟ – ΑΚΜΗ», Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Κατάρτισης, Κωνσταντίνος Ροδόπουλος.
Τον συντονισμό της συζήτησης είχε ο γενικός διευθυντής του Enikos.gr, Μάνος Νιφλής.
Ασημένιος χορηγός του Συνεδρίου ο ΟΛΘ Α.Ε. και χορηγοί οι Eurobank, AEGEAN, Celestyal, LAMDA Development, Everest, Τράπεζα Πειραιώς, COSMOTE, Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών, Fraport, Enterprise Greece, Athens International Airport Eleftherios Venizelos, Helleniq Energy, EKO.