Επιστήμονες εντόπισαν ένα άγνωστο έως τώρα μικρόβιο εντός του κινεζικού διαστημικού σταθμού Tiangong, με το νέο βακτήριο να παρουσιάζει αξιοσημείωτες γενετικές προσαρμογές που του επιτρέπουν να επιβιώνει στις ακραίες συνθήκες του διαστήματος.

Το νέο στέλεχος βακτηρίου, που ονομάστηκε Niallia tiangongensis προς τιμήν του διαστημικού σταθμού, ανήκει σε παραλλαγή ενός γήινου μικροβίου του εδάφους γνωστού ως Niallia circulans, το οποίο βρίσκεται συνήθως στο έδαφος, στους υπονόμους και το νερό και μπορεί ,υπό προϋποθέσεις, να προκαλέσει σηψαιμία. Η ανακάλυψη δημοσιεύτηκε στις 3 Μαρτίου στο International Journal of Systematic and Evolutionary Microbiology.

Το δείγμα του βακτηρίου συλλέχθηκε το 2023 από το πλήρωμα της αποστολής Shenzhou-15, το οποίο σάρωσε τις επιφάνειες των θαλάμων του Tiangong με αποστειρωμένα πανιά, τα οποία στη συνέχεια καταψύχθηκαν και μεταφέρθηκαν πίσω στη Γη για ανάλυση.

Μικρόβια που εξελίσσονται στο διάστημα

Σύμφωνα με τους ερευνητές, η μελέτη των μικροοργανισμών κατά τη διάρκεια μακροχρόνιων αποστολών είναι κρίσιμη τόσο για την προστασία της υγείας των αστροναυτών όσο και για την ομαλή λειτουργία των διαστημικών εγκαταστάσεων.

Αυτό που κάνει το Niallia tiangongensis (το μικρόβιο που εντόπισαν οι επιστήμονες στο σταθμό της Κίνας) ιδιαίτερο δεν είναι μόνο η μοναδικότητά του, αλλά και η απόκτηση νέων γενετικών χαρακτηριστικών που αυξάνουν την ανθεκτικότητά του στο διάστημα. Συγκεκριμένα, το βακτήριο διαθέτει γονίδια που του επιτρέπουν να:

• Αντιδρά σε οξειδωτικό στρες
• Επιδιορθώνει βλάβες από ακτινοβολία
• Σχηματίζει βιοφίλμ, διασπώντας ζελατίνη για να εξασφαλίσει άνθρακα και άζωτο

Είναι επικίνδυνο;

Δεν έχει ακόμη εξακριβωθεί αν το νέο βακτήριο μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στην ανθρώπινη υγεία φέρνοντας ασθένειες, όμως οι επιστήμονες ελπίζουν πως η περαιτέρω μελέτη του θα συμβάλει στην κατανόηση των μικροβιακών προσαρμογών του στο διάστημα και στην ανάπτυξη μεθόδων προστασίας των μελλοντικών πληρωμάτων από ενδεχόμενους κινδύνους.

«Η κατανόηση των χαρακτηριστικών των μικροβίων στις διαστημικές αποστολές μεγάλης διάρκειας είναι απαραίτητη για την διασφάλιση  της υγείας των αστροναυτών καθώς και τη λειτουργικότητα του αερόσκαφους» έγραψαν οι ερευνητές στην μελέτη.

Δεν είναι το πρώτο «διαστημικό» βακτήριο

Η ανακάλυψη του Niallia tiangongensis δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό. Το 2018, επιστήμονες της NASA εντόπισαν τέσσερα άγνωστα έως τότε ανθεκτικά στα αντιβιοτικά στελέχη βακτηρίων στις τουαλέτες του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (ISS), τα οποία είχαν επίσης εξελίξει προσαρμογές για επιβίωση στο διάστημα.

Η παρουσία μικροβίων σε διαστημικά περιβάλλοντα αποτελεί πλέον ένα πεδίο αυξανόμενου ενδιαφέροντος για την αστροβιολογία και την προστασία των πληρωμάτων σε μακροχρόνιες αποστολές , ιδίως καθώς η ανθρωπότητα προετοιμάζεται για επανδρωμένες αποστολές στη Σελήνη και τον Άρη.