Το 1977, η NASA εκτόξευσε τα δύο σκάφη Voyager με στόχο τη μελέτη των εξωτερικών ορίων του Ηλιακού Συστήματος και του μεσοαστρικού χώρου, του χώρου δηλαδή που εκτείνεται ανάμεσα στα άστρα.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι να ορίσει κανείς το «όριο» του Ηλιακού Συστήματος. Μερικοί επιστήμονες το τοποθετούν στο σημείο που τελειώνουν οι πλανήτες, ή στο σύννεφο Oort, όπου η βαρυτική επίδραση του Ήλιου γίνεται πλέον αμελητέα. Ένας άλλος ορισμός τοποθετεί το όριο στο σημείο όπου το μαγνητικό πεδίο του Ήλιου συναντά το μεσοαστρικό μέσο, γνωστό ως ηλιοπαύση.
«Ο Ήλιος εκπέμπει μια σταθερή ροή φορτισμένων σωματιδίων, γνωστή ως ηλιακός άνεμος, που φτάνει τριπλάσια απόσταση από αυτήν του Πλούτωνα προτού αναχαιτιστεί από το μεσοαστρικό μέσο», εξηγεί η NASA. «Αυτό δημιουργεί μια τεράστια φυσαλίδα γύρω από τον Ήλιο και τους πλανήτες του, γνωστή ως ηλιόσφαιρα».
Πέρα από αυτή τη φυσαλίδα βρίσκεται η ηλιοπαύση.
«Το όριο μεταξύ του ηλιακού ανέμου και του μεσοαστρικού ανέμου είναι η ηλιοπαύση, όπου οι πιέσεις των δύο ανέμων εξισορροπούνται. Αυτή η ισορροπία αναγκάζει τον ηλιακό άνεμο να στρέφεται προς τα πίσω και να ρέει στην “ουρά” της ηλιόσφαιρας.Καθώς η ηλιόσφαιρα κινείται μέσα στον μεσοαστρικό χώρο, σχηματίζεται ένα κύμα πρόσκρουσης, παρόμοιο με το κύμα που σχηματίζεται μπροστά σε ένα πλοίο που διασχίζει τη θάλασσα».
Στις 25 Αυγούστου 2012, το Voyager 1 έγινε το πρώτο διαστημόπλοιο που πέρασε έξω από την ηλιόσφαιρα και διέσχισε την ηλιοπαύση. Το Voyager 2 ακολούθησε το 2018. Πριν τα δύο σκάφη της NASA φτάσουν σε αυτό το σημείο, οι επιστήμονες δεν ήξεραν με ακρίβεια πού ακριβώς βρισκόταν αυτό το όριο. Το γεγονός ότι τα δύο Voyager διέσχισαν το σημείο σε διαφορετικές αποστάσεις ενίσχυσε την άποψη ότι το όριο αυτό μεταβάλλεται, ανάλογα με τη δραστηριότητα του Ήλιου.
«Οι επιστήμονες περίμεναν ότι η ηλιοπαύση μπορεί να κινείται καθώς η ηλιακή δραστηριότητα αλλάζει, σαν έναν πνεύμονα που διαστέλλεται και συστέλλεται με κάθε αναπνοή», αναφέρει σχετική ανακοίνωση της NASA. «Αυτό επιβεβαιώθηκε από το γεγονός ότι τα δύο σκάφη τη συνάντησαν σε διαφορετικές αποστάσεις από τον Ήλιο».
Τα δύο Voyager κατέγραψαν θερμοκρασίες της τάξης των 30,000 – 50,000 °C περίπου, γι’ αυτό και έχει αποδοθεί σε αυτήν την περιοχή η περιγραφική ονομασία «τοίχος φωτιάς». Παρ’ όλα αυτά, τα σκάφη που πέρασαν από αυτό το σημείο δεν υπέστησαν ζημιές. Παρότι τα σωματίδια εκεί είναι εξαιρετικά ενεργητικά, η πυκνότητα της ύλης είναι τόσο μικρή που η πιθανότητα σύγκρουσης με άλλα σωματίδια είναι πολύ χαμηλή, επομένως δεν μεταδίδεται αρκετή θερμότητα στα ίδια τα σκάφη.
Σε κάθε περίπτωση, σχεδόν 50 χρόνια μετά την εκτόξευσή τους, τα Voyager συνεχίζουν να στέλνουν δεδομένα από την περιοχή πέρα από την ηλιοπαύση. Μάλιστα, είναι τα μόνα δύο διαστημόπλοια που έχουν διασχίσει αυτό το όριο, προσφέροντάς μας την πρώτη άμεση ματιά στον μεσοαστρικό χώρο, το χώρο εκτός του Ηλιακού μας σύμπαντος.
Μάλιστα, η NASA έχει καταγράψει και άλλες εκπλήξεις:
«Μια παρατήρηση του μαγνητικού οργάνου του Voyager 2 επιβεβαιώνει ένα εντυπωσιακό εύρημα του Voyager 1: το μαγνητικό πεδίο αμέσως πέρα από την ηλιοπαύση είναι παράλληλο με εκείνο μέσα στην ηλιόσφαιρα», εξήγησε η υπηρεσία.
«Με το Voyager 1 είχαμε μόνο ένα δείγμα από αυτά τα μαγνητικά πεδία, οπότε δεν μπορούσαμε να είμαστε σίγουροι αν η φαινομενική ευθυγράμμιση ήταν χαρακτηριστική για όλη την περιοχή ή απλώς μια σύμπτωση. Οι παρατηρήσεις του μαγνητόμετρου του Voyager 2 επιβεβαιώνουν το εύρημα και δείχνουν ότι τα δύο πεδία όντως ευθυγραμμίζονται».
