Πρόκειται για ελληνική πρωτοβουλία, σε συνεργασία με τα Ηνωμένα Έθνη, την UNESCO και τον Διεθνή Μετεωρολογικό Οργανισμό (WMO), που αποσκοπεί στη δημιουργία ενός διεθνούς πλαισίου για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, στην ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινότητας, καθώς και στην ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων προς αυτή την κατεύθυνση.

Την έναρξη των εργασιών της διάσκεψης υπό τον τίτλο «Επιπτώσεις της Κλιματικής Αλλαγής στην Πολιτιστική Κληρονομιά: Αντιμετωπίζοντας την πρόκληση», κήρυξε ο υπουργός Εξωτερικών, Γ. Κατρούγκαλος, ο οποίος ανέγνωσε και το μήνυμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, Πρ. Παυλόπουλου, ότι «Η πολιτιστική μας κληρονομιά δεν μένει αλώβητη από τις δυσμενείς επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής. Όπως καταδεικνύουν οι τελευταίες εκθέσεις της διακυβερνητικής ομάδας για την κλιματική αλλαγή, εάν δεν δράσουμε αμέσως, η ζημιά που προκαλείται στην ακεραιότητα, ιδιαίτερα σημαντικών παγκοσμίων μνημείων, μπορεί να καταστεί ανεπανόρθωτη. Eνόψει της επικείμενης Συνόδου Κορυφής για το κλίμα, το Σεπτέμβριο του 2019 η Διάσκεψη των Αθηνών αποσκοπεί στην αποστολή ενός ισχυρού μηνύματος και στην ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης, προκειμένου να ενθαρρύνουμε την ανάληψη αποτελεσματικής δράσης σε παγκόσμιο επίπεδο για την αντιμετώπιση του προβλήματος».

«Ένα μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης το οποίο βασίζεται μόνο στη μεγέθυνση της οικονομίας, χωρίς να παίρνει υπόψη τις επιπτώσεις στον πλανήτη, έχει δείξει προ πολλού τα όριά του» σημείωσε, μεταξύ άλλων, από την πλευρά του ο υπουργός, προσθέτοντας πως «το θέμα έχει πολλαπλές διαστάσεις, όχι μόνο τεχνολογικές, κυρίως κοινωνικές, οικονομικές, αλλά συναρτάται πολύ στενά και με την ανάγκη σεβασμού των θεσμών της πολυμέρειας, της διεθνούς παγκόσμιας τάξης […]» και πως «ένα από τα βασικά καθήκοντα κάθε χώρας είναι να προσπαθήσει να κρατήσει ζωντανές τις δεσμεύσεις από τη διεθνή σύμβαση του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή».

Κηρύσσοντας την έναρξη των εργασιών, ο κ. Κατρούγκαλος τόνισε: «Δεν απειλείται όμως το μέλλον μόνο του πλανήτη, των παιδιών μας, το δικό μας, απειλείται και το παρελθόν, γιατί οι επιπτώσεις από την κλιματική αλλαγή αποτελούν άμεση απειλή για τα πολιτιστικά μνημεία, για την κληρονομιά της ανθρωπότητας».

Σε χαιρετισμό του που απέστειλε στις εργασίες της διάσκεψης ο οικουμενικός πατριάρχης Βαρθολομαίος και ανέγνωσε ο μητροπολίτης Περγάμου Ιωάννης, ο προκαθήμενος της ορθοδόξου εκκλησίας στο Φανάρι σημείωσε, μεταξύ άλλων: «Παρατηρούμε τα τελευταία χρόνια τις οδυνηρές επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στα μνημεία και συνειδητοποιούμε ότι είναι άρρηκτα συνδεδεμένες με τον φακό μέσα από τον οποίο βλέπουμε το περιβάλλον εμείς οι άνθρωποι […] Η κλιματική βιωσιμότητα και η αειφορία είναι συνυφασμένες με τη στάση της ανθρωπότητας έναντι του περιβάλλοντος. Δεν μπορούμε να επιτρέψουμε την αδιαφορία του ανθρώπου και τη συνέχιση της καταστροφής των μνημείων. Η διάσκεψη αυτή πραγματοποιείται κάτω από τον Παρθενώνα και συνεπώς, είναι το ιδανικό σημείο για να σταλεί το μήνυμα της διεύρυνσης των κινητοποιήσεων, της πολύπλευρης ενημέρωσης και της ευαισθητοποίηση όλων».

Στη δημιουργία τριών κύκλων δράσεων, μέσα στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και ενίσχυση της έρευνας για το κλίμα, αναφέρθηκε στον δικό του χαιρετισμό ο αν. υπουργός Παιδείας, Κ. Φωτάκης. «Οι δράσεις αφορούν την αντιμετώπιση της μάστιγας της φυγής των νέων επιστημόνων στο εξωτερικό (brain drain), την ενίσχυση της καινοτόμου επιχειρηματικότητας και τις εμβληματικές δράσεις για την έρευνα» είπε ο αν. υπουργός, διευκρινίζοντας ότι μέσα σε αυτές τις τελευταίες είναι και η δημιουργία μιας ισχυρής δύναμης κρούσης για το κλίμα και σημειώνοντας ιδιαίτερα ότι τα τελευταία χρόνια έχουν διατεθεί 170 εκατομ. ευρώ για θέματα περιβάλλοντος, ενέργειας και κλιματικής αλλαγής.

Στη διαμόρφωση πλαισίου εκ μέρους του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, αναφέρθηκε μεταξύ άλλων, στον χαιρετισμός του, ο αν. υπουργός Περιβάλλοντος Σ. Φάμελλος. Σημείωσε πως η πρωτοβουλία αυτή, που αποτυπώθηκε και σε ειδικό νόμο, περιλαμβάνει τη μελέτη και την καταγραφή των κινδύνων που απειλούν και τα μνημεία. Έκανε λόγο για την ολοκλήρωση των σχεδίων προσαρμογής των περιφερειών, για το εθνικό συμβούλιο της προσαρμογής, αλλά και για τα «στρατηγικά εργαλεία που διαθέτει πλέον η Ελλάδα και τα οποία απέκτησε σε συνεργασία με το υπ. Παιδείας». «Έχουμε πολλές συνέργειες μπροστά μας, αλλά η αλλαγή κρύβεται μέσα στον καθέναν από εμάς» κατέληξε ο αν. υπουργός.

Κατά την έναρξη των εργασιών της διάσκεψης αναγνώσθηκε και μήνυμα του μαέστρου Πλάσιντο Ντομίνγκο, προέδρου του οργανισμού Europa Nostra και μέλους της τιμητικής επιτροπής της διάσκεψης. «Η πολιτιστική μας κληρονομιά είναι ευάλωτη, ευαίσθητη και δεν θα έπρεπε να θεωρείται δεδομένη» ανέφερε και σημείωνε ιδιαίτερα τις απειλητικές διαστάσεις της κλιματικής αλλαγής στη Βενετία, αλλά και τον κίνδυνο που εγκυμονεί η αναστροφή του κλίματος για την «πολύτιμη Δήλο, από τους αρχαιότερους τόπους της Ελλάδας». «Οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην πολιτιστική κληρονομιά είναι θέμα συζήτησης εξαιρετικά επίκαιρο. Θα θέλαμε να ζητήσουμε να αυξήσετε τις προσπάθειές σας στην έρευνα, την καταγραφή και την ανάλυση των δεδομένων» κατέληγε το μήνυμα του διάσημου τενόρου.