Πριν από μερικά χρόνια, στη διάρκεια μιας εκδήλωσης στα Χανιά, ο Θοδωρής Παπαδουλάκης, σκηνοθέτης -μεταξύ άλλων- της θρυλικής τηλεοπτικής σειράς «Το Νησί», είχε μοιραστεί μαζί μας το τολμηρό όνειρό του: να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το εμβληματικό έργο του Νίκου Καζαντζάκη “Ο Χριστός ξανασταυρώνεται”. Αυτές τις μέρες, το όνειρo αυτό αποκτά σάρκα και οστά. Το περίφημο, μεταφρασμένο σε 35 γλώσσες βιβλίο, το οποίο στη δεκαετία του ΄50 απέδωσε κινηματογραφικά ο Ζιλ Ντασέν, ενώ στη δεκαετία του ΄70 μεταμορφώθηκε σε μία από τις πιο αξέχαστες ελληνικές σειρές της μικρής οθόνης, ζωντανεύει ξανά στην Παλιά Πόλη των Χανίων, στο Παλιό Λιμάνι, στην παραλία των Αγίων Αποστόλων. Ένα μέρος των γυρισμάτων θα γίνει αργότερα στη Ρώμη.
Πόσο διατεθειμένος είναι ο καθένας μας να θυσιάσει το συμφέρον και τη βόλεψή του για το κοινό καλό; Αυτό είναι ένα από τα θέματα που θίγει η ταινία «Ξανασταυρώνεται» (αγγλικός τίτλος: Recrucified), που, όπως μαθαίνουμε, ξετυλίγεται σε ένα δυστοπικό, όχι και τόσο μακρινό μέλλον, στο κατεχόμενο νησί της Λυκόβρυσης, όπου ένας νεαρός street artist υποχρεώνεται να υποδυθεί τον Χριστό στην Αναπαράσταση των Παθών.
Η δυστοπική χροιά που ποτίζει το «Ξανασταυρώνεται» ενισχύεται από την κόκκινη σκόνη, που τόσο συχνά πλέον τυλίγει την Κρήτη. «Η ταινία παίρνει την κλιματική αλλαγή που ήδη βιώνουμε και τη διογκώνει», μας λέει η παραγωγός της IndigoView Productions Ιωάννα Δάβη. «Η έλλειψη νερού, που εξηγεί και τη μετανάστευση από τις χώρες της Αφρικής, ακουμπά σιγά- σιγά και την Ευρώπη και διαμορφώνει την οπτική ταυτότητα της ταινίας. Όταν έρχεται η κόκκινη σκόνη, ο κόσμος είναι καλυμμένος από αυτήν. Βλέπεις στα μάτια τους την ανάγκη να κλείσουν τα παράθυρά τους και να προστατευτούν».
Και βέβαια, στην οθόνη το μέλλον θα σμίξει με το παρελθόν. Το Υπουργείο Πολιτισμού στηρίζει το πρότζεκτ, παραχωρεί στο συνεργείο πρόσβαση σε αρχαιολογικούς χώρους κι έτσι δημιουργείται η αίσθηση του άχρονου και του διαχρονικού, που εκπέμπει και ο λόγος του Καζαντζάκη.
Μία ακόμα πρόκληση για τους δημιουργούς, είναι να «μιλήσει» το έργο τους και στο νεανικό κοινό. Ένα από τα «όπλα» της ταινίας ως προς αυτό είναι ο πρωταγωνιστής Αναστάσης Λαουλάκος. Πολλοί τον θαυμάσαμε, μεταξύ άλλων, στον ρόλο του Μέλιου στις τηλεοπτικές «Ψυχοκόρες». Εδώ, υποδύεται τον street artist Μανώλη, «έναν επαναστάτη χωρίς αιτία, που ψάχνει να βρει την αιτία του”, όπως το θέτει η Ι. Δάβη, που δηλώνει εντυπωσιασμένη από την εσωτερικότητα του χαρισματικού πρωταγωνιστή και με το πόσο είναι “απολύτως συντονισμένος στον παλμό των σημερινών νέων».
Και φυσικά, υπάρχει και ο βετεράνος Βαγγέλης Μουρίκης, ένας καλλιτέχνης ταγμένος ψυχή τε και σώματι στο σινεμά. Υποδύεται τον Παπαφώτη, τον πνευματικό ηγέτη των προσφύγων που έρχονται στη Λυκόβρυση. Είναι ένας ιερωμένος διαφορετικός, ο οποίος, κατά το βιβλίο, έχει σκοτώσει άνθρωπο, αποτελεί όμως, παράλληλα, την επιτομή της πνευματικότητας. «Ο Παπαφώτης έχει φτάσει κοντά στο θείο έχοντας βιώσει, στον απόλυτο βαθμό, την ανθρώπινη υπόστασή του», αναφέρει η Ι. Δάβη. Όσο για την ερμηνεία του Μουρίκη; Στις σκηνές που γυρίστηκαν με τους φυλακισμένους πρόσφυγες στην παλιά Κρήνη, όλοι στο συνεργείο κρατούσαν τις ανάσες τους. «Έπαιζε και δεν ακουγόταν κιχ», θυμάται η παραγωγός. «Ήταν όλοι μαγεμένοι».
Το καστ, από ελληνικής πλευράς, κοσμούν επίσης τα ονόματα των Αλέξανδρου Λογοθέτη, Γιάννη Αναστασάκη και Ορέστη Παλιαδέλη.
Βέβαια, στους δύσκολους καιρούς που διανύουμε, η διεθνής συμπαραγωγή στο σινεμά είναι μονόδρομος, ειδικά όταν ένας Έλληνας δημιουργός θέλει να διατηρηθεί στο ύψος του φιλόδοξου ονείρου του. Και ευτυχώς, η ελληνική παραγωγή ενισχύθηκε από το Λουξεμβούργο, την Ιταλία και την Κύπρο-με χρήματα, εξοπλισμό αλλά και ανθρώπινο δυναμικό.
Η Φωτεινή Πελούζο, μισή Ελληνίδα και μισή Ιταλίδα, την οποία θα δούμε και στην πολυαναμενόμενη σειρά «Μεγάλη Χίμαιρα» της ΕΡΤ, ήταν μια προφανής επιλογή για τον Ιταλό παραγωγό αλλά και για την ελληνική ομάδα, όταν έψαχναν μαζί για ένα πρόσωπο που θα είχε νόημα και για τις δύο χώρες. Υποδύεται την Ελένη, το κορίτσι που ερωτεύεται ο Μανώλης, και όλοι έχουν ήδη εκπλαγεί από την ομορφιά, το μεσογειακό της ταμπεραμέντο και την ικανότητά της να μεταμορφώνεται από το απόλυτα ερωτικό πλάσμα της “Χίμαιρας” στην απόλυτα επαναστατική ηρωίδα της ταινίας “Ξανασταυρώνεται”. Δύο ακόμα συμβολές των Ιταλών στο ερμηνευτικό κομμάτι είναι ο Μαουρίτσιο Λομπάρντι (ο οποίος έπαιζε και στην πασίγνωστη, εικαστικά αριστουργηματική σειρά “Ripley”, που παρακολουθήσαμε στο Netflix) και ο εκθαμβωτικός νεαρός Σιμόνε Μπαλτασερόνι, τραγουδιστής, ηθοποιός και αντικείμενο λατρείας των νεαρών θεατών της γειτονικής χώρας. Η Ιταλία έχει επίσης, συμβάλει με τα εντυπωσιακά κοστούμια που κατέφθασαν από τα ιταλικά βεστιάρια ενθουσιάζοντας την ενδυματολόγο Νατάσα Σαρρή αλλά και την Κύπρια ηθοποιό Κίκα Γεωργίου, η οποία δήλωσε αστειευόμενη ότι φορώντας τα κοστούμια αυτά δεν χρειάζεται καν να ερμηνεύσει! Η Γεωργίου υποδύεται την Κατερίνα, που καλείται να μεταμορφωθεί σε Μαγδαληνή. Στην ταινία παίζει, επίσης, ο Κύπριος ηθοποιός Μάριος Ιωάννου, ενώ στον ήχο βρίσκεται ο Σταύρος Τερλίκας.
Όσο για το Λουξεμβούργο; Ο διευθυντής φωτογραφίας, Νίκος Βέλτερ, έχει Λουξεμβουργιανή μητέρα, ενώ ο πατέρας του ήταν Κρητικός. Δεν μιλά ελληνικά, όχι ακόμη τουλάχιστον, αλλά μέσα από τη δουλειά του στην ταινία ανακαλύπτει ενθουσιασμένος την σύνδεσή του με τον τόπο καταγωγής του. Από το Λουξεμβούργο προέρχονται, επίσης, ο μοντέρ Ζαν Λικ Σιμόν, η μακιγιέζ Έμιλι αλλά και ο εξοπλισμός, όπως οι κάμερες και τα φώτα.
Αν ο Θοδωρής Παπαδουλάκης ένιωθε αρχικά ανήσυχος στην προοπτική της συνεργασίας με ανθρώπους από άλλες χώρες, τους οποίους δεν γνώριζε, τώρα αφήνεται ανακουφισμένος στην αίσθηση ότι όλοι έχουν κουμπώσει υπέροχα μεταξύ τους, λες και τους δένει μια αόρατη, μαγική κλωστή.
“Θα είναι ένας Καζαντζάκης που δεν τον έχουμε ξαναδεί”, μας λέει με θέρμη η Ι. Δάβη. «Η ταινία “Ξανασταυρώνεται” κρατάει όλη την ουσία του έργου του, αλλά οπτικά φέρνει κάτι πολύ διαφορετικό στην οθόνη. Πιστεύω ότι η διαχρονική αξία του έργου θα δικαιωθεί. Είναι πολύ σημαντικό για μας να μην προδώσουμε εκείνους που διαβάζουν Καζαντζάκη και τον αγαπούν, αλλά ταυτόχρονα να νιώσουν ταύτιση μαζί του όσοι θα τον γνωρίσουν τώρα για πρώτη φορά».
Όπως σημειώνει και ο σκηνοθέτης, “ο Μανώλης ξεκινά το παράδοξο ταξίδι του από τη σιωπή προς την εξέγερση—την αφύπνιση μιας κοινωνίας βυθισμένης στην υποκρισία και την υποταγή .Το «Ξανασταυρώνεται» είναι μια σύγχρονη, τολμηρή αλληγορία των Παθών, που επαναπροσδιορίζει την αρχαία τραγωδία σε μια νέα εποχή—πιστή στο πνεύμα του Νίκου Καζαντζάκη, από το οποίο εμπνέεται”.
