
Οι επιστήμονες έχουν ανακαλύψει ότι, πριν από περίπου δύο εκατομμύρια χρόνια, τα σπλάχνα του Homο Erectus άρχισαν να συρρικνώνονται -κάτι που υποδεικνύει ότι το μαγείρεμα έκανε τη χώνεψη ευκολότερη- ενώ μεγάλωνε και ο εγκέφαλός του -κάτι που απαιτούσε περισσότερη ενέργεια. Θεωρούν λοιπόν οι επιστήμονες, ότι δεν μπορούσε να βρεθεί αλλού ενέργεια παρά στη φωτιά, που χρησιμοποιήθηκε για το μαγείρεμα της τροφής. Και κάπως έτσι άρχισε η ανθρώπινη τεχνολογία. Με την ανακάλυψη της φωτιάς, η χρήση της οποίας επηρέασε αποφασιστικά την εξέλιξη του ανθρώπου: αύξησε τη διάρκεια ζωής, έγιναν οι άνθρωποι πιο κοινωνικοί, γνώρισαν νέα κλίματα κ.λπ.
Σήμερα μοιάζουν, αφενός αυτονόητη η φωτιά, αφετέρου αστεία όλα τα παραπάνω. Ενδεχομένως, όχι σε δύο εκατομμύρια χρόνια από σήμερα, αλλά σίγουρα σε πολύ λιγότερο, να υπάρχουν οι ίδιες αντιδράσεις για το ελληνικό Δημόσιο, αλλά και οι ίδιες εξελίξεις, αρκεί να γίνουν κάποια βήματα. Και ναι, τα πειθαρχικά είναι ένα από αυτά: όχι το μοναδικό, ενδεχομένως όχι και το σημαντικότερο. Πλην όμως αποτελεί τον κρίσιμο συνδετικό κρίκο για να μπορέσουν να αποκατασταθούν μεταξύ του κράτους και των πολιτών δύο αξίες που έχουν χαθεί: εμπιστοσύνη και σεβασμός.
Σήμερα, σε πολλές περιπτώσεις ούτε οι πολίτες σεβόμαστε το κράτος, ούτε και εκείνο εμάς. Τα παραδείγματα και τα περιστατικά πάμπολλα. Παράλληλα, ενώ με άλλες λειτουργίες και μηχανισμούς –π.χ. gov.gr- έχει επιτευχθεί η επιτάχυνση των διαδικασιών, εντούτοις το Δημόσιο δεν φημίζεται για τις ταχύτητές του, υπό κανονικές συνθήκες.
Εμπιστοσύνη – σεβασμός - ταχύτητα είναι αξίες και στοιχεία που πρέπει να μπουν στην καθημερινότητα του Δημοσίου, των ανθρώπων που υπηρετούν σε αυτό, αλλά και στη λειτουργία του.
Υπάρχει ένα ψευτοδίλημμα, το οποίο απασχολεί τον δημόσιο και τον πολιτικό διάλογο, ως προς το Δημόσιο: το «λιγότερο Δημόσιο». Πρόκειται για θέμα που και παραπλανά και αποπροσανατολίζει, εξασφαλίζοντας επιχειρήματα μόνο σε εμμονικούς είτε της αριστερής ονείρωξης του κρατισμού, είτε του νεοφιλελεύθερου ιδεολογήματος. Το ζητούμενο είναι πώς το Δημόσιο θα γίνει καλύτερο: ούτε λιγότερο, ούτε περισσότερο. Καλύτερο, αποδοτικότερο και πιο αποτελεσματικό.
Και χρειάζονται περισσότερα και πιο τολμηρά βήματα, ακόμη και να σπάσουν ταμπού, όπως αυτά της μονιμότητας, της αξιολόγησης, των αμοιβών, των επιβραβεύσεων, αλλά και των ποινών.
ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΧΑΤΖΗΝΙΚΟΛΑΟΥ
13/2/2025