ΣΤΗ ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν έκαναν ένα μικρό, αλλά αποφασιστικό βήμα. Εδωσαν εντολή στους υπουργούς Εξωτερικών «να διερευνήσουν το έδαφος για το αν υπάρχουν πρόσφορες συνθήκες, ώστε να ξεκινήσουν οι συζητήσεις για υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ». Δεν πρόκειται για άλμα, όμως αλλάζει πίστα στα ελληνοτουρκικά.

ΚΑΝΕΙΣ δεν πιστεύει βέβαια πως οι δύο υπουργοί Εξωτερικών δεν έχουν ήδη συζητήσει το θέμα ανεπίσημα και δεν έχουν βολιδοσκοπήσει ο ένας τον άλλον. Τώρα ωστόσο, όλη αυτή η προεργασία αλλά και οι διαπραγματεύσεις που θα ακολουθήσουν, καλούνται να μετουσιωθούν σε ένα πόρισμα. Το περιεχόμενό του μπορεί να συζητηθεί ακόμη και κατά τη διάρκεια του Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας, που θα πραγματοποιηθεί τον Ιανουάριο στην Αγκυρα.

ΤΟ τι θα λέει το πόρισμα έχει τεράστια σημασία και θα το μάθουμε όταν παραδοθεί στους δύο ηγέτες. Ωστόσο, από τη στιγμή που το θέμα ετέθη πια δημόσια, τα πράγματα σοβαρεύουν. Μια ενδεχόμενη παραδοχή ότι τελικά δεν μπορούμε να συζητήσουμε γιατί οι διαφορές στο Αιγαίο είναι αγεφύρωτες, θα είναι ένα σημαντικό πισωγύρισμα με άγνωστες συνέπειες για το μέλλον. Μια τέτοια εξέλιξη μπορεί να υπονομεύσει σοβαρά τις ελληνοτουρκικές σχέσεις και να μας επιστρέψει σε εποχές μεγάλης έντασης και κλιμάκωσης.

ΟΜΩΣ, ούτε το «πάμε να συζητήσουμε» είναι μια εύκολη υπόθεση. Στην ελληνική κοινή γνώμη έχει «φωλιάσει», εξαιτίας των τουρκικών προκλήσεων, μια έντονη καχυποψία απέναντι στην Αγκυρα. Σοβαροί άνθρωποι και όχι μόνον οι κατ’ επάγγελμα «τουρκοφάγοι» θεωρούν πλέον δεδομένο ότι με αυτήν την Τουρκία και με αυτόν τον αλλοπρόσαλλο ηγέτη δεν έχουμε τίποτα να πούμε. Δύσκολα θα τους πείσει η κυβέρνηση ότι η συγκυρία ανοίγει ένα «παράθυρο ευκαιρίας», για να δανειστούμε μια φράση του πρωθυπουργού.

ΕΠΙΠΛΕΟΝ, η κυβέρνηση δεν διαθέτει πια την αδιαμφισβήτητη ηγεμονία στο πολιτικό σκηνικό και η ενίσχυση της ακροδεξιάς περιπλέκει τα πράγματα. Με 17% και ανοδική τάση, τα τρία κόμματα που αλιεύουν ψήφους στα δεξιά της Ν.Δ. θα κάνουν πάρτι αν ξεκινήσει ο διάλογος. Για τη συνάντηση με τον Ερντογάν, ο Κυριάκος Βελόπουλος και ο Δημήτρης Νατσιός κατακεραύνωσαν την κυβέρνηση χωρίς καν να γνωρίζουν την κρίσιμη λεπτομέρεια περί εντολής στους υπουργούς Εξωτερικών.

Η ΠΙΕΣΗ μεταφέρεται και στο εσωτερικό της Ν.Δ. αφού πρόκειται για όμορους χώρους και συγγενείς… ψηφοφόρους. Και εδώ, όπως απέδειξε η πρωτοβουλία των 11 βουλευτών, το μέτωπο δεν είναι πλέον αρραγές. Στον σχεδιασμό των «11» υπάρχει η κατάθεση ερώτησης στον Γιώργο Γεραπετρίτη για τα ελληνοτουρκικά. «Μακάρι να μην χρειαστεί» προειδοποίησε ο πολύπειρος Νικήτας Κακλαμάνης (Real FM). Θεωρείται δεδομένο πως ούτε ο Αντώνης Σαμαράς ούτε και ο Κώστας Καραμανλής θα παραμείνουν σιωπηλοί.

ΣΥΜΜΑΧΟΥΣ στην προσέγγιση που επιχειρεί στα ελληνοτουρκικά η κυβέρνηση δεν έχει ούτε στην αντιπολίτευση. Αν κάτι έγινε σαφές στο ντιμπέιτ του ΠΑΣΟΚ είναι πως κανένας από τους υποψηφίους δεν θα συμπεριελάμβανε στις προτεραιότητές του τον διάλογο με την Τουρκία ή την προσφυγή στη Χάγη. Με εξαίρεση τον Παύλο Γερουλάνο, που σηματοδότησε μια πιο διαφοροποιημένη προσέγγιση, οι υπόλοιποι ή δεν τοποθετήθηκαν καθόλου ή προσπάθησαν να εμφανιστούν ως αυθεντικοί ερμηνευτές του πατριωτικού ΠΑΣΟΚ του ‘81. O ΣΥΡΙΖΑ (ό,τι υπάρχει από το κόμμα) καταχέριασε τον Κυριάκο Μητσοτάκη που συναντήθηκε με τον Ταγίπ Ερντογάν ενώ εκείνος μίλησε για διχοτόμηση της Κύπρου. Ακόμα πιο επικριτικό ήταν το ΚΚΕ, που κατηγόρησε την κυβέρνηση πως μεθοδεύει τη συνεκμετάλλευση του Αιγαίου και της ανατολικής Μεσογείου, με θύμα τα κυριαρχικά δικαιώματα Ελλάδας και Κύπρου.

ΤΟ πολιτικό κλίμα δεν αναμένεται να βελτιωθεί το επόμενο διάστημα. Ούτε τα πολιτικά κόμματα αναμένεται να σοβαρευτούν, να εκφράσουν με επιχειρήματα τις ενστάσεις τους και να αποβάλουν από το λεξιλόγιό τους τούς εύκολους διχασμούς για «προδότες» και «πατριώτες».

Ο ΚΥΡΙΑΚΟΣ Μητσοτάκης παρ’ όλα αυτά επέλεξε να βουτήξει στα βαθιά μιας πιο ουσιαστικής ελληνοτουρκικής προσέγγισης. Ισως επειδή αυτό είχε εξαρχής στο μυαλό του. Το έβαλε στο τραπέζι από το 2019, σε μια από τις πρώτες συνεντεύξεις του ως πρωθυπουργού και όλη η στρατηγική της πενταετίας αυτό εξυπηρετούσε. Ενας δεύτερος λόγος μπορεί να είναι ότι ποντάρει σε μια ώριμη κοινή γνώμη, αν η τελευταία πειστεί ότι η προτεινόμενη λύση είναι αποδεκτή. Πολιτικά πάντως ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα είναι μόνος του. Το στοίχημα είναι τι θα καταφέρει.