ΤΗΝ Τρίτη, 3 του Σεπτέμβρη, το ΠΑΣΟΚ κλείνει τα 50 χρόνια του. Σε όλες τις φάσεις της πολυτάραχης ιστορίας του ήταν ένα διαφορετικό κόμμα. Αλλο το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα, άλλο του Σημίτη, άλλο του Γιώργου, της Φώφης ή του Νίκου Ανδρουλάκη. Ηταν σαν πέντε ΠΑΣΟΚ σε συσκευασία ενός, με μοναδικό συνδετικό κρίκο τις ευθυτενείς ακτίνες του πράσινου ήλιου που άλλοτε έλαμπαν και άλλοτε θάμπωναν στον πολιτικό ουρανό.

ΘΑ είναι ένα άλλο κόμμα και αυτό που θα προκύψει από τις κάλπες της έκτης Οκτωβρίου; Αυτό είναι το ζητούμενο. Η έως τώρα προεκλογική εκστρατεία πάντως είναι άκρως μονότονη, σε βαθμό βαρεμάρας. Η επανάληψη χιλιοειπωμένων συνθημάτων και η έλλειψη μιας φρέσκιας πρότασης με πολιτικές γωνίες κάνουν τους ψηφοφόρους να χασμουριούνται. Εξ ου και κανείς από τους τέσσερις δημοφιλέστερους υποψηφίους (Ανδρουλάκης, Δούκας, Γερουλάνος, Διαμαντοπούλου) δεν έχει ξεχωρίσει. Κινούνται όλοι στη ζώνη του 20%, λίγο πάνω ή λίγο κάτω, εντείνοντας τη σύγχυση των δημοσκόπων.

ΚΑΙ όμως. Αυτό το κόμμα, που βυθίστηκε επί σειρά ετών στην ανυποληψία, μπορεί να έχει μπροστά του μια μνημειώδη ευκαιρία από αυτές που η ζωή δύσκολα επαναλαμβάνει. Ο επόμενος πρόεδρός του μπορεί να είναι ο ισχυρός συγκυβερνήτης των επόμενων εθνικών εκλογών, ο οποίος θα επιβάλει πρόσωπα και πολιτικές. Μπορεί ακόμη να είναι και ο μελλοντικός κυβερνήτης, αν σταθεί άξιος, ικανός και τον βοηθήσει η συγκυρία. Το βρίσκετε σενάριο επιστημονικής φαντασίας; Μπορεί και να μην είναι.

Ο ΠΡΩΤΟΣ παράγοντας που συμβάλλει στην ευκαιρία του ΠΑΣΟΚ είναι η έκλειψη του ΣΥΡΙΖΑ. Η αξιωματική αντιπολίτευση βρίσκεται σε τροχιά διάλυσης και η αγωνία της δεν έχει ολοκληρωθεί. Ακόμα και αν με ένα μαγικό ραβδί σταματούσαν ο εμφύλιος και οι αναταράξεις και επανερχόταν η ηρεμία στην Κουμουνδούρου, το κόμμα δεν έχει πλέον την πειθώ και την αξιοπιστία. Πρέπει να χτιστεί από την αρχή και θέλει πάρα πολύ χρόνο.

Ο ΔΕΥΤΕΡΟΣ παράγοντας είναι η εμφανής κόπωση της κυβέρνησης και η ελλιπής αντιμετώπιση των πραγματικών προβλημάτων. Μην ξαναπούμε για την ακρίβεια, την υγεία, τη δικαιοσύνη. Στην ίδια χώρα ζούμε όλοι και έχουμε συνεννοηθεί. Ακόμη και η ψηφιακή διακυβέρνηση είναι σαν να «φρέναρε» απότομα, με τον προσωπικό αριθμό στις ταυτότητες να μοιάζει με τον Πάπυρο της Οξυρρύγχου, ο κώδικας του οποίου δεν έχει σπάσει πάνω από έναν αιώνα. Λάθη, κακοί χειρισμοί υπονόμευσαν την εμπιστοσύνη των πολιτών και ροκάνισαν τη δημοτικότητα του πρωθυπουργού. Ο λογαριασμός στις ευρωεκλογές ήταν οδυνηρός και οι πρώτες δημοσκοπήσεις στο ξεκίνημα της σεζόν δεν βελτιώνουν, προς το παρόν, την εικόνα.

ΣΤΟ Μαξίμου δεν αγνοούν τον κίνδυνο που εγκυμονεί η μη έγκαιρη αντιστροφή της κατάστασης. Ο δρόμος είναι δύσκολος. Η Ν.Δ. βρίσκεται στη δεύτερη θητεία της και οι πολίτες είναι δύσπιστοι και δικαίως ελάχιστα υπομονετικοί. Τα μακροοικονομικά πάνε καλά, όχι όμως και η καθημερινή οικονομία του νοικοκυριού. Η ισορροπία είναι οριακή και η έλλειψη αντιπολίτευσης δεν βοηθάει. Γιατί δεν υπάρχει ο «εχθρός», δεν υπάρχει εμπόδιο, ούτε και πολιτικό δίλημμα το οποίο μπορεί να θέσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης.

ΑΥΤΟ δεν σημαίνει ότι η Ν.Δ. με τις παρούσες συνθήκες δεν θα είναι η πρώτη επιλογή των ψηφοφόρων στις κάλπες του 2027. Σημαίνει ωστόσο ότι όλο και περισσότεροι πολίτες θα βρίσκονται σε αναζήτηση μιας εναλλακτικής κυβερνητικής λύσης. Μιας αξιόπιστης και θεσμικής λύσης, γιατί αν κάτι μάθαμε από την περιπέτεια του 2015 είναι να αποφεύγουμε τους πειραματισμούς.

ΤΟ ΠΑΣΟΚ πάντα είχε την αξιοπιστία της κυβερνητικής εναλλακτικής, τα τελευταία πολλά χρόνια όμως του έλειπαν οι προτάσεις και οι δυνάμεις. Οι συνθήκες που διαμορφώνονται ευνοούν την επανεμφάνισή του ως πόλου εξουσίας. Και ο νέος πρόεδρος του κόμματος θα αναλάβει τα ηνία από μια πολύ πλεονεκτική αφετηρία: Με ψηφοφόρους πρόθυμους να ακούσουν κάτι διαφορετικό (αλλά σοβαρό) και με καμία εικοσαριά βουλευτές να ασφυκτιούν στα κεντροαριστερά κόμματά τους. Δεν είναι όλοι χρήσιμοι. Κάποιοι ωστόσο είναι ενδιαφέροντες και μπορούν να απευθυνθούν στον χώρο του μετριοπαθούς κέντρου, στον οποίο θα έπρεπε να έχει στραμμένη την προσοχή του το ΠΑΣΟΚ.

ΠΡΩΤΟ στοίχημα για τη Χαριλάου Τρικούπη είναι φυσικά να μείνει το κόμμα ενωμένο υστερα από τις εσωτερικές του διεργασίες. Θα πρέπει να παρουσιάσει ένα μετριοπαθές και ρεαλιστικό πρόγραμμα διακυβέρνησης της χώρας. Θα πρέπει να δείξει και να αποδείξει ότι είναι σε θέση να πετύχει συναινέσεις με θετικό αποτύπωμα για τους πολίτες και όχι μόνο να ηγείται της διαμαρτυρίας. Θα πρέπει να παρουσιάσει μια ομάδα που θα αναλάβει την επόμενη μέρα και θα πείσει ότι μπορεί.

ΓΙΑ να συμβούν όλα αυτά, θα πρέπει οι υποψήφιοι να μας πουν κάτι σοβαρό και συγκροτημένο για το μέλλον και τη διακυβέρνηση, που δεν το έχουμε ακόμα ακούσει από τα χείλη τους. Η νωχελικότητά τους δείχνει ότι ακόμη δεν έχουν καταλάβει το διακύβευμα. Εχουν πέντε εβδομάδες καιρό και ένα μεγάλο στοίχημα να κερδίσουν.