Εποπτεύει επίσης το έργο της Επιτροπής και άλλων οργάνων της ΕΕ και συνεργάζεται με τα εθνικά κοινοβούλια των χωρών της ΕΕ ώστε να υπάρχει και δική τους συμβολή.
Η συντριπτική πλειοψηφία της νομοθεσίας της ΕΕ εγκρίνεται μέσω της συνήθους νομοθετικής διαδικασίας, επίσης γνωστής και ως «συναπόφασης». Πρόκειται για την πλέον διαδεδομένη διαδικασία και για εκείνη που αποδίδει ίσο βάρος στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Υπάρχουν ωστόσο ορισμένοι τομείς στους οποίους χρησιμοποιούνται άλλες διαδικασίες λήψης αποφάσεων. Σε τομείς όπως η φορολογία, το δίκαιο του ανταγωνισμού και η κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας, «ζητείται η γνώμη» του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Στις περιπτώσεις αυτές, το Κοινοβούλιο μπορεί να εγκρίνει ή να απορρίψει νομοθετική πρόταση, ή να ζητήσει τροποποιήσεις, αλλά το Συμβούλιο δεν είναι νομικά υποχρεωμένο να ακολουθήσει τη γνώμη του Κοινοβουλίου.
Η διαδικασία «έγκρισης» από την άλλη, στην οποία απαιτείται η συναίνεση του Κοινοβουλίου, εφαρμόζεται σε περιπτώσεις προσχώρησης νέων κρατών μελών στην ΕΕ και σύναψης διεθνών εμπορικών συμφωνιών μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών. Η διαδικασία έγκρισης εφαρμόζεται επίσης για την τελική απόφαση για το διορισμό της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
