Η ιδέα πίσω από αυτό είναι ότι η συγκέντρωση πόρων κάνει την Ευρώπη ισχυρότερη και είναι το κλειδί για την ενίσχυση της ευημερίας. Συνεχίζει να το κάνει αυτό χρηματοδοτώντας έργα που ωφελούν τη ζωή εκατομμυρίων Ευρωπαίων.

Ένας από τους λόγους για τους οποίους η ΕΕ διαθέτει τόσο μακροπρόθεσμο όσο και ετήσιο προϋπολογισμό, είναι η επίτευξη προβλεψιμότητας και επομένως η εξασφάλιση της αποτελεσματικότητας των χρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Η προβλεψιμότητα είναι απαραίτητη, για παράδειγμα, για τους ερευνητές που εργάζονται σε επιστημονικά έργα τα οποία απαιτούν αρκετά χρόνια για να ολοκληρωθούν.

Ο μακροπρόθεσμος προϋπολογισμός πρέπει να διαθέτει κάποιο βαθμό ευελιξίας για την αντιμετώπιση απρόβλεπτων κρίσεων και καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, όπως το ξέσπασμα της πανδημίας του COVID-19.

Σε αντίθεση με τους εθνικούς προϋπολογισμούς, ο προϋπολογισμός της ΕΕ έχει επενδυτικό χαρακτήρα. Για παράδειγμα, δεν χρηματοδοτεί σχέδια για την πρωτοβάθμια εκπαίδευση ή την εθνική άμυνα αλλά εστιάζει σε τομείς που προσφέρουν μια ευρωπαϊκή προστιθέμενη αξία μέσω της ενίσχυσης της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας.