Χωρίς αποφάσεις σε σχέση με τη δόση και χωρίς διάθεση για σύγκληση γύρω από το ελληνικό ζήτημα αναμένεται να συνεδριάσει σήμερα το Eurogroup στο Λουξεμβούργο. Σύμφωνα με το πρωτόκολλο όταν η ατζέντα θα φτάσει στη συζήτηση για την Ελλάδα το λόγο θα πάρει η Κριστίν Λαγκάρντ, ο κ. Τόμσεν, ο κ. Μορς, ο επίτροπος Ρεν και θα παρουσιάσουν το πού βρίσκονται οι συζητήσεις στην Αθήνα. Στη συνέχεια το λόγο θα πάρει ο υπουργός οικονομικών κ. Στουρνάρας, θα παρουσιάσει τις θέσεις της ελληνικής κυβέρνησης και αμέσως μετά θα αρχίσουν οι τοποθετήσεις των 16 εταίρων. Σύμφωνα με καλά πληροφορημένες κοινοτικές πηγές οι τοποθετήσεις όλων των πλευρών θα περιλαμβάνουν μία σειρά από στοιχεία:

- η Ελλάδα πρέπει να ολοκληρώσει την προσπάθεια δημοσιονομικής προσαρμογής το συντομότερο δυνατό, παρότι αναγνωρίζεται πως σημαντική προσπάθεια έχει γίνει ήδη

- οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις καθυστερούν αδικαιολόγητα και πρέπει να γίνει σαφές πως δεν υπάρχει άλλος δρόμος από την πλήρη εφαρμογή τους

- η Ελλάδα πρέπει να εντείνει τις προσπάθειες για την πάταξη της φοροδιαφυγής, της διαφθοράς, του ξεπλύματος μαύρου χρήματος και της λαθρεμπορίας καυσίμων, αν πραγματικά επιθυμεί την επιτυχία του προγράμματος

- οι υπουργοί αναμένεται να αναγνωρίσουν την κοινωνική διάσταση των παρεμβάσεων, εκφράζοντας θετικές γνώμες για την παράταση του συνολικού χρόνου του προγράμματος

- θα γίνει μία πρώτη παρασκηνιακή αποτίμηση του χρηματοδοτικού κενού και μία πρώτη απόδοση ευθυνών

- θα γίνουν αποσπασματικές αναφορές στο ζήτημα της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους και της απόκλισης από το στόχο του 120% το 2020.

Σε αυτό το πλαίσιο αλλά σε περιορισμένο βαθμό θα ανοίξει μία πρώτη συζήτηση για τις τεχνικές δυνατότητες επίλυσης των δύο αστοχιών του προγράμματος. Δεδομένων των πολύ διαφορετικών θέσεων του ΔΝΤ και της ΕΚΤ αναμένεται ότι η κ. Λαγκάρντ και ο κ. Ντράγκι θα έχουν μία πρώτης τάξεως αφορμή να διασταυρώσουν τα ξίφη τους. Στη φάση που βρισκόμαστε η απόκλιση των θέσεων είναι πολύ μεγάλη: η ΕΚΤ δε θέλει ούτε να ακούσει για αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους και το ΔΝΤ δε συνεχίζει τη συζήτηση, αν η αναδιάρθρωση δεν είναι τμήμα της λύσης. Ως εκ τούτου, οι πάντες αναμένουν πως η συζήτηση επί του ελληνικού ζητήματος μόλις τώρα ξεκινάει και στην καλύτερη περίπτωση θα μπορούσε να ολοκληρωθεί στα τέλη του έτους.

Tο ρεαλιστικό χρονοδιάγραμμα των επόμενων συζητήσεων εκτείνεται πολύ περισσότερο από όσο η Αθήνα υπολογίζει, χωρίς να υπάρχει και προδιαγεγραμμένη κατάληξη:

8 Οκτωβρίου, Λουξεμβούργο: Eurogroup, απλή ενημέρωση για την εξέλιξη των συζητήσεων,
18-19 Οκτωβρίου Βρυξέλλες: Σύνοδος Κορυφής, πολιτική δήλωση στήριξης στην Ελλάδα,
12 Νοεμβρίου Βρυξέλλες: Euroroup, πρώτη επίσημη συζήτηση επί της εκθέσεως της τρόικας,
22-23 Νοεμβρίου Βρυξέλλες: Έκτακτη Σύνοδος Κορυφής (για τον κοινοτικό προϋπολογισμό),
3 Δεκεμβρίου Eurogroup Βρυξέλλες: Συζήτηση επί της βιωσιμότητας του χρέους,
13-14 Δεκεμβρίου Βρυξέλλες: Τακτική Σύνοδος Κορυφής (θέματα εξωτερικής πολιτικής)
Ιανουάριος – Φεβρουάριος 2013: Χρόνος διαβούλευσης – συντήρησης,
Μάρτιος 2013: Κρίσιμο διάστημα που συμπίπτει με λήξεις ελληνικών ομολόγων.

Έμπειρες κοινοτικές πηγές μιλάνε για μια κατάσταση όπου η Ελλάδα θα συντηρείται ως τον Μάρτη, χωρίς αυτό να σημαίνει απαραίτητα ότι θα της καταβληθεί κάποια δόση. Ως τότε θα κριθεί η παραμονή της χώρας στο ευρώ.

Τα κριτήρια που θα γείρουν την πλάστιγγα προς την μία την άλλη πλευρά είναι μεταβλητές σε μια αρκετά σύνθετη εξίσωση. Αρνητικά δεδομένα που πρέπει να ληφθούν υπόψιν όπως το λεγόμενο contagion (η επιμόλυνση) - που ήταν ανασταλτικός παράγοντας πριν μήνες- έχουν ήδη συμβεί και αντιμετωπίζονται, οι άλλες χώρες σε πρόγραμμα δεν έχουν τα ίδια προβλήματα και άρα δεν θα συμπαρασυρθούν σε μια αλυσιδωτή αντίδραση εξόδου από το ευρώ και εν τέλει μια θυσία της Ελλάδας θα λειτουργούσε ως καταλύτης για την επιτάχυνση της διαδικασίας της ομοσπονδοποίησης.

Η επόμενη εκταμίευση χρημάτων από την ΕΕ, μέσω κάποιων εκ των μηχανισμών διάσωσης, είναι πολύ πιθανότερο να γίνει ως πρώτη δόση ενός «νέου δανείου», στα πλαίσια μιας νέας συνολικής συμφωνίας για το χρέος, τον χρόνο και τις μεταρρυθμίσεις, από το να αποφασιστεί στα πλαίσια της υπάρχουσας ρύθμισης που ως γνωστόν τρέχει από το PSI μέχρι σήμερα. Οι συζητήσεις για ένα νέο δανειακό πρόγραμμα, με χρηματοδότηση από τον ESM, χαμηλότερα επιτόκια με αναδρομική εφαρμογή, διευθέτηση των τίτλων που κατέχει η ΕΚΤ και μείωση του δημοσίου χρέους σε λογικά επίπεδα ως το 2020 έχει ήδη αρχίσει και αναμένεται να ενταθεί στο πρώτο τρίμηνο του 2013. Οι εταίροι είναι διατεθειμένοι να συζητήσουν τεχνικές λύσεις, αλλά και η κυβέρνηση θα κληθεί να συμφωνήσει, να ψηφίσει και να εφαρμόσει μεταρρυθμίσεις που έμεναν στάσιμες από καταβολής προγράμματος. Στο πλαίσιο αυτό η περίφημη επιμήκυνση έχει μετατραπεί από αίτημα χαλάρωσης σε ζωτική προϋπόθεση για την επιτυχία του σχεδιασμού και την παραμονή της χώρας στο ευρώ.