Σήμερα ακόμα κληρώνει για το αν οι ίδιοι οι υπουργοί θα κληθούν στις Βρυξέλλες ξανά την Παρασκευή ή μέσα στο επόμενο Σαββατοκύριακο, για να αρχίσουν να συζητάνε τα ίδια θέματα στο δικό τους επίπεδο. Πηγή της Προεδρίας του Συμβουλίου είπε στο Real.gr ότι «αυτό θα εξαρτηθεί από το αν είναι έτοιμη η τρόικα με την έκθεση». Το αν θα είναι με φυσική παρουσία ή με τηλεδιάσκεψη θα εξαρτηθεί από το πόσο χρόνο πριν θα ειδοποιηθούν οι υπουργοί, λέει η ίδια πηγή. Η πολιτική κατεύθυνση είναι πάντως να αρχίσουν να συζητάνε αμέσως μόλις τοποθετηθούν τα τεχνικά κομμάτια του παζλ, χωρίς να χάσουν χρόνο, γιατί ενδεχομένως να χρειαστεί και δεύτερη συνεδρίαση.

Πάντως οι 17 ανώτεροι τεχνοκράτες των υπουργείων οικονομικών αρχίζουν σήμερα και ενδεχομένως να ολοκληρώσουν στις 29 Οκτωβρίου (την επόμενη Δευτέρα, με έναν ακόμα σταθμό την Πέμπτη 25) την προετοιμασία μιας εισήγησης για το ελληνικό πρόγραμμα προς το eurogroup της 12ης Νοεμβρίου.

Πέραν των σημείων που άπτονται του σκέλος της εσωτερικής εφαρμογής του μνημονίου και το σχεδόν συμφωνηθέν μνημόνιο 3 που θα ακολουθεί την οικονομική πολιτική της χώρας ως το 2016 (εξού και η επιμήκυνση), οι 17 τεχνοκράτες έχουν να λύσουν μια εξαιρετικά δύσκολη μακροοικονομική εξίσωση:

«Έχουν να συντάξουν μια έκθεση βιωσιμότητας για το ελληνικό χρέος (DSA), η οποία να αντέχει στην κριτική των αγορών και των τεχνικών υπηρεσιών του ΔΝΤ, αλλά ταυτόχρονα να επιτρέπει τη συνέχιση της χρηματοδότησης», εξηγεί στο Real.gr πηγή του Συμβουλίου.

Η λύση της εξίσωσης είναι εξαιρετικά δύσκολη, αλλά αν το σχέδιο για το DSA είναι ή μοιάζει τεχνικά άρτιο θα μπορούσε να διευκολύνει την πολιτική θέση της Κομισιόν και της Καγκελαρίας που προσπαθούν να πείσουν το ΔΝΤ να παραμείνει στο πρόγραμμα. Το Ταμείο αρνείται σήμερα να προβεί σε οποιαδήποτε κίνηση που να προεξοφλεί τη στάση του, ενώ οι Βρυξέλλες υπονοούν ότι η τελική του απόφαση «θα είναι αποτέλεσμα πολιτικής διαπραγμάτευσης και ανταλλαγμάτων».

Κάτι παρόμοιο άφησε να εννοηθεί από τις Βρυξέλλες και ο πρωθυπουργός Α. Σαμαράς, ο οποίος φαίνεται βέβαιος πως αν η Ελλάδα σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, Ταμείο και Ευρώπη θα συμφωνήσουν ευκολότερα. Κύκλοι της Κομισιόν εκφράζουν συγκρατημένη αισιοδοξία και ερμηνεύουν τη στάση του επιτρόπου Ρεν - που μίλησε για εκταμίευση μέσα στο Νοέμβριο - ως «γραμμή άμυνας της ευρωζώνης» ενόψει της υπουργικής διάσκεψης των G20 στο Μεξικό.

Εκεί, όπως και κατά την Σύνοδο του ΔΝΤ στο Τόκιο μια σειρά από αναπτυσσόμενες χώρες μέλη του Ταμείου σκοπεύουν να κάνουν τη ζωή των Ευρωπαίων πολύ δύσκολη. Κίνα, Ινδία, Ινδονησία, Μεξικό και Βραζιλία έχουν εκφραστεί κατά της συνέχισης της χρηματοδότησης της Ελλάδας χωρίς πλήρη έκθεση βιωσιμότητας, ανεξάρτητα από το γεγονός ότι θεωρητικά εκπληρώνεται το κριτήριο της διασφαλισμένης χρηματοδότησης για ένα έτος. Οι πέντε χώρες έχουν πάτημα στις τεχνικές υπηρεσίες του ταμείου, που γνωματεύουν επίσης «κατά», αλλά θα μπορούσαν να πεισθούν αν «με κάποιο τρόπο συμφωνηθεί η μείωση του δημοσίου χρέους κατά 30, ιδανικά 50 δισ. ως το 2020», λέει κοινοτική πηγή.

Για τον σκοπό αυτό επιστρατεύεται ένα νέο μοντέλο υπολογισμού του ΑΕΠ τα επόμενα έτη, μια ευνοϊκότερη κατά 0,5 της μονάδας μεγέθυνση κατά έτος. Καθώς όμως αυτό δεν φτάνει, Καγκελαρία, Κομισιόν και EWG απεργάζονται σενάριο επαναγοράς μέρους των 63 δισ. ελληνικών ομολόγων που σήμερα διακατέχουν ιδιώτες. Η επαναγορά θα μπορούσε να γίνει σε τιμές από 0,15 ως 0,25 σεντς ανά ευρώ ονομαστικής αξίας, και το συνολικό ποσό που θα έπρεπε να δανειστεί η Ελλάδα για να το κάνει αγγίζει τα 30 δισ. Ο μόνος υποψήφιος δανειστής είναι σε αυτή την περίπτωση ο ESM (το ΔΝΤ δε δανείζει για buyback schemes), αλλά και εδώ απαιτείται πολιτική απόφαση.

Το κρίσιμο σε αυτή την περίπτωση είναι πως οι εταίροι ενδεχομένως είναι σε θέση απλά να συμφωνήσουν προσωρινά να δώσουν ένα νέο δάνειο για να μειωθεί το χρέος, η δόση να εκταμιευθεί, αλλά το πρόγραμμα να μην πάρει σάρκα και οστά και να δημιουργηθεί κρίση με το Ταμείο αργότερα μέσα στο 2013.

Ωστόσο, ουδείς επεξεργάζεται σοβαρά αυτή την εκδοχή καθώς η προτεραιότητα είναι «να τελειώνουμε με τη δόση» και να κεφαλαιοποιηθεί η συγκυρία (momentum) για την ελληνική οικονομία. Από την άλλη η Καγκελαρία φέρεται να έχει και ένα διπλό πειστικό επιχείρημα: η Α. Μέρκελ, διαμηνύει στην Ουάσιγκτον πως η Γερμανία και η Ε.Ε. έκαναν το παν για να εξασφαλίσουν μια ήρεμη προεκλογική περίοδο στις ΗΠΑ, συνεπώς κατά τον ίδιο τρόπο απαιτεί από τις ΗΠΑ να διασφαλίσουν μια ήρεμη προεκλογική περίοδο για τη Γερμανία. Μετά τις γερμανικές εκλογές του 2013 οι σοσιαλιστές, μετέχοντας σε μια κυβέρνηση συνεργασίας, θα μπορούσαν να εκπληρώσουν την επιθυμία του Ταμείου για αναδιάρθρωση καθώς κάτι τέτοιο είναι στο οικονομικό τους πρόγραμμα από το 2011.

Συνεπώς, αν όλα πάνε καλά και οι εξελίξεις τρέξουν, αν το ΔΝΤ ακούσει τους Ευρωπαίους και στη χώρα προχωρήσει το νομοθετικό έργο, η Ελλάδα θα μπορούσε να πάρει τη δόση και να εξασφαλίσει την παραμονή της στο ευρώ ως το επόμενο φθινόπωρο.

Το ένα έτος «παράταση ζωής» όμως είναι ανοιχτό σε πολλών ειδών πολιτικά, διεθνή και οικονομικά ατυχήματα...

Αν οι αγορές αποδομήσουν τη συμφωνία, το Ταμείο θα μπορούσε να απαιτήσει το Φλεβάρη και πάλι αναδιάρθρωση και να κόψει την επόμενη δόση. Το ίδιο θα συμβεί και αν το πρόγραμμα επαναγοράς ομολόγων δεν πετύχει ή δεν ξεκινήσει, όποτε η διαπραγμάτευση ξεκινά εκ νέου. Και φυσικά υπάρχει και το εσωτερικό μέτωπο. Η κυβέρνηση πρέπει και να περάσει από τη βουλή και να εκτελέσει τα μέτρα στην πράξη, αρχίζοντας με τα δημοσιονομικά των 9,5 δισ. επί μισθών και συντάξεων. Μια τέτοια κίνηση ενέχει υψηλότατο πολιτικό ρίσκο, τη στιγμή μάλιστα που οι πολίτες δείχνουν πως δεν μπορούν να ανεχθούν πολλά ακόμα στην πλάτη τους...