Η πρώτη, με την πρόεδρο Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε που έχει μαύρη ζώνη στο καράτε, ανέλαβε για έξι μήνες την προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι ένα είδος διεθνούς αναγνώρισης για τη μικρή χώρα της Βαλτικής, που εισήλθε στην Ένωση τον Μάιο του 2004, πάνω από μια δεκαετία μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.

Η δεύτερη γλίτωσε την τελευταία στιγμή μια μεγάλη πολιτική κρίση, που προκλήθηκε από την ξαφνική παραίτηση του υπουργού Οικονομικών Βίτορ Γκάσπαρ. Πρόκειται για μια σοβαρή οπισθοχώρηση που σημειώνεται σε μια χώρα η οποία εδώ και δύο χρόνια εφαρμόζει το μνημόνιο της ευρωζώνης και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου.

Ο καθένας με τη μοίρα του, ο καθένας με τα προβλήματά του, σε μια ήπειρο όπου η απόσταση δημιουργεί στην καλύτερη περίπτωση αδιαφορία και στη χειρότερη προκαταλήψεις. Στη Λιθουανία, γράφει ο Φιλίπ Ρικάρ στη Μοντ, τα σκαμπανεβάσματα της πορτογαλικής πολιτικής ζωής δεν ενδιαφέρουν τον κόσμο. Μεγαλύτερη ανησυχία προκαλεί η συμπεριφορά των ρώσων και λευκορώσων γειτόνων, η οποία ωθεί τη χώρα να εμπλακεί ακόμη περισσότερο στο ευρωπαϊκό παιχνίδι.

Αλλά και στη Λισαβόνα, όπως γενικότερα στη δυτική Ευρώπη, ελάχιστοι πρόσεξαν ότι για τους επόμενους έξι μήνες η Λιθουανία θα συνδιαχειρίζεται τις τύχες 500 εκατομμυρίων Ευρωπαίων. Οι Πορτογάλοι έχουν τα μάτια στραμμένα περισσότερο στην Αθήνα, τη Μαδρίτη, το Βερολίνο, το Παρίσι και την .Ουάσινγκτον. Και δεν κρύβουν τη δυσαρέσκειά τους για την εγχώρια πολιτική ελίτ, η οποία δεν μπορεί να βγάλει τη χώρα από την κρίση.

Οι δύο πρωτεύουσες, σημειώνει ο γάλλος αρθρογράφος, αποτελούν όμως τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος και έχουν στην πραγματικότητα περισσότερα κοινά σημεία απ' ό,τι φαίνεται. Το 2009, η πρώην «τίγρη της Βαλτικής» κατέρρευσε υπό το βάρος της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η ύφεση έφτασε το 15% και η χώρα ξύπνησε απότομα από το «θαύμα» της μετασοβιετικής εποχής. Η κεντροδεξιά κυβέρνηση της εποχής, αντίθετα με τη λετονική, αρνήθηκε να ζητήσει τη βοήθεια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και αποφάσισε να αντιμετωπίσει μόνη της την κρίση, χωρίς να καταφύγει σε υποτίμηση του νομίσματος.

Οι δημόσιοι υπάλληλοι είδαν τους μισθούς τους να μειώνονται από 5% ως 50%. Πολλοί έχασαν τη δουλειά τους. Οι συντάξεις ψαλιδίστηκαν. Αλλά δεν σημειώθηκε λαϊκή κατακραυγή. Και σήμερα μπορεί να μην έχουν λυθεί όλα τα προβλήματα, αλλά η ανάπτυξη έχει επιστρέψει. «Δεν σου αρέσει η λιτότητα; Δοκίμασε τον κομμουνισμό!», λέει ένα ανέκδοτο που κυκλοφορεί πολύ αυτές τις ημέρες στο Βίλνιους.

Η Πορτογαλία, από την πλευρά της, γλίτωσε από τον κομμουνισμό, αλλά όχι από το ΔΝΤ και το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης. Εδώ και δύο χρόνια, και αφού έζησε για πολύ καιρό πάνω από τις δυνάμεις της, η χώρα εφαρμόζει και αυτή ένα πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής με την ελπίδα να μπορέσει να ξαναβγεί στις αγορές το 2014. Μια ελπίδα που φαίνεται σήμερα πολύ μακρινή.

Παρά την αντίσταση του πληθυσμού, οι ηγέτες της Πορτογαλίας φάνηκαν πολλές φορές βασιλικότεροι του βασιλέως, προλαβαίνοντας τις απαιτήσεις των πιστωτών τους. Τόσο οι πρώτοι όσο και οι δεύτεροι έδωσαν μεγαλύτερη έμφαση στη μείωση των ελλειμμάτων και του χρέους παρά στην προώθηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, με αποτέλεσμα η ύφεση να βαθύνει και η ανεργία να μεγαλώσει.

Η σχετική επιτυχία των Λιθουανών, όπου ο κατώτατος μισθός κυμαίνεται γύρω στα 300 ευρώ, δεν είναι ακριβώς ζηλευτή. Αλλά και οι μπελάδες των Πορτογάλων δεν τρομάζουν τους Λιθουανούς. Η Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε και η κυβέρνησή της ελπίζουν να μπορέσουν να εντάξουν τη χώρα στην ευρωζώνη την 1η Ιανουαρίου του 2015.

Σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Ριμάντας Ζάντζιους, «αν η Λιθουανία, αντίθετα με τους γείτονές της, παραμείνει εκτός ευρωζώνης, κινδυνεύει να τιμωρηθεί από τους επενδυτές». Είναι αλήθεια ότι ο πληθυσμός είναι αντίθετος στην εγκατάλειψη του εγχώριου νομίσματος. Όμως η Εσθονία είναι ήδη μέλος της ευρωζώνης και η Λετονία θα ενταχθεί την 1η Ιανουαρίου 2014. «Η Λιθουανία δεν μπορεί να παραμείνει απομονωμένη», τονίζει ο Ζάντζιους.

Κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι την ίδια βιασύνη δείχνουν και οι ηγέτες της ευρωζώνης. Καλό θα ήταν, αντίθετα, της περαιτέρω διεύρυνσης να προηγηθεί η εμβάθυνση. Όπως καταλήγει όμως ο Φιλίπ Ρικάρ, θα πρέπει να βρεθούν πολύ ισχυρά επιχειρήματα για να αποθαρρυνθεί η υπερδραστήρια Ντάλια Γκριμπαουσκάιτε.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ