Ήταν το στέλεχος που ανέλαβε τη διεύθυνση της «Επιθεώρησης τέχνης», του περιοδικού το οποίο κατόρθωσε να συνομιλήσει κάτω από τη μύτη της ηγεσίας του Κόμματος με όλα τα ανανεωτικά ρεύματα της εποχής του, κηρύσσοντας μιαν αθόρυβη επανάσταση στο εσωτερικό της αριστερής ορθοδοξίας.

Ο Δεσποτίδης εντάχθηκε στις τάξεις της ΕΠΟΝ από τα μαθητικά του χρόνια και ήταν υπεύθυνος κατά τη διάρκεια της Κατοχής και της Αντίστασης για την πολιτιστική διαπαιδαγώγηση της αριστερής νεολαίας.

Μετά την Απελευθέρωση υπέστη πολλαπλές διώξεις και πολύχρονες φυλακίσεις, που τράβηξαν μέχρι και την επταετία των συνταγματαρχών, ενώ μεταπολιτευτικά βρέθηκε στις γραμμές του ΚΚΕ Εσωτερικού.

Ο Θ. Σκρουμπέλος τον γνώρισε εν μέσω δικτατορίας στο Παρίσι, για να τον συναντήσει ξανά μόνο μετά την πτώση της χούντας.

Παρά την περιορισμένη γνωριμία τους, η μορφή του Δεσποτίδη έμεινε βαθιά χαραγμένη στη μνήμη του συγγραφέα, ο οποίος εντυπωσιάστηκε από την ευρύτητα των οριζόντων και το ανεκτικό του πνεύμα.

Αυτή είναι η προϊστορία της λογοτεχνικής ένταξης του Δεσποτίδη στο «Δίκοχο του Μίμη», μια ιστορία η οποία διαδραματίζεται στην καρδιά του Εμφυλίου, αναθέτοντας τον πρωταγωνιστικό ρόλο σε ένα παράνομο ερωτικό ζευγάρι: 

Ο Περικλύμενος είναι ερωτευμένος με την Ισμήνη, την αδελφή της μητέρας του, και αυτό προκαλεί τον αποτροπιασμό του κοινωνικού περίγυρου ανεξαρτήτως πολιτικών παρατάξεων.

Ο μόνος ο οποίος θα συμπαρασταθεί στο ζευγάρι είναι ο Μίμης (η αφηγηματική περσόνα του Δεσποτίδη), που θα τους βοηθήσει να επιζήσουν υπό συνθήκες σκληρής παρανομίας (η Ισμήνη χρησιμοποιεί άφοβα τα όπλα κι έχει μπει για τα καλά στο μάτι των αντιπάλων της, σε μια γεωγραφική κλίμακα από τη Θεσσαλονίκη μέχρι το Μοσχάτο).

Ο Δεσποτίδης θα λάβει ποιητική αδεία μέρος στη δράση, αφού τόσο κατά τον Εμφύλιο όσο και κατά τις αμέσως επόμενες δεκαετίες η ζωή του ήταν ανάμεσα στις φυλακές και τα δικαστήρια, αλλά αυτό δεν θα εμποδίσει τον συγγραφέα να φιλοτεχνήσει με λεπτές πινελιές την προσωπικότητά του και να φωτίσει μέσω της διακριτικής παρουσίας του το δράμα των ηρώων του.

Η Ισμήνη και ο Περικλύμενος ή Πέρης ανακαλούν τη μυθολογία του θηβαϊκού κύκλου και το άγος του οίκου των Λαβδακιδών. Αδελφή της Αντιγόνης, του Ετεοκλή και του Πολυνείκη, η Ισμήνη θα επιβεβαιώσει την τραγική τύχη της γενιάς της όταν ως ιέρεια της Αθηνάς θα ερωτευτεί τον Περικλύμενο και θα του δοθεί μέσα στον ναό της, με αποτέλεσμα να τη σκοτώσει, ύστερα από θεϊκή εντολή, ο Τυδέας, ένας εκ των επτά στρατηγών της Θήβας, την ώρα που ο εραστής της θα σπεύσει πανικόβλητος να εξαφανιστεί.

Αντιθέτως, ο Πέρης θα κατορθώσει να περισώσει τη δική του νεκρή Ισμήνη από τη γιάφκα της και να τη θάψει με τιμές χάρη στη συνδρομή του Μίμη.

Κι αυτό θα εξανθρωπίσει τον θάνατό της, έστω κι αν δεν θα αλλάξει κατά το παραμικρό τη μοίρα του ζευγαριού, που θα χάσει μέσα στη φωτιά του Εμφυλίου τα πάντα.

Ο Σκρουμπέλος θα παρεμβάλει στο κύριο σώμα της αφήγησης ένα θεατρικού τύπου σκηνικό στο οποίο θα ενσωματώσει αποσπάσματα από την «Αντιγόνη» του Σοφοκλή, ρεπορτάζ από τον μεταπολεμικό αθηναϊκό Τύπο, ημερήσιες διαταγές ή ραδιοτηλεγραφήματα του Δημοκρατικού Στρατού, καθώς και διαφόρους φανταστικούς διαλόγους, τοποθετώντας στο κέντρο της μυθοπλασίας ένα σύμβολο:

Το χαμένο δίκοχο του Μίμη, το οποίο μολονότι θα γίνει αντικείμενο παθιασμένης διεκδίκησης και από τις δύο πλευρές, θα παραμείνει στο τέλος ένα «πουκάμισο αδειανό», ένας στόχος χωρίς νόημα (τι κι αν θα καταλήξει στα χέρια του Πέρη), που θα δείξει τη ματαιότητα και το αδίκως χυμένο αίμα της ένοπλης σύγκρουσης.

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ