Η ημιπληγία από το ΑΕΕ δεν αποτελεί μία στατική κατάσταση γιατί καθώς κινείται ο ημιπληγικός ασθενής μεταβάλλεται και η ημιπληγία μαζί του. Βελτιώνεται η κλινική εικόνα του ασθενή με τον χρόνο καθώς βελτιώνεται η λειτουργικότητα με την φυσικοθεραπεία, με την εργοθεραπεία, με την λογοθεραπεία, με τους κηδεμόνες, κλπ. Ο ημιπληγικός πρέπει να εκπαιδεύεται σχεδόν αμέσως μετά το ΑΕΕ ώστε να βαδίζει και να αυτοεξυπηρετείται ικανοποιητικά εντός και εκτός σπιτιού. Είναι σημαντικό για ψυχολογικούς λόγους, να μπορεί να βγαίνει ο ασθενής από το σπίτι του, να νιώθει σιγουριά στις κινήσεις του και έτσι να κοινωνικοποιείται ευκολότερα μετά το ΑΕΕ.

Στην προσπάθεια των επαγγελματιών της ιατρικής αποκατάστασης να επανεντάξουν τους ασθενείς στη καθημερινότητά τους, υπάρχουν πάρα πολλά όπλα για να νικήσουμε τον εχθρό που λέγεται ημιπληγία και αποτελεί μάστιγα της σύγχρονης κοινωνίας. Δυστυχώς, η ημιπληγία έχει και αυτή ένα όπλο που λέγεται Σπαστικότητα. Οι ασθενείς και οι φροντιστές τους, μετά το ΑΕΕ απασχολούνται με πλήθος ζητημάτων – προβλημάτων, έχοντας ως πρωταρχικό και δυστυχώς μοναδικό μερικές φορές μέλημα, την αποφυγή ενός επόμενου ΑΕΕ, χωρίς να απασχολούνται ιδιαιτέρως με τη ποιότητα της καθημερινής ζωής του ημιπληγικού ασθενή μετά το ΑΕΕ. Για αυτό συχνά δεν είναι σε θέση ν’ αναγνωρίσουν τις αιτίες που προκαλούν τον πόνο ή τη μειωμένη λειτουργικότητα των άκρων. Έτσι, πολλοί ασθενείς μετά το ΑΕΕ δεν απευθύνονται εγκαίρως στον ειδικό ιατρό αποκατάστασης για να ακολουθήσουν άμεσα συγκεκριμένο πρόγραμμα αποκατάστασης, χάνοντας έτσι πολύτιμο χρόνο καθώς μένουν σε λανθασμένα πρότυπα κίνησης τα οποία όσο δεν διορθώνονται παραμένουν και τελικά εγκαθίστανται.

Η σπαστικότητα εμφανίζεται συνήθως λίγες εβδομάδες μετά το ΑΕΕ και μπορεί να προκαλέσει σωρεία προβλημάτων που συνοδεύουν την αρχική αδυναμία/παράλυση των άκρων που προκάλεσε το ΑΕΕ καθώς αρχίζει να ‘’σφίγγει’’ και να στρέφεται ο αγκώνας, ο καρπός, τα δάκτυλα και γενικά παραμορφώνονται τα άκρα καθιστώντας τη κίνηση δύσκολη αν όχι αδύνατη.

Η θεραπεία της σπαστικότητας πρέπει να ξεκινήσει εγκαίρως, λίγες εβδομάδες μετά το ΑΕΕ, ώστε τα άκρα του ημιπληγικού να μην φτάσουν σε σημείο να αγκυλωθούν και να παραμορφωθούν από την ακινησία. Ο ασθενής πρέπει να ανακουφίζεται από τον πόνο που του προκαλεί η σπαστικότητα ώστε και πρόγραμμα φυσικοθεραπείας να μπορεί να ακολουθήσει και να επιτρέπει στον φροντιστή του να του προσφέρει την καθαριότητα και την υγιεινή που χρειάζεται ο ημιπληγικός. Η θεραπεία της σπαστικότητας αποτρέπει τραυματισμούς, αυξάνει την ανεξαρτησία του ημιπληγικού, απελευθερώνει τις εκούσιες κινήσεις και μειώνει την βοήθεια που δέχεται ο ημιπληγικός από τον φροντιστή του. Ο φυσιοθεραπευτής χρειάζεται να μπορεί να κινεί τα άκρα του ασθενή ο οποίος με τη σειρά του χρειάζεται να βρίσκεται σε εγρήγορση και να συμμετέχει ενεργά στο πρόγραμμα των ασκήσεων που έχει ορίσει ο θεράπων ιατρός. Τέλος, η θεραπεία της σπαστικότητας προσφέρει στον πάσχοντα την τοπική χαλάρωση που χρειάζεται στα άκρα του, ώστε να μην βλέπει το χέρι και το πόδι του σε παραμορφωμένες θέσεις.

Για την θεραπεία της σπαστικότητας ακολουθείται ο κανόνας του ‘’βήμα προς βήμα’’. Αρχικά, απομακρύνονται τα ενοχλητικά ερεθίσματα που προάγουν την σπαστικότητα, γίνονται ασκήσεις και χρησιμοποιούνται σωστές θέσεις των άκρων και νάρθηκες ηρεμίας όπου χρειάζεται. Το επόμενο στάδιο είναι τα φάρμακα που χορηγούνται από το στόμα και οι εγχύσεις αλλαντοτοξίνης. Αν αποτύχουν όλα αυτά τότε μπορεί ο ημιπληγικός να οδηγηθεί ακόμα και στο χειρουργείο για να λυθούν οι αγκυλώσεις, αλλά αυτές είναι ακραίες περιπτώσεις.

Και ενώ μία από το στόμα θεραπεία της σπαστικότητας έχει κάποιες συστηματικές παρενέργειες, όπως η υπνηλία, το αίσθημα κόπωσης, οι γαστρεντερικές διαταραχές κλπ, η τοπική θεραπεία της σπαστικότητας με έγχυση αλλαντοτοξίνης προσφέρει ένα βιολογικό αποτέλεσμα διάρκειας 3 ως 4 μηνών και με τη δυνατότητα να επαναλαμβάνεται για πολλά έτη στην ζωή του ημιπληγικού. Έτσι, ο ασθενής που λαμβάνει αλλαντοτοξίνη αφενός δεν χρειάζεται να επισκέπτεται τον γιατρό του για την σπαστικότητα συχνότερα από τους 3-4 μήνες καθώς θα είναι καλά ρυθμισμένος, αφετέρου, δεν χρειάζεται να λαμβάνει καθημερινά μυοχαλαρωτικά από το στόμα που και ανεπιθύμητες ενέργειες θα τον φορτώσουν και προβλήματα συμμόρφωσης θα του προκαλέσουν αφού για να του προσφέρουν ικανοποιητική αποτελεσματικότητα χρειάζεται να του δοθούν σε υψηλές δόσεις και τότε ξεκινούν τα προβλήματα ανοχής και παρενεργειών.

Η αλλαντική τοξίνη προκαλεί μία τοπική, εστιακή λύση της σπαστικότητας σε μύες που αποτελούν την κύρια συνιστώτα μίας σπαστικής παραμόρφωσης. Έτσι αποφεύγεται η γενικευμένη δράση ενός αντισπαστικού/μυοχαλαρωτικού φαρμάκου που θα χορηγηθεί από το στόμα, θα μπει στη συστηματική κυκλοφορία και θα προκαλέσει παρενέργειες, όπως η γενικευμένη χαλάρωση. Με τη χορήγηση αλλαντικής τοξίνης ανά 3-4 μήνες αντιμετωπίζεται το πρόβλημα της συμμόρφωσης αρκετών ασθενών που δεν θέλουν ή δεν μπορούν να λαμβάνουν καθημερινά φάρμακα λόγω αλληλεπίδρασης με άλλα φάρμακα. Ένα ακόμα πλεονέκτημα της αλλαντοτοξίνης είναι ότι η δοσολογία της, το πόσες μονάδες θα εγχυθούν εξαρτάται από τον βαθμό της σπαστικότητας. Όσο μεγαλύτερη είναι η σπαστικότητα σε έναν συγκεκριμένο μυ, τόσο περισσότερες μονάδες αλλαντοτοξίνης εγχύονται στον συγκεκριμένο και μόνο μυ. Με την από του στόματος θεραπεία δεν μπορεί να εξατομικευτεί η ανάγκη του κάθε ασθενή.

Η αλλαντοτοξίνη εκτός από την σπαστικότητα χρησιμοποιείται χρόνια τώρα και σε άλλες περιπτώσεις, όπως ο βλεφαρόσπασμος, ο ημίσπασμος προσώπου, η αυχενική δυστονία (ραιβόκρανο) και η εγκεφαλική παράλυση σε παιδιά αποδεικνύοντας τη μεγάλη εμπειρία με το φάρμακο που υπάρχει στον ευρύτερο ιατρικό κόσμο.

Οι εγχύσεις δεν είναι επώδυνες, ενώ καλύπτεται πλήρως το κόστος του φαρμάκου από τα ασφαλιστικά ταμεία καθώς η χρήση του σε όλα τα παραπάνω είναι εγκεκριμένη από τον ΕΟΦ.

Η αλλαντοτοξίνη είναι νοσοκομειακό φάρμακο και χρειάζεται να χορηγείται από γιατρούς που έχουν εκπαιδευτεί στη χρήση της για την αντιμετώπιση της σπαστικότητας.