Quantcast

Πρωτοποριακό Σεμινάριο για το Συμπεριφοριακό Δικαιο και Οικονομικά

Στην κατάμεστη αίθουσα της Νομικής Βιβλιοθήκης πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη το πρωτοποριακό σεμινάριο για «Συμπεριφορικό Δίκαιο & Οικονομικά
Στην κατάμεστη αίθουσα της Νομικής Βιβλιοθήκης πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη το πρωτοποριακό σεμινάριο για «Συμπεριφορικό Δίκαιο & Οικονομικά (Behavioral Law & Economics) - Εφαρμογές στο πεδίο της Ενέργειας» που διοργάνωσε το Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στην Ενέργεια του Πανεπιστημίου Πειραιώς σε συνεργασία με το Max Plank Institute Luxembourg.

Οι κεντρικοί ομιλητές, Δρ. Γεώργιος Δημητρόπουλος από το Max Plank Institute και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Χρήστος Χατζηεμμανουήλ, ανέλυσαν τις βασικές θεωρίες και τάσεις διεθνώς καθώς και τον αντίλογο γύρω από τα ζητήματα της συμπεριφορικού δικαίου και οικονομικών, παρουσία δικηγόρων, δικαστών, στελεχών ανεξάρτητων αρχών, διεθνών οργανισμών, της διοίκησης και της ακαδημαϊκής κοινότητας και πολλών νέων.

Η οικονομική ανάλυση του δικαίου αποτελεί σήμερα επικρατούσα τάση στις νομικές αναλύσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, με αυξανόμενη επιρροή και στην Ευρώπη. Είναι όμως αυτό το διεπιστημονικό άνοιγμα του δικαίου στα οικονομικά αρκετό; Υπάρχει συγκεκριμένος λόγος για το μονομερές άνοιγμα του δικαίου σε μία επιστήμη;

Το Συμπεριφορικό Δίκαιο και Οικονομικά (Behavioral Law & Economics) έρχεται να αμφισβητήσει αυτή την πρωτοκαθεδρία των οικονομικών στο Δίκαιο.

Το Συμπεριφορικό Δίκαιο και Οικονομικά βασίζεται στην επιστήμη των συμπεριφορικών οικονομικών (behavioral economics), τα οποία αμφισβητούν το μοντέλο της ορθολογικής επιλογής (rational choice theory) στα οικονομικά. Η επιστήμη των συμπεριφορικών οικονομικών αντιλήφθηκε την ανάγκη για την μελέτη της ψυχολογίας για την κατανόηση της συμπεριφοράς του ανθρώπου εντός και εκτός πλαισίου αγοράς και έχει αρχίσει να έχει ιδιαίτερα μεγάλη επιρροή και στο δίκαιο.

Το Συμπεριφορικό Δίκαιο & Οικονομικά είναι μία προσπάθεια χρήσης των εργαλείων των συμπεριφορικών οικονομικών και της γνωστικής ψυχολογίας στο δίκαιο. Έτσι, η μελέτη του δικαίου παύει να περιορίζεται στον κανόνα δικαίου και αναζητά την κατανόηση της συμπεριφοράς του ατόμου (πολίτη/καταναλωτή) στην αλληλεπίδρασή του με τον κανόνα δικαίου. Για την κατανόηση της συμπεριφοράς, καθίσταται απαραίτητη η μελέτη του πώς οι άνθρωποι πράγματι σκέφτονται.

Η τετράδα Δίκαιο-Οικονομία-Ψυχολογία-Συμπεριφορά είναι επομένως άρρηκτα συνδεδεμένη. Μία από τις πιο πρόσφατες εξελίξεις στο πεδίο του ρυθμιστικού δικαίου είναι οι «Μονάδες Ώθησης» (Nudge Units) που εξαπλώνονται σε διάφορες έννομες τάξεις ανά τον κόσμο. Η εξάπλωση των μονάδων αυτών βασίζεται στην διάδοση «συμπεριφορικών δημόσιων πολιτικών» (behavioral public policies) σε όλο τον κόσμο. Συμπεριφορική δημόσια πολιτική είναι μία δημόσια πολιτική η οποία εδράζεται στην ενημέρωση του δικαίου από την (κυρίως γνωστική, αλλά και κοινωνική) ψυχολογία.
 
Το νέο «συμπεριφορικό δημόσιο δίκαιο» χρησιμοποιεί ως κύριο μέσο παρέμβασης στην κοινωνία τις «ωθήσεις» (nudges) αντί για τα παραδοσιακά ιεραρχικά μέτρα παρέμβασης, ή τα ακόμη νεότερου τύπου κίνητρα στην αγορά.

Τα ζητήματα αυτά συζητήθηκαν για πρώτη φορά στην Ελλάδα σε επιστημονική εκδήλωση και ανοίγουν το δρόμο για σημαντικές τομές στο τρόπο παρέμβασης της διοίκησης, του νομοθέτη και ρυθμιστή.