Την ελεγχόμενη χρεωκοπία με πραγματικό «κούρεμα» 50% του ελληνικού χρέους και με την απόλυτη στήριξη της οργάνων της ευρωζώνης, κυρίως του προσωρινού μηχανισμού στήριξης (EFSF), προτείνει σε συνέντευξή του στη Real news ο σύμβουλος της καγκελαρίου της Γερμανίας, οικονομολόγος και μέλος της Επιτροπής Σοφών Λαρς Φελντ. Την άποψη αυτή για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους ασπάζονται, όπως υπογραμμίζει, το σύνολο των μελών της Επιτροπής Σοφών που συμβουλεύουν την Αγκελα Μέρκελ. Οσο για την έξοδο της Ελλάδας από το ευρώ, τη χαρακτηρίζει με κατηγορηματικό τρόπο «εφιαλτική για το σύνολο της Ευρώπης».

Οι ηγέτες της Ε.Ε. κάνουν ό,τι μπορούν για να εφαρμόσουν τη συμφωνία της 21ης Ιουλίου. Πιστεύετε πως αυτή είναι επαρκής και αποτελεσματική ή μήπως είναι πλέον «ξεπερασμένη»;

Νομίζω πως αυτή η συμφωνία δεν είναι επαρκής για να αποκατασταθεί η βιωσιμότητα της ελληνικής οικονομίας. Και δεν είμαι ο μόνος, αν αναλογιστείτε τι πιστεύουν οι χρηματαγορές. Κανένας δεν περιμένει πως η μείωση κατά 21% της τρέχουσας καθαρής αξίας του ελληνική χρέους αρκεί για να βγει η Ελλάδα από αυτό το χάος και τελικά να καταλήξει σε μια βιώσιμη δημοσιονομική πολιτική.

Αρα, πιστεύετε ότι η συμφωνία δεν θα είναι μόνιμη και πως σύντομα θα υπάρξει ανάγκη για αναθεώρησή της...

Ναι, το πιστεύω. Θα αναγκαστούμε να εξετάσουμε την προοπτική μιας σωστής αναδιάρθρωσης, με ένα πραγματικό «κούρεμα».

Πώς μπορεί να συμβεί κάτι τέτοιο;

Εμείς, ως Συμβούλιο Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων, προτείναμε τον Ιούλιο, ακριβώς πριν από τη Σύνοδο Κορυφής, ότι θα πρέπει να γίνει ένα πραγματικό «κούρεμα» 50% του χρέους. Προτείναμε πως αυτό θα πρέπει να οργανωθεί μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και πως αυτό το Ταμείο θα πρέπει, επίσης, να είναι προετοιμασμένο να αναδιαρθρώσει το κεφάλαιο των ελληνικών τραπεζών, σε περίπτωση που υπάρξει «κούρεμα» σε ποσοστό 50%. Αυτό το «κούρεμα» θα πρέπει να οργανωθεί με τέτοιο τρόπο που το Ταμείο θα ανταλλάσσει τους τίτλους των κατόχων ομολόγων. Ετσι, εάν έχω ένα ελληνικό ομόλογο, το δίνω στο Ταμείο και παίρνω ως αντάλλαγμα ένα ομόλογό του, όμως η ονομαστική αξία αυτού του νέου ομολόγου που θα πάρω θα είναι κατά 50% μικρότερη. Συνεπώς, δεν υπάρχει καμία επαναγορά στη δευτερογενή αγορά. Πρόκειται μόνο για ανταλλαγή τίτλων. Δίνω ένα ομόλογο υψηλού ρίσκου στην ονομαστική αξία των 100 και παίρνω ένα ομόλογο με πολύ χαμηλό βαθμό κινδύνου, αξιολόγησης ΑΑΑ, στην αξία των 50. Κατά τα άλλα, η ημερομηνία λήξης και τα επιτόκια είναι τα ίδια.

Αυτό που προτείνετε, δηλαδή, είναι κοντά σε αυτό που πρότεινε ο υπουργός Οικονομίας της Γερμανίας Φίλιπ Ρέσλερ, μια ελεγχόμενη χρεωκοπία;

Υπάρχουν ορισμένοι παραλληλισμοί, αλλά δεν είμαι σίγουρος σε ποιον βαθμό ακολουθεί στην πραγματικότητα τις λεπτομέρειες των προτάσεών μας. Για παράδειγμα, είχαμε πει επίσης πως όταν το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας θα έχει ελληνικά ομόλογα και αυτά λήξουν, τότε θα δώσει το πλεονέκτημα ενός «κουρέματος» 50% στην Ελλάδα, μόνο υπό την προϋπόθεση πως η δημοσιονομική προσαρμογή της χώρας είναι τέτοια που να συμβαδίζει με τη συμφωνία που έχει γίνει με την τρόικα. Και αυτό είναι κάτι που δεν διάβασα στη συνέντευξη του κ. Ρέσλερ - και είναι πολύ σημαντικό.

Συνεπώς, προτείνετε μια ελεγχόμενη χρεωκοπία, με την Ελλάδα εντός ευρωζώνης;

Προτείναμε αυτή την αναδιάρθρωση των ελληνικών ομολόγων, με ένα «κούρεμα» εντός της ευρωζώνης. Εάν η Ελλάδα προσπαθήσει να το κάνει αυτό εκτός της ευρωζώνης, τα μειονεκτήματα για τη χώρα και τις άλλες χώρες της ΟΝΕ θα είναι τεράστια. Δεν χρειάζεται να σκέφτεστε το ενδεχόμενο να υποτιμήσετε το νόμισμά σας, όταν είστε εκτός ευρώ. Το επιχείρημα της υποτίμησης είναι ανεπαρκές. Τα μειονεκτήματα είναι πως τα «κουρέματα» που θα γίνουν θα είναι πολύ υψηλότερα αν η Ελλάδα αποχωρήσει από την ευρωζώνη. Επίσης, όλο το ελληνικό χρέος είναι εκφρασμένο σε ευρώ και θα πρέπει να υπάρξουν κανόνες πώς θα μετατραπεί αυτό σε νέο νόμισμα. Σε αυτή την περίπτωση, υπολογίζουμε πως το «κούρεμα» θα ήταν τουλάχιστον 80%, ίσως και ακόμη μεγαλύτερο. Χρειάζεται, επίσης, να ληφθεί υπόψη το γεγονός πως ένα μεγάλο μέρος των συμβάσεων των ελληνικών επιχειρήσεων που είναι «διασυνοριακές» είναι εκφρασμένο σε ευρώ, οπότε κάτι τέτοιο θα οδηγήσει τις επιχειρήσεις σε πολύ δύσκολη κατάσταση. Η έξοδος της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα ήταν εφιάλτης για όλους.

Υπάρχουν σχέδια διάσωσης της Ελλάδας, με τη χώρα εκτός ευρωζώνης;

Σε μια συνέντευξη που έδωσα στο Bloomberg, ρωτήθηκα αν η πιθανότητα εξόδου της Ελλάδας από την ευρωζώνη είναι μικρότερη ή μεγαλύτερη από 20% και απάντησα πως είναι μικρότερη. Πραγματικά πιστεύω πως η πιθανότητα δεν είναι καν κοντά στο 20%, αλλά πολύ μικρότερη, σχεδόν μηδενική, γιατί όλοι στην ΟΝΕ θα κάνουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να κρατήσουν την Ελλάδα εντός, καθώς η έξοδός της θα είναι τραγική, τόσο για την ίδια όσο και για υπόλοιπες χώρες. Ακόμη και οι ΗΠΑ δεν θα μπορούν να είναι ευχαριστημένες όταν η πρώτη χώρα αποχωρήσει από την ευρωζώνη, διότι αυτό θα οδηγήσει σε πολύ μεγαλύτερη αναταραχή στις χρηματαγορές.

Πότε μπορεί αυτό το plan b του Συμβουλίου των Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων της Γερμανίας να εφαρμοστεί;

Μπορεί να γίνει οποιαδήποτε στιγμή εφεξής. Εξαρτάται από την πολιτική βούληση. Οσον αφορά τις θεμελιώδεις οικονομικές αρχές του, το σχέδιο είναι εφαρμόσιμο.

Ο υπουργός Οικονομικών της Γερμανίας Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, σε μια πρόσφατη συνέντευξη, δεν διέψευσε πως η γερμανική κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα plan b για την Ελλάδα και δήλωσε πως πρέπει να είναι προετοιμασμένη για όλα. Αυτό που, ουσιαστικά, είπε είναι αυτό που προτείνετε εσείς;

Δεν γνωρίζω αν πραγματικά σκέφτεται να υιοθετήσει αυτό που προτείναμε, αλλά η δήλωσή του ανταποκρίνεται απολύτως στην πραγματικότητα: Πρέπει να είναι προετοιμασμένη για όλα. Εάν η κυβέρνηση της χώρας μου δεν ήταν προετοιμασμένη για αρκετά εναλλακτικά σενάρια, θα έπρεπε να αναρωτηθώ εάν κάνει τη δουλειά της. Πρέπει να έχουν λύσεις για όλα τα εναλλακτικά σενάρια και ελπίζω πως είναι προετοιμασμένοι.

Ποια θα είναι τα πλεονεκτήματα για την Ελλάδα, αν εφαρμοστεί το σχέδιο που προτείνετε;

Κατ’ αρχάς, όλο το ελληνικό δημόσιο χρέος θα μειωθεί, από το 160% του ΑΕΠ, περίπου στο 110% του ΑΕΠ, σύμφωνα με πρόχειρους υπολογισμούς. Δεύτερον, αυτό το «κούρεμα» θα αυξήσει την εμπιστοσύνη σε ό,τι αφορά τη βιωσιμότητα της ελληνικής κατάστασης. Εάν το «κούρεμα» συνοδευτεί από ένα πραγματικό πρόγραμμα ανάπτυξης, το οποίο θα εκμεταλλευτεί τις αναπτυξιακές δυνατότητες της Ελλάδας -κάτι που σημαίνει να προχωρήσετε στην απορρύθμιση των τομέων της οικονομίας που τελούν υπό υψηλή κρατική εποπτεία και να επιτρέψετε στην ελεύθερη αγορά να διαμορφώσει σωστά τις τιμές-, τότε αυτό θα αποτελέσει ένα μεγάλο βήμα προς τα εμπρός για τη χώρα.