Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες θα ενσωματώσουν το ευρωπαϊκό σύστημα επιτήρησης των συνόρων (EUROSUR) στο πλαίσιο του Frontex, προκειμένου να βελτιωθεί η λειτουργία του.

"Η ισχυρότερη προστασία των εξωτερικών συνόρων είναι απαραίτητη για έναν ασφαλέστερο χώρο Σένγκεν και για μια αποτελεσματικότερη διαχείριση της μετανάστευσης. Οι νέοι κανόνες θα επιτρέψουν στην Frontex να παρέχει ταχύτερη και αποτελεσματικότερη υποστήριξη στα κράτη μέλη σε ορισμένα καθήκοντα, συμπεριλαμβανομένων των συνοριακών ελέγχων, δικαίωμα διαμονής", δήλωσε η Carmen Daniela Dan, Υπουργός Εσωτερικών της Ρουμανίας.

Βάσει της Συμφωνίας, για να εξασφαλισθεί η συνεκτική διαχείριση των εξωτερικών συνόρων και να μπορέσει να ανταποκριθεί σε καταστάσεις κρίσης, θα δημιουργηθεί ένα μόνιμο σώμα με έως και 10 000 επιχειρησιακό προσωπικό έως το 2027. Αυτό το μόνιμο σώμα θα περιλαμβάνει λειτουργικά στελέχη της Frontex, από τα κράτη μέλη υπό μακροπρόθεσμες αποσπάσεις ή να αναπτυχθούν για μικρό χρονικό διάστημα, και ένα αποθεματικό για ταχεία αντίδραση.

Οι τοποθετήσεις θα πραγματοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2021. Για να μπορέσει να προσαρμοστεί στις μελλοντικές καταστάσεις και δυνατότητες, η Κομισιόν θα υποβάλει στο Συμβούλιο και στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023 μια ανασκόπηση του συνολικού αριθμού και της σύνθεσης του μόνιμου σώματος. Η Κομισιόν θα υποβάλει, εν ανάγκη, τις προτάσεις έως τον Μάρτιο του 2024 για την τροποποίηση του αριθμού, της σύνθεσης και των συνεισφορών των κρατών μελών στο σώμα.

Όπως ανακοίνωσε το Συμβούλιο, τα κράτη μέλη θα διατηρήσουν την πρωταρχική ευθύνη για τη διαχείριση των συνόρων τους, ενώ η Frontex και το προσωπικό της θα παράσχουν τεχνική και επιχειρησιακή βοήθεια υπό την προϋπόθεση της συμφωνίας των ενδιαφερόμενων κρατών μελών. Σύμφωνα με τους προτεινόμενους νέους κανόνες, το προσωπικό των μόνιμων σωμάτων που αναπτύσσονται σε ένα κράτος μέλος θα μπορεί να ασκεί εκτελεστικές εξουσίες για τη διεξαγωγή συνοριακών ελέγχων ή επιστροφή καθηκόντων, πάντα υπόκειται στην εξουσιοδότηση του κράτους μέλους υποδοχής, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης βίας και όπλων .

Οι προτεινόμενοι κανόνες θα επιτρέψουν στον Frontex να παράσχει τεχνική και επιχειρησιακή υποστήριξη στα κράτη μέλη στις επιχειρήσεις επιστροφής.

Ο οργανισμός θα παράσχει στήριξη κατόπιν αιτήματος του ενδιαφερόμενου κράτους μέλους ή με δική του πρωτοβουλία και σε συμφωνία με το ενδιαφερόμενο κράτος μέλος. Η στήριξη αυτή θα καλύπτει όλους τους τομείς επιστροφής, από τις προπαρασκευαστικές δραστηριότητες έως τις δραστηριότητες επιστροφής, μετά την επιστροφή και μετά την άφιξη. Περιλαμβάνει επίσης την υποβοηθούμενη εκούσια επιστροφή και τη συνδρομή των κρατών μελών για τον προσδιορισμό των υπηκόων τρίτων χωρών και την απόκτηση ταξιδιωτικών εγγράφων.

Οι προτεινόμενοι κανόνες θα συμβάλουν στην ενίσχυση της συνεργασίας με τρίτες χώρες, παρέχοντας στον οργανισμό ευρύτερο πεδίο δράσης και χωρίς περιορισμό των δυνατοτήτων συνεργασίας με τις γειτονικές χώρες.

Αυτό περιλαμβάνει τη δυνατότητα σύναψης συμφωνιών για το καθεστώς μεταξύ της ΕΕ και τρίτων χωρών (περιορίζεται στις γειτονικές χώρες σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες), γεγονός που θα επέτρεπε την ανάπτυξη ομάδων διαχείρισης συνόρων από τον Frontex και για επιχειρήσεις στο έδαφος τρίτων χωρών.

Ο οργανισμός θα είναι επίσης σε θέση να εκτοπίσει εμπειρογνώμονες ως αξιωματικοί συνδέσμους, οι οποίοι θα αποτελέσουν μέρος των τοπικών ή περιφερειακών δικτύων συνεργασίας των αξιωματικών συνδέσμων μετανάστευσης και των εμπειρογνωμόνων ασφαλείας της ΕΕ και των κρατών μελών. Προτεραιότητα θα δοθεί στην ανάπτυξη αξιωματικών-συνδέσμων στις χώρες προέλευσης και διέλευσης.