Παρή Ράπτη

Η ρύθµιση των τιµών των θυρεοειδικών ορµονών γίνεται µέσω παλίνδροµης δράσης που ασκούν σε µια άλλη υποφυσιακή ορµόνη την TSH (feedback). Απαραίτητη πρώτη ύλη για τη σύνθεση των ορµονών είναι το ανόργανο ιώδιο του οποίου χρειάζονται επαρκείς ποσότητες, οι οποίες προσλαµβάνονται από τις τροφές.

Οι παθήσεις του θυρεοειδούς άτυπα θα µπορούσαν να χωριστούν σε παθήσεις της λειτουργίας του, όπως υπερθυροειδισµός και υποθυρεοειδισµός, της µορφολογίας του, όπως οζώδεις σχηµατισµοί ή πολυοζώδης βρογχοκήλη, καθώς και παθήσεις που συνυπάρχουν, τόσο λειτουργικές όσο και µορφολογικές διαταραχές.

Αυτοάνοση ασθένεια

Μια εξ αυτών -η πλέον σηµαντική και πιο συχνή- είναι η λεµφοκυτταρική θυροειδίτιδα ή νόσος του Hashimoto.

Η νόσος του Hashimoto αποτελεί τη συχνότερη µορφή θυρεοειδίτιδας και πρόκειται για µια χρόνια φλεγµονή του θυρεοειδούς αδένα. Είναι, επίσης, µία από τις συχνότερες παθήσεις του θυρεοειδούς στη ?ύση, αλλά και συχνή αιτία υποθυρεοειδισµού. Η νόσος πήρε το όνοµά της από τον Ιάπωνα γιατρό Hakaru Hashimoto, ο οποίος την περιέγραψε πρώτος το 1912.  Το 1957 διαπιστώθηκε ότι ανήκει στις αυτοάνοσες ασθένειες, δηλαδή σε εκείνες που προκαλούνται από επίθεση των κυττάρων του ανοσοποιητικού σε υγιείς ιστούς του σώµατος.

Στην περίπτωση της νόσου Hashimoto, τα κύτταρα του ανοσοποιητικού επιτίθενται στον υγιή θυρεοειδή αδένα, ο οποίος αναπτύσσει χρόνια φλεγµονή. Αυτό έχει ως επακόλουθο πολλά από τα κύτταρα του θυρεοειδούς να καταστρέφονται. Σταδιακά η λειτουργικότητα του θυρεοειδούς φθίνει και η τελική κατάληξη µπορεί να είναι ο υποθυρεοειδισµός. Υπολογίζεται ότι προσβάλλει περίπου από το 2% έως το 5% του πληθυσµού. Η νόσος είναι πολύ συχνότερη στις γυναίκες 7-9 φορές περισσότερες από τους άνδρες και σε ηλικίες 30-50 ετών.

Συµπτώµατα

Η νόσος Hashimoto είναι στα αρχικά στάδιά της ασυµπτωµατική. Πρόκειται για µια συχνή µορφή µη ειδικής θυροειδοπάθειας, θεωρείται τυπική αυτοάνοση νόσος και χαρακτηρίζεται από: Αντισώµατα στο αίµα, λεµφοκυτταρική διήθηση, από ειδικές βλάβες στα όργανα-στόχους και µπορεί να συνυπάρχει µε αλλά αυτοάνοσα νοσήµατα.

Συχνά συσχετίζεται µε άλλα αυτοάνοσα νοσήµατα όπως:

Ατροφική γαστρίτιδα, αναιµία, ιδιοπαθή νόσο του Addison, ιδιοπαθή υποπαραθυρεοειδισµό, σακχαρώδη διαβήτη µε ινσουλινοαντοχή, λεύκη, πρόωρη εµµηνόπαυση.

Μπορεί να εµφανιστεί σε περισσότερα από ένα µέλη µιας οικογένειας και πιθανά να συνδέεται µε το σύστηµα HLA.

Βασικό σύµπτωµα της θυρεοειδίτιδας είναι η υπόσκληρη υφή, πολλές φορές υβώδης µε ανώµαλη επιφάνεια και ελαφρά διόγκωση. Η διόγκωση µπορεί να είναι ασύµµετρη ή καθολική µε ύπαρξη ή όχι όζων.

Σε σηµαντικό αριθµό ασθενών εµφανίζονται άτυπα συµπτώµατα υποθυρεοειδισµού και επειδή εξελίσσονται βραδέως, µπορεί να διαφύγουν της προσοχής.

Διάγνωση

Χαρακτηριστικό εύρηµα είναι τις περισσότερες φορές υψηλοί τίτλοι µικροσωµιακών αντισωµάτων. Παρ’ όλα αυτά η µέτρησή τους δεν έχει απόλυτη διαγνωστική αξία.

Η TSH, που αποτελεί δείκτη θυρεοειδικής λειτουργίας, µπορεί να είναι ελαφρά αυξηµένη και να τείνει σε τιµές υποθυρεοειδισµού.

Το σπινθηρογράφηµα εµφανίζει ανοµοιογενή κατακράτηση ραδιοϊσοτόπου και αντικατοπτρίζει τις λειτουργικές βλάβες του παρεγχύµατος.

Στα αρχικά στάδια, όταν η νόσος είναι ασυµπτωµατική και η διόγκωση του αδένα µικρή, η διάγνωση χρειάζεται µεγάλη εµπειρία. Αργότερα, όταν τµήµα του παρεγχύµατος αντικαθίσταται µε ινώδεις ίνες και στην ψηλάφηση ο θυρεοειδής είναι υπόσκληρος, συνήθως συνυπάρχουν συµπτώµατα υποθυρεοειδισµού, όπως: κόπωση, ελαφρά αύξηση σωµατικού βάρους, οίδηµα προσώπου, βραδυκαρδία κ.λπ.

Οι θυρεοειδικές ορµόνες του αίµατος είναι χαµηλές και τα ελεύθερα κλάσµατα των θυρεοειδικών ορµονών FT3 και FT4 επίσης, ενώ η TSH σταδιακά αυξάνει.

Μπορεί να προηγηθεί λόγω της καταστροφής θυρεοειδικών κυττάρων από τα αντισώµατα ήπια εικόνα υπερθυρεοειδισµού και στη συνέχεια υποθυρεοειδισµός.

Στο υπερηχογράφηµα εµφανίζεται εικόνα ανοµοιογένειας του παρεγχύµατος και αντικατάστασή του από ινώδη ιστό µε ύπαρξη ή όχι µικροοζώδους υφής. Η θεραπεία είναι συµπτωµατική και σε περίπτωση υπολειτουργίας χορηγείται θυροξίνη σε δόση υποκατάστασης.

Η νόσος Hashimoto συχνά παρατηρείται σε πολλά µέλη της ίδιας οικογένειας. Στα άτοµα µε γενετική προδιάθεση στην ανάπτυξή της ρόλο µπορεί να παίξουν και ορισµένοι περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η υψηλή πρόσληψη ιωδίου, η ανεπάρκεια σεληνίου και ορισµένα λοιµώδη νοσήµατα.

Οι πάσχοντες από νόσο Hashimoto, που αναπτύσσουν βρογχοκήλη ή συµπτώµατα υποθυρεοειδισµού, µπορεί να χρειαστούν ορµονική υποκατάσταση.

 Ουσιαστικά µπορεί να χορηγηθούν συνθετικές µορφές της ορµόνης θυροξίνη για να υποκαταστήσουν όση δεν παράγει ο οργανισµός του, χωρίς όµως να επηρεάζουν την πορεία της νόσου. Αποκαθιστούν, όµως, τη συµπτωµατολογία.

Στα αρχικά στάδια της θυρεοειδίτιδας η διάγνωση µπορεί να µην τεθεί εύκολα, αλλά σύντοµα η εικόνα γίνεται ευκρινής και η αντιµετώπιση εύκολη».