Τόσα, όσα αναφέρει το ρεπορτάζ, και ακόμη περισσότερα «μας» δίδαξαν οι έξι+έξι ώρες διαπραγματεύσεων σε Αλάσκα και Λευκό Οίκο. Αν επιχειρήσουμε να ενώσουμε τα κομμάτια αυτού του παζλ, οι πλέον απαισιόδοξοι μπορεί να διαπιστώσουν «το τέλος της διπλωματίας», ενώ οι πιο ψύχραιμοι θα δουν να σχηματίζεται η εικόνα μιας… «άλλης διπλωματίας».
«Κανονικοί» διπλωμάτες καριέρας πιθανότατα θα έσκιζαν τα πτυχία τους ή θα έπεφταν σε μελαγχολία, βλέποντας, όχι να παραβιάζεται, αλλά να μην ακολουθείται κανένας γραπτός ή άγραφος κανόνας διεθνών σχέσεων ή διπλωματίας. Ενδεχομένως ο μόνος βαθιά ικανοποιημένος να ήταν ο Λουίτζι Πιραντέλο, ο οποίος τους πρόλαβε όλους τους πολιτικούς και έγραψε το «Απόψε αυτοσχεδιάζουμε».
Βεβαίως, αν θέλουμε να είμαστε δίκαιοι, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι όλα τα πιο πάνω ισχύουν σε επίπεδο θεωρίας. Η πολιτική όμως είναι άσκηση ψυχρής λογικής, στάθμισης καταστάσεων, αντίληψης των δεδομένων και προσαρμογής στην πραγματικότητα. Αλλωστε, αιώνες πριν το είχε ξεκαθαρίσει ο Θουκυδίδης στον διάλογο Αθηναίων – Μηλίων: «Ο ισχυρός επιβάλλει ό,τι του επιτρέπει η δύναμίς του και ο ασθενής παραχωρεί ό,τι του επιβάλλει η αδυναμία του». Και αυτός ο κανόνας είναι ο μοναδικός που τελικά εφαρμόσθηκε. Και εφαρμόζεται. Διότι ίσως είναι και το μοναδικό τόσο ισχυρό δόγμα διεθνούς πολιτικής…
Ετσι και αλλιώς γνωρίζαμε ότι ο Τραμπ έχει έναν ιδιάζοντα τρόπο με τον οποίον προσεγγίζει τα πολιτικά πράγματα: χωρίς πολύ-πολύ «τακτ», επιδιώκει ταχύτατα αποτελέσματα και ακόμη πιο γρήγορα κέρδη. Δεν είναι πολιτικός, είναι σκληρός διαπραγματευτής. Το ξέραμε…
Εκείνο που όμως αποκαλύφθηκε -και γι’ αυτό ενοχλήθηκαν πολλοί Ευρωπαίοι- είναι ότι ενώ οι ίδιοι καμώνονται για διαπραγματευτές, εν τέλει αποδείχθηκαν μαθητευόμενοι μάγοι μπροστά στον Τραμπ που με την τραχύτητα του λόγου και της ιδιοσυγκρασίας του θρυμμάτισε την κρυστάλλινη ηγετική εικόνα κάποιων εξ αυτών: πειθήνια όργανα στον Λευκό Οίκο, κανταδόροι εν υαλοπωλείω όταν έφτασαν στα γραφεία τους.
Πλέον συνειδητοποιούμε όλοι ότι εισερχόμεθα στη χορεία μιας «άλλης διπλωματίας»: αναμενόμενης από τον Τραμπ λόγω του χαρακτήρα του, αλλά και αναπόφευκτης από τους Ευρωπαίους λόγω του περιορισμένου πολιτικού εκτοπίσματός τους. Εισερχόμεθα δηλαδή σε αχαρτογράφητα νερά…