Αν επιχειρούσαμε να προσεγγίσουμε τα ευρωπαϊκά τεκταινόμενα με όρους ποδοσφαιρικούς, τότε θα επιστρατεύαμε τη φράση «η καλύτερη άμυνα είναι η επίθεση».

Ασφαλώς, δεν εννοεί κάποιος να αρχίσουν να ηχούν τα τύμπανα του πολέμου και να εξαπολύσει η Ευρώπη επίθεση εναντίον υπαρκτού στόχου-κράτους ή οργανισμού. Αλλά ότι η καλύτερη άμυνα είναι να υπάρξει σχέδιο το οποίο θα δείχνει τις επιθετικές δυνατότητες-ικανότητες της Ευρώπης. Κάτι που θα λειτουργούσε, όχι μόνο αποτρεπτικά έναντι οποιουδήποτε απειλεί τα συμφέροντά της, αλλά και ως φύλλο πορείας προς την κατεύθυνση που θέλει να ακολουθήσει η Ε.Ε.

Και σίγουρα, αυτό το σχέδιο δράσης δεν πρέπει να είναι ένα -ή ακόμη ένα- προπέτασμα καπνού. Κάτι, που μάλλον πάει να καταστεί, πριν καν ξεκινήσει η ουσιαστική συζήτηση, η υπόθεση της ευρωπαϊκής άμυνας.

Σε μια συγκυρία που οι ευρωπαϊκές κοινωνίες είναι επιφυλακτικές απέναντι στις εθνικές ηγεσίες και καχύποπτες για τον ρόλο της γραφειοκρατίας των Βρυξελλών, η προοπτική της ευρωπαϊκής άμυνας φαντάζει, στα μάτια του μέσου Ευρωπαίου, περισσότερο ως κίνηση διευθέτησης και προώθησης οικονομικών συμφερόντων, παρά ως στρατηγική και οραματική επιλογή.

Διότι, πώς μπορεί να πειστεί ένας Ευρωπαίος -ο οποίος δεν απολαμβάνει της μοιρασιάς των κονδυλίων- ότι το προωθούμενο σχέδιο αποτελεί μέρος ενός σχεδίου, όταν η Ε.Ε. δεν έχει αποσαφηνίσει ποιοι είναι οι σύμμαχοί της, ποιοι είναι οι κίνδυνοι που την απειλούν, ποιες είναι οι ευκαιρίες της, ποιες οι προκλήσεις και ποιες οι αδυναμίες της; Οταν οι Βρυξέλλες δεν ξέρουν τους «φίλους», πώς θα προσδιορίσουν τους «εχθρούς»; Εναντίον ποιου πραγματικού, πολιτικού ή οικονομικού κινδύνου θα… εκστρατεύσει το ευρωπαϊκό «στρατιωτικό σώμα» και απέναντι σε τι θα υψωθεί η κοινή ασπίδα;

Οι απαντήσεις σε όλα τα παραπάνω προϋποθέτουν βαθιά πολιτική συζήτηση και ηγετικές αποφάσεις για το ποια και πόση Ευρώπη θέλουμε και πώς τη θέλουμε. Επομένως, μέχρι να γίνουν, δύο τινά υπάρχουν: ή όντως πρόκειται για συγκυριακή απόφαση με οικονομικοεπιχειρηματικούς όρους, ή πρόκειται για μια ενστικτώδη αντίδραση αυτοσυντήρησης της Ε.Ε. Αν συμβαίνει το δεύτερο, υπάρχει μια άλλη ποδοσφαιρική έκφραση που αποκαλύπτει το «χάος»: «όλοι μπροστά και όλοι πίσω». Ενα δόγμα που καταλήγει στο «γκολ αυτοί, σέντρα εμείς». Αν δεν έχεις σχέδιο…