Ποια είναι τα δεδομένα για την υπηρεσία φύλαξης των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
Βρυξέλλες, του Θάνου Αθανασίου
Χιλιάδες κραυγές ακούστηκαν τις τελευταίες μέρες γύρω από την πρόταση για δημιουργία μιας ενιαίας υπηρεσίας φύλαξης των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ, όμως η πραγματικότητα απέχει αρκετά από την εικόνα που σχηματίστηκε στο δημόσιο διάλογο, ειδικά στην Ελλάδα.
Χιλιάδες κραυγές ακούστηκαν τις τελευταίες μέρες γύρω από την πρόταση για δημιουργία μιας ενιαίας υπηρεσίας φύλαξης των χερσαίων και θαλάσσιων συνόρων της ΕΕ, όμως η πραγματικότητα απέχει αρκετά από την εικόνα που σχηματίστηκε στο δημόσιο διάλογο, ειδικά στην Ελλάδα.
Τα σκληρά δεδομένα είναι αμείλικτα:
• Η πρόταση δεν προβλέπει αποστολή δυνάμεων με απόφαση των υπολοίπων ευρωπαίων αν το κράτος μέλος δεν το επιθυμεί.
Αντιθέτως, αν ένα κράτος μέλος δεν επιθυμεί βοήθεια, το μόνο όπλο των υπολοίπων είναι η διαδικασία επί παραβάσει (δηλαδή το δικαστήριο και τα πρόστιμα 2 και 3 χρόνια μετά την “παράβαση” του κράτους μέλους). Η επέμβαση μιας ξένης δύναμης παρά τη θέληση ενός κυρίαρχου κράτους ονομάζεται εισβολή και είναι προφανές ότι η νομική υπηρεσία της Κομισιόν το ήξερε αυτό, όχι όμως και όσοι φώναζαν.
• Η διαδικασία επί παραβάσει δεν είναι “έξοδος της χώρας από το Σένγκεν”
Η επιτροπή διοίκησης θα προτείνει μέτρα, αν τα μέτρα δεν ληφθούν, θα ζητά την αποστολή δυνάμεων της νέας υπηρεσίας. Αν δεν γίνει δεκτή η βοήθεια και η φύλαξη των συνόρων του εν λόγω κράτους είναι ελλιπής τότε τα άλλα κράτη μέλη προφανώς θα επαναφέρουν τους συνοριακούς ελέγχους με το μη συνεργαζόμενο κράτος, στη βάση των άρθρων της συνθήκης.
Αν όμως ένα κράτος δεν ελέγχει τα σύνορά του και δεν δέχεται βοήθεια, τότε λειτουργεί καταφανώς κακόβουλα, οπότε η απομόνωση στο εσωτερικό της ΕΕ, θα έχει και άλλες συνέπειες. Κανείς όμως δεν φαντάζεται γιατί μια κυβέρνηση θα ήθελε να λειτουργήσει έτσι.
• Οι επιχειρησιακές ομάδες θα λειτουργούν υπό τον έλεγχο, τις εντολές και το συντονισμό των εθνικών αρχών, μετά την κατάρτιση επιχειρησιακού σχεδίου
Με τον τρόπο που είναι δομημένη η πρόταση είναι πολύ πιθανότερο ένα κράτος μέλος που τίθεται μπροστά σε μια προβληματική κατάσταση στα σύνορά του να ζητήσει 1500 άτομα από τα κράτη μέλη για να το ενισχύσουν σε αυτό που ήδη κάνει, παρά να κλείσει τις πόρτες, όπως ακριβώς κάθε καλοκαίρι οι ελληνικές αρχές ζητούν πυροσβέστες και οχήματα για τα δάση.
Για παράδειγμα ο υπεύθυνος για τη φύλαξη των συνόρων με την ΠΓΔΜ θα μπορεί να έχει ανά πάσα στιγμή στην υπηρεσία του 1500 άτομα, όπως ακριβώς θα συνέβαινε αν το ίδιο αίτημα θα μπορούσε να απαντηθεί από την Αθήνα και όχι τις Βρυξέλλες.
Αξιωματούχος ΕΕ: Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο δεν υιοθετεί την πρόταση της Κομισιόν για κοινή συνοριοφυλακή
• Από που θα προέλθουν οι 1500;
Από τις εθνικές αντίστοιχες υπηρεσίες φύλαξης συνόρων. Κάθε κράτος με εξωτερικά σύνορα Σένγκεν θα συνεισφέρει το 2% των συνοριοφυλάκων του και κάθε κράτος χωρίς εξωτερικά σύνορα Σένγκεν το 3%. Οι άνθρωποι αυτοί θα πρέπει να μπορούν να συγκεντρωθούν σε 3 ημέρες και να βρίσκονται στη περιοχή με το πρόβλημα.
• Η νέα υπηρεσία θα μπορεί να δακτυλοσκοπεί, να συλλαμβάνει και να οργανώνει την επαναπροώθηση μεταναστών;
Ακριβώς αυτά είναι μερικά από τα καθήκοντα των εθνικών αρχών που δεν μπορούν να τα βγάλουν πέρα. Η υπηρεσία θα έχει αναλύσει εκ των προτέρων την πιθανότητα να υπάρξει υπερσυσσώρευση προσφύγων στην εν λόγω μεθόριο και θα έχει προειδοποιήσει το κράτος μέλος.
Το κράτος μέλος θα έχει την ευκαιρία να προετοιμαστεί για τον κίνδυνο μόνο του, θα μπορεί να ζητήσει τη βοήθεια της υπηρεσίας και σε γενικές γραμμές να μειώσει το κόστος και την διοικητική κόπωση από την ανάληψη της ίδιας δράσης εξολοκλήρου.
• Είναι προάγγελος για κοινές περιπολίες στο Αιγαίο με τους Τούρκους;
Ούτε κατά διάνοια. Στην υποθετική περίπτωση που χρησιμοποιηθεί στο Αιγαίο, η υπηρεσία θα κάνει περιπολίες με την ελληνική ακτοφυλακή και θα επιχειρεί στα ελληνικά νησιά. Θα είναι υποχρεωμένη να δέχεται ως σύνορα ότι της υποδεικνύει το επιχειρησιακό σχέδιο των ελληνικών αρχών και το ό,τι δέχεται ως σύνορα το ελληνικό κράτος και η συνθήκη προσχώρησης στην ΕΕ.
Αντίθετα λοιπόν με τη λογική των “γκρίζων ζωνών”, η ΕΕ θα κληθεί να πάρει θέση υπέρ της Ελλάδας, διευκολύνοντας ίσως τον δρόμο για παραπομπή της μόνης πραγματικής διαφοράς με την Τουρκία (της υφαλοκρηπίδας στο δικαστήριο της Χάγης).
• Τι μένει από εδώ και πέρα;
Προς το παρόν υπάρχει μόνο η Frontex, που κάθε άλλο παρά παρελθόν είναι από σήμερα. Οι 28 θα συζητήσουν την πρόταση στη Σύνοδο Κορυφής, κατά το γράμμα του Τουσκ στους ηγέτες.
Τα κράτη κάποια στιγμή θα καταλήξουν σε ένα σχέδιο (διακυβερνητικής σύμβασης, όπως με τόσους άλλους οργανισμούς από το 2008 και μετά), θα το υιοθετήσουν και η νέα υπηρεσία θα είναι έτοιμη για δράση εκτός απροόπτου την άνοιξη.
Ξεδιπλώνεται το σχέδιο του Βερολίνου για το προσφυγικό