Οι περισσότερες από αυτές τις επιχειρήσεις έχουν δοκιμαστεί στην πορεία τους κάτω από δύσκολες συνθήκες και έχουν αντέξει ενάντια σε κρίσεις, έκτακτα γεγονότα και απειλές. Αυτή η ανθεκτικότητα οφείλεται σε συγκεκριμένα χαρακτηριστικά που διακρίνουν την οικογενειακή επιχείρηση: στην ευελιξία ως προς τη λήψη και την εφαρμογή αποφάσεων, αλλά και στην προσήλωση σε κοινές αξίες, στη μακρόπνοη προσέγγιση, στην καλλιέργεια προσωπικών δεσμών με ενδιαφερόμενα κοινά.

Ωστόσο, τα πλεονεκτήματα συνυπάρχουν με τις προκλήσεις, όπως είναι η πρόσβαση σε εξωτερικές πηγές χρηματοδότησης, η υιοθέτηση τεχνοκρατικών κριτηρίων στη λειτουργία και στην οργάνωση της επιχείρησης και η τήρηση αρχών και προτύπων εταιρικής διακυβέρνησης. Ενα από τα μεγαλύτερα ζητήματα που απασχολούν τις οικογενειακές επιχειρήσεις είναι η διαδικασία της διαδοχής και της μετάβασης από γενιά σε γενιά.

Αναγνωρίζοντας την αναπτυξιακή και κοινωνική συνεισφορά των οικογενειακών επιχειρήσεων, πολλές χώρες έχουν δημιουργήσει ειδικά πλαίσια υποστήριξης: μεθοδολογικά εργαλεία και εκπαιδευτικές δράσεις για την έγκαιρη προετοιμασία της διαδοχής, ειδικές φορολογικές ρυθμίσεις για τη διευκόλυνση της μεταβίβασης των οικογενειακών επιχειρήσεων, πλαίσια για τη διευκόλυνση της πρόσβασης σε εξωτερική χρηματοδότηση, κώδικες και εργαλεία διακυβέρνησης.

Σε αυτή την κατεύθυνση είναι αναγκαίο να κινηθούμε και στην Ελλάδα. Χρειάζεται να διερευνηθούν και να γίνουν πλήρως κατανοητές η διαφορετικότητα των οικογενειακών επιχειρήσεων -σε σχέση με τον γενικό ορισμό της μικρομεσαίας επιχείρησης- η κρισιμότητα της συμβολής τους στην ανάπτυξη και οι διακριτές ανάγκες και προκλήσεις που καλούνται να διαχειριστούν. Η χαρτογράφηση αυτή οφείλει να αποτελέσει πυξίδα για τη χάραξη εξειδικευμένων πολιτικών από την πλευρά του κράτους, αλλά και για την υλοποίηση στοχευμένων δράσεων από τους φορείς εκπροσώπησης της επιχειρηματικότητας.

Το Εμπορικό και Βιομηχανικό Επιμελητήριο Αθηνών αναλαμβάνει ήδη δράσεις στα θέματα υποστήριξης της οικογενειακής επιχειρηματικότητας, έχοντας εκπονήσει στο παρελθόν ειδικές μελέτες και προγράμματα εκπαίδευσης. Σήμερα, στο πλαίσιο της συνεργασίας του με τη Λέσχη μη Εκτελεστικών Μελών Δ.Σ. - NED Club Greece, το ΕΒΕΑ έχει συστήσει ειδική, κοινή ομάδα εργασίας για τις οικογενειακές επιχειρήσεις. Σε αυτό το πλαίσιο έχει υλοποιηθεί μέχρι τώρα μια σειρά από ενημερωτικές δράσεις, ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη μια ειδική έρευνα η οποία σχεδιάστηκε για να αποτυπώσει τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι οικογενειακές επιχειρήσεις στην Ελλάδα. Η αξιοποίηση των συμπερασμάτων της έρευνας θα οδηγήσει στη δημιουργία εργαλείων που θα βοηθήσουν τις οικογενειακές επιχειρήσεις να εφαρμόσουν καλές πρακτικές, να ενισχύσουν την ανταγωνιστικότητά τους και να διασφαλίσουν όρους βιώσιμης ανάπτυξης.

Στα χρόνια που έρχονται, η Ελλάδα καλείται να βαδίσει σταθερά στον δρόμο της ανάπτυξης, της οικονομικής και κοινωνικής ασφάλειας, της βιωσιμότητας. Η δυνατότητα των οικογενειακών επιχειρήσεων να συμμετέχουν -και να πρωταγωνιστήσουν- σε αυτή την προσπάθεια θα έχει κρίσιμη σημασία.