Το Πρωτοδικείο Αθηνών ορίζει για πρώτη φορά ότι γονείς που ουδέποτε παντρεύτηκαν έχουν τα ίδια δικαιώματα στην ανατροφή του ανήλικου τέκνου τους.
Μια πρωτοποριακή απόφαση εκδόθηκε πρόσφατα από το Μονομελές Πρωτοδικείο Αθηνών και αφορούσε παιδί ηλικίας 4 ετών, γεννημένο εκτός γάμου των γονέων, που είχε αναγνωριστεί νόμιμα από τον πατέρα του ως γνήσιο τέκνο του με συμβολαιογραφική πράξη. Πρόκειται για αγοράκι που γεννήθηκε το 2019 και παραμένει αβάπτιστο έως και σήμερα.
Με πρακτικό διαμεσολάβησης που είχε υπογραφεί στο παρελθόν, είχε οριστεί η γονική μέριμνα να ασκείται στο σύνολό της από τη μητέρα και να υπάρχει επικοινωνία με τον πατέρα.
Ο ενάγων πατέρας, στηριζόμενος στις νέες νομοθετικές διατάξεις του νόμου 4800/2021, αλλά και στα πραγματικά περιστατικά που αφορούσαν τη μη ενημέρωσή του για σοβαρά ιατρικά θέματα, σε συνδυασμό με την προσπάθεια της μητέρας να αποξενωθεί το παιδί από τον πατέρα, όπως ισχυρίστηκε, ζήτησε με αγωγή την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, της επιμέλειας και την εναλλασσόμενη κατοικία του παιδιού.
Το παιδί παραμένει άνευ ονόματος μέχρι σήμερα και προσφωνείται με απόφαση της μητέρας μόνο με το όνομα ήρωα της ελληνικής μυθολογίας. Από το περιβάλλον του πατέρα προσφωνείται με άλλο χριστιανικό όνομα από τον παππού του πατέρα. Το δικαστήριο πήρε θέση και αποφάσισε να δοθεί διπλή ονομασία, επιλύοντας ένα μείζον θέμα για την προσωπικότητα του παιδιού.
Αποφάσισε, δε, την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας, συμπεριλαμβανομένης και της επιμέλειας, αφού και οι δύο γονείς μπορούν να την ασκήσουν σύμφωνα με τον νόμο, ώστε να μην επαναληφθεί το φαινόμενο να νοσηλεύεται το παιδί σε κλινική και η μητέρα να μην επιτρέπει στον πατέρα να το επισκέπτεται στο νοσοκομείο, επικαλούμενη τα μέτρα του κορωνοϊού, στη διάρκεια των οποίων επιτρεπόταν μόνο ένας συνοδός.
«Με την ανάθεση της γονικής μέριμνας και στους δύο γονείς, θα εξασφαλιστεί η ουσιαστική συμμετοχή του πατέρα στην ανατροφή του τέκνου όχι μόνο για να ενημερώνεται, αλλά και για να αποφασίζει για σοβαρά θέματα του τέκνου του», αναφέρεται μεταξύ άλλων στην απόφαση. Το δικαστήριο αποφάσισε, σύμφωνα με τις επιλογές που δίδει η νέα νομοθεσία, την εναλλασσόμενη κατοικία του τέκνου, όπου θα ασκείται η καθημερινή επιμέλεια από τον γονέα με τον οποίο θα διαμένει το τέκνο με εξαίρεση τα μείζονα ζητήματα, για τα οποία θα συναποφασίζουν.
Η απόσταση των δύο κατοικιών δεν υπερβαίνει τα 30 λεπτά και έτσι δεν θα διαταράσσεται το πρόγραμμα των δραστηριοτήτων του, ενώ παράλληλα πρέπει να ενισχυθεί ο δεσμός με τον πατέρα του για την ισορροπημένη ανάπτυξή του. Από την 1η έως την 8η ημέρα κάθε μήνα και από την 15η έως την 22η θα διαμένει με τον πατέρα του και τις υπόλοιπες ημέρες με τη μητέρα του. Αντίστοιχες ρυθμίσεις επιμερισμού του χρόνου διαμονής του παιδιού με τους γονείς προβλέφθηκαν για τις εορτές Χριστουγέννων και Πάσχα, καθώς και για τις καλοκαιρινές διακοπές. Αξια αναφοράς είναι και η ρύθμιση του χρόνου ακόμη και για την ονομαστική γιορτή και τα γενέθλια του αγοριού με εναλλασσόμενο τρόπο. Κάθε φορά που δεν θα τηρείται η απόφαση, θα υπάρχει ποινή 500 ευρώ και προσωπική κράτηση ενός μήνα για τον «απείθαρχο» γονιό.
Αυτομάτως γονική μέριμνα
Οπως δήλωσε ο εκπρόσωπος του ενάγοντος πατέρα, δικηγόρος Γεώργιος Λιανουλόπουλος, «η απόφαση είναι πρωτοποριακή και περιέχει το σύνολο των τομών που έφερε το νέο νομοθετικό καθεστώς. Με την παλαιότερη νομοθεσία, ο πατέρας τέκνου γεννημένου χωρίς γάμο στερούνταν τη γονική μέριμνα, παρά την αναγνώριση του παιδιού ως νόμιμου τέκνου του, εκτός εάν η μητέρα συναινούσε προς τούτο. Με το νέο νομοθετικό status που ισχύει από 16/9/2021, ο πατέρας με την αναγνώριση του τέκνου αυτομάτως ασκεί και τη γονική μέριμνα. Για τις προγενέστερες περιπτώσεις ο γονέας θα έπρεπε να προσφύγει δικαστικά για την ανάθεση ακόμα και της γονικής μέριμνας. Μια τέτοια περίπτωση έκρινε και η υπ' αριθμ. 9498/2023 απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών, η οποία δεν ανέθεσε μόνο την από κοινού άσκηση της γονικής μέριμνας στους γονείς, αλλά διέταξε και τη συνεπιμέλεια με το σύστημα της εναλλασσόμενης κατοικίας στην ουσία της. Η απόφαση αυτή επέλυσε και τα δύο ζητήματα αυτά, εφαρμόζοντας τον κανόνα της από κοινού άσκησης γονικής μέριμνας και επιμέλειας, που είναι καθήκον και δικαίωμα των γονέων», καταλήγει ο Γ. Λιανουλόπουλος.