Η πρώτη απευθείας επίθεση του Ιράν στο Ισραήλ στις 13 Απριλίου έχει επαναφέρει το σημείο εστίασης στις ικανότητές του αεροπορικής άμυνας καθώς οι Ισραηλινοί ηγέτες αποφασίζουν για το ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος να απαντήσουν.
Ακολουθεί μια παρουσίαση από το πρακτορείο Reuters των αεροπορικών δυνάμεων και των συστημάτων αεροπορικής άμυνας των δύο χωρών:
Ιράν
Η ιρανική Πολεμική Αεροπορία αριθμεί 37.000 μέλη προσωπικού, όμως δεκαετίες διεθνών κυρώσεων έχουν σε μεγάλο βαθμό αποκόψει τη χώρα από τον πιο πρόσφατο υψηλής τεχνολογίας στρατιωτικό εξοπλισμό, σύμφωνα με το International Institute for Strategic Studies (IISS) στο Λονδίνο. Η ΠΑ έχει μόνο μερικές δεκάδες επιχειρησιακά επιθετικά αεροσκάφη, περιλαμβανομένων ρωσικών τζετ και παλαιών αμερικανικών μοντέλων που αποκτήθηκαν πριν από την Ιρανική Επανάσταση του 1979.
Η Τεχεράνη διαθέτει μια μοίρα εννέα μαχητικών F-4 και F-5, μια μοίρα ρωσικής κατασκευής αεριωθούμενων Sukhoi-24 και ορισμένα αεροσκάφη MiG-29, F7 και F14, ανέφερε το IISS.
Οι Ιρανοί έχουν επίσης αεροσκάφη χωρίς πιλότο που έχουν σχεδιαστεί έτσι ώστε να πέφτουν πάνω στον στόχο και να εκρήγνυνται. Αναλυτές πιστεύουν το οπλοστάσιο αυτών των drones μπορεί να αριθμεί λίγες χιλιάδες. Επιπρόσθετα, λένε, το Ιράν έχει πάνω από 3.500 πυραύλους εδάφους-εδάφους, μερικοί από τους οποίους μπορούν να φέρουν εκρηκτικές κεφαλές μισού τόνου. Ο αριθμός εκείνων που μπορούν να φθάσουν το Ισραήλ μπορεί να είναι μικρότερος, ωστόσο. Ο διοικητής της ΠΑ του Ιράν Αμίρ Βαχέντι δήλωσε χθες, Τετάρτη, πως τα Sukhoi-24 είναι στην «καλύτερη κατάσταση ετοιμότητάς» τους προκειμένου να αντιμετωπίσουν ενδεχόμενη ισραηλινή επίθεση.
Όμως η εξάρτηση του Ιράν από Sukhoi-24, που κατασκευάστηκαν για πρώτη φορά τα χρόνια του 1960, καταδεικνύει τη σχετική αδυναμία της πολεμικής αεροπορίας του.
Για την άμυνα, το Ιράν εξαρτάται από ένα μίγμα ρωσικών και εγχωρίως παραγομένων συστημάτων πυραύλων εδάφους-αέρος και αεροπορικής άμυνας. Η Τεχεράνη παρέλαβε αντιαεροπορικά συστήματα S-300 από τη Ρωσία το 2016, τα οποία είναι μακρού βεληνεκούς συστήματα πυραύλων εδάφους-αέρος που μπορούν να δεσμεύσουν πολλαπλούς στόχους ταυτόχρονα, περιλαμβανομένων πυραύλων αεροσκαφών και βαλλιστικών πυραύλων.
Το Ιράν διαθέτει επίσης την εγχωρίως παραγόμενη πλατφόρμα πυραύλων εδάφους-αέρος Bavar-373, καθώς και τα αμυντικά συστήματα Sayyad και Raad.
Ο Φάμπιαν Χινζ, ερευνητής στο IISS, είπε: «Αν υπάρξει μια μεγάλη σύγκρουση μεταξύ των δύο χωρών, το Ιράν θα επικεντρωθεί πιθανόν σε σποραδικές επιτυχίες. Δεν έχει την ολοκληρωμένη αεροπορική άμυνα που έχει το Ισραήλ».
Ισραήλ
Το Ισραήλ διαθέτει μια προηγμένη αεροπορική δύναμη την οποία προμηθεύεται από τις ΗΠΑ, με εκατοντάδες μαχητικά πολλαπλών χρήσεων F-15, F-16 και F-35. Αυτά έπαιξαν κάποιο ρόλο στην κατάρριψη ιρανικών drones το βράδυ του Σαββάτου.
Η Πολεμική Αεροπορία δεν διαθέτει μεγάλου βεληνεκούς βομβαρδιστικά, αν και ένας μικρότερος στόλος Boeing 707 που χρησιμοποιούνται για άλλο σκοπό χρησιμεύουν για τον ανεφοδιασμό δεξαμενόπλοιων που θα έδιναν τη δυνατότητα στα μαχητικά του να φθάσουν το Ιράν για εξόδους εντοπισμού.
Πρωτοπόρο στην τεχνολογία drone, το Ισραήλ διαθέτει αεροσκάφη χωρίς πιλότο Heron, που μπορούν να πετούν για πάνω από 30 ώρες, αρκετές για μακρινές επιχειρήσεις. Οι πύραυλοι Delilah έχουν εκτιμώμενο βεληνεκές 250 χλμ. -- πολύ μακριά από τον Κόλπο, αν και η ΠΑ μπορεί να κλείσει το κενό παραδίδοντας έναν πύραυλο πιο κοντά στα σύνορα του Ιράν.
Θεωρείται ευρέως πως το Ισραήλ έχει αναπτύξει μακρού βεληνεκούς πυραύλους εδάφους-εδάφους, αλλά ούτε το επιβεβαιώνει ούτε το διαψεύδει αυτό. Το 2018, ο τότε υπουργός Άμυνας Αβίγκντορ Λίμπερμαν ανακοίνωσε πως ο ισραηλινός στρατός θα αποκτούσε μια νέα «πυραυλική δύναμη». Ο στρατός δεν έχει πει πού βρίσκονται τώρα τα σχέδια αυτά.
Ένα πολλαπλών στρωμάτων σύστημα αεροπορικής άμυνας που αναπτύχθηκε με τη βοήθεια των ΗΠΑ μετά τον πόλεμο στον Κόλπο το 1991 παρέχει στο Ισραήλ αρκετές επιπλέον επιλογές για την κατάρριψη μακρού βεληνεκούς ιρανικών drones και πυραύλων.
Τα σύστημα μεγαλύτερου ύψους είναι το Arrow-3, το οποίο αναχαιτίζει βαλλιστικούς πυραύλους στο διάστημα. Ένα παλαιότερο μοντέλο, το Arrow-2, λειτουργεί σε χαμηλότερο ύψος. Το μέσου βεληνεκούς Σφενδόνη του Δαβίδ αντιμετωπίζει βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ, ενώ ο μικρού βεληνεκούς Σιδηρούς Θόλος αντιμετωπίζει το είδος των ρουκετών και των όλμων που χρησιμοποιούν υποστηριζόμενοι από το Ιράν παραστρατιωτικοί στη Γάζα και στον Λίβανο -- αλλά μπορεί επίσης, θεωρητικά, να χρησιμοποιηθεί εναντίον οιωνδήποτε πιο ισχυρών πυραύλων που ξεφεύγουν από το Arrow ή τη Σφενδόνη του Δαβίδ.
Τα ισραηλινά συστήματα έχουν σχεδιαστεί ώστε να συνδέονται με αντίστοιχα αναχαιτιστικά των ΗΠΑ στην περιοχή για την άμυνα του συνασπισμού.
«Η αεροπορική άμυνα του Ισραήλ απέδωσε καλά κατά την επίθεση (της 13ης Απριλίου)», δήλωσε ο Σιντάρτ Κάουσα, ερευνητής στο Royal United Strategic Institute στο Λονδίνο.
Σημείωσε πως ορισμένοι από τους εισερχόμενους στόχους, ιδιαίτερα drones, καταρρίφθηκαν από συμμαχικά αεροσκάφη προτού φθάσουν στο Ισραήλ, «το οποίο περιόρισε τον βαθμό έκθεσής του σε ορισμένους τύπους απειλών, και φαίνεται να υπήρξε επαρκής έγκαιρη προειδοποίηση που επέτρεψε την προετοιμασία μιας απάντησης του συνασπισμού το οποίο σημαίνει πως το σύστημα ήταν καλύτερα προετοιμασμένο απ΄ό,τι θα ήταν αν είχε εκτεθεί σε μια παρόμοια επίθεση με μικρότερη έγκαιρη προειδοποίηση».
Οι Φρουροί της Επανάστασης προειδοποιούν το Ισραήλ - «Ξέρουμε που είναι οι πυρηνικές σας εγκαταστάσεις»
Το Ιράν μπορεί να αναθεωρήσει το «πυρηνικό δόγμα» του, έπειτα από τις ισραηλινές απειλές, δήλωσε, σύμφωνα με το πρακτορείο Tasnim, ο διοικητής του σώματος των Φρουρών της Επανάστασης, αρμόδιος για την πυρηνική ασφάλεια Αχμαντ Χαγταλάμπ, δημιουργώντας ερωτηματικά για τον πάγιο ισχυρισμό της Τεχεράνης ότι το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα δεν έχει στρατιωτικούς σκοπούς.
«Οι απειλές του σιωνιστικού καθεστώτος κατά των πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν καθιστά δυνατή την αναθεώρηση του πυρηνικού μας δόγματος και την παράκαμψη προηγούμενων σκέψεών μας», δήλωσε ο ιρανός διοικητής σύμφωνα με το Tasnim.
«Αν το σιωνιστικό καθεστώς θέλει να αναλάβει δράση κατά των πυρηνικών μας κέντρων και εγκαταστάσεων, είναι βέβαιο και κατηγορηματικό ότι θα απαντήσουμε με προηγμένους πυραύλους εναντίον των δικών του πυρηνικών εγκαταστάσεων», είπε ο Χαγταλάμπ.
Ο πνευματικός ηγέτης του Ιράν αγιατολάχ Αλί Χαμενεΐ έχει τον τελευταίο λόγο για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης, το οποίο η Δύση υποψιάζεται ότι έχει στρατιωτικούς σκοπούς.
Το 2021, ο τότε υπουργός Πληροφοριών είχε δηλώσει ότι οι δυτικές πιέσεις θα ωθήσουν την Τεχεράνη να επιδιώξει την απόκτηση πυρηνικών όπλων, την ανάπτυξη των οποίων ο Χαμενεΐ έχει απαγορεύσει με φάτουα στις αρχές του δεκαετίας του 2000.
«Η ανάπτυξη και η αποθήκευση πυρηνικών βομβών είναι εσφαλμένη και η χρησιμοποίησή τους είναι haram (απαγορευμένη από τον ισλαμικό νόμο) ... Αν και διαθέτουμε πυρηνική τεχνολογία, το Ιράν την έχει αποφασιστικά αποφύγει», είχε επαναλάβει ο Χαμενεΐ το 2019.
Το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών δεν ανταποκρίθηκε στο αίτημα του Reuters για σχολιασμό.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ