*Αναπληρωτής καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, πρώην διπλωματικός σύμβουλος του προέδρου του ΠΑΣΟΚ-Κινήματος Αλλαγής

Η διπλωματία των εξοπλισμών εκ μέρους των ΗΠΑ προς Ελλάδα (F-35) και Τουρκία (F-16) έφερε στο προσκήνιο τη μειοψηφία εκείνων που συνεχίζουν να πορεύονται με οδηγό την γκρίνια και τη μιζέρια. Καταγράφοντας έλλειμμα αυτογνωσίας. Οι εξαιρετικές ερμηνείες του Νίκου Ξανθόπουλου στον ελληνικό κινηματογράφο δεν προσφέρονται για εφαρμογή στην κάμινο της άναρχης και περισσότερο από ποτέ άλλοτε, μεταψυχροπολεμικά, ανταγωνιστικής διεθνούς πολιτικής. Ούτε σε πάνε μακριά, διότι σε καθηλώνουν. Με τον χρόνο να κυλά, δεν λύνεις κανένα από τα προβλήματά σου, αλλά αντίθετα τα διευρύνεις. Και αυτό διότι καθίστασαι εσωστρεφής και φοβικός. Παραμένοντας εγκλωβισμένος στο καβούκι των περιορισμένων εθνικών σου αντιλήψεων και της κουλτούρας του αδύναμου, εκείνου που παθητικά κλαίει τη μοίρα του και τη χειραγωγεί. Συνειδητά ή ασυνείδητα, επιλέγει να τη θρέφει και να την αυγατίζει, προκειμένου να αυτοεκπληρώνει τη δική του εσφαλμένη πρόσληψη. Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει, γιατί έτσι τον βολεύει!

Μεταξύ άλλων, με διαβρωμένο αισθητήριο ως προς τη ρεαλιστική ανάγνωση της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής τα χρόνια που προηγήθηκαν. Με την έμφαση στο τετράγωνο ΗΠΑ - Ρωσία - Ελλάδα - Τουρκία αλλά και με το βλέμμα στραμμένο στο μέλλον και την απαιτούμενη μείξη σκέψης με δράση. Χωρίς να υποτιμώνται τα ανοιχτά ζητήματα εξαιτίας της κρίσης της δημοκρατίας στην Αμερική και του αντίκτυπού της όχι μόνο στο πεδίο των διατλαντικών σχέσεων, αλλά και παγκοσμίως. Ειδικά έναντι των αυταρχικών ηγετών, των τάσεων που εκπροσωπούν σε γεωπολιτικό επίπεδο και της προσπάθειάς τους να αναζητήσουν συναλλακτικό παράθυρο ευκαιρίας. Με την Ευρώπη προετοιμαζόμενη να αναλάβει επιπλέον βάρη και ευθύνες ως απάντηση στη «συλλογική απραξία», οι ευρωεκλογές μπορούν να αξιοποιηθούν για την περαιτέρω άνοδο της χώρας στην κοινοτική ιεραρχία.

Μια δεύτερη ομάδα περιλαμβάνει κακοπροαίρετους, ιδεολογικά αγκυλωμένους αλλά και όσους από το μετερίζι της ενημέρωσης, καθημερινά, «μοχθούν» για να δημιουργούν ρήγματα και αβεβαιότητες στο εσωτερικό, θέτοντας τρικλοποδιές με στόχο την υπονόμευση της πορείας μετρήσιμης ανάκτησης της βαριά τρωθείσας εθνικής αυτοπεποίθησης. Περιλαμβάνονται στα τρία «Α» που η Ελλάδα οφείλει μετά βδελυγμίας να αποτάσσει στο πεδίο άσκησης της εξωτερικής πολιτικής: Ακινησία, Ανασφάλεια, Αυτοηττημένη. Στην αντίπερα όχθη, είναι ο υγιής και εξωστρεφής πατριωτισμός με φιλελεύθερο πρόσημο, που οδήγησε στην ουσιαστικότερη αναβάθμιση της χώρας από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, αποβάλλοντας τις υπονομευτικές αντιφάσεις αμφιθυμίας και καχυποψίας. Με καθαρές θέσεις για μια χώρα status quo. Εκείνη που ορθά αποφάσισε να βρεθεί εντός και όχι εκτός παιχνιδιού. Εξυπηρέτησε ή όχι το εθνικό συμφέρον μιας μικρής χώρας, όπως η Ελλάδα, να βρεθεί με έναν στρατηγικό για τη Δύση λιμένα, την Αλεξανδρούπολη; Είχαμε και άλλα και δεν το γνωρίζαμε; Είμαστε τόσο ισχυροί από μόνοι μας που δεν το χρειαζόμασταν; Υπάρχει εναλλακτική βιώσιμου στρατηγικού προσανατολισμού που θα υπηρετήσει αποτελεσματικότερα τα εθνικά συμφέροντα και την ευαλωτότητα έναντι των αναθεωρητών, αλλά μας το κρύβουν επιμελώς; Αστεία πράγματα!

Ισως, βέβαια, να μην αρκεί σε εκείνους που γρήγορα λησμόνησαν τα πέτρινα χρόνια, τότε που η ταλαιπωρημένη «Ψωροκώσταινα» περιέφερε το σαρκίο της ως χρεοκοπημένο και απαξιωμένο κλοτσοσκούφι της Δύσης, αναζητώντας ευφάνταστους σωτήρες! Ισως διέγραψαν από το αρχείο την αποφασιστική επιρροή των ΗΠΑ σε Γαλλία και Γερμανία, για να διατηρηθούμε γεωπολιτικά στη Δύση και να σηκώσουν ανάχωμα στον απύθμενο και ταυτόχρονα αβαθή λαϊκισμό που οριζόντια μας διέτρεξε. Ισως δεν εξυπηρετεί το αφήγημά τους ότι ούτε τότε αποπειράθηκε να αξιώσει αντίδωρα ο Τούρκος Πρόεδρος. Γνωρίζουμε πως δεν το έκαναν για την ψυχή της μάνας τους, αλλά αναγνωρίζουμε πως -εντός των τειχών- έσωσαν πολλές αθώες ψυχές που δεν χρώσταγαν τίποτα. Απέναντι σε ένα πολιτικό σύστημα που, όταν «έσκασε» η δημοσιονομική κρίση, αρνήθηκε την ιδιοκτησία των μεταρρυθμίσεων και παρέδωσε τη συνταγογράφηση της θεραπείας στους δανειστές του.

Το λοιπόν, καθαρές κουβέντες. Αν δεν είσαι αξιόπιστος και με παρουσία στο πεδίο, βρέχοντας και τα δικά σου ποδαράκια, πώς ακριβώς θα πορεύεσαι σε ενεργητική διαπραγμάτευση με τους συμμάχους σου; Πώς θα είσαι σε θέση διαρκώς να διεκδικείς το κάτι παραπάνω; Ειδικά ως προς την κατανομή των βαρών στο Αιγαίο. Ως ο τζάμπα ατσαλάκωτος μάγκας που ασκεί «ναι μεν, αλλά» κριτική από την εξέδρα των ισαποστάκηδων παρατηρητών; Με τον σταυρό στο χέρι; Τα εθνικά κράτη δεν είναι εκκλησιαστικά ιδρύματα ούτε ΜΚΟ. Γι’ αυτό η αλληλεγγύη τους παραμένει και νόμισμα εξαργυρώσιμο. Ασφαλώς έχουμε δρόμο μπροστά μας για να αποκτήσουμε κουλτούρα παίκτη. Θα πρέπει, όμως, να αναγνωριστεί η αλλαγή παραδείγματος και να ενωθούν δυνάμεις για την ενίσχυση και τη θωράκισή του. Είναι η ανθεκτικότητα στον νέο κόσμο που αναδύεται ως ζητούμενο για την Ελληνική Δημοκρατία. Ακόμα και η Τουρκία δεν θα πρέπει να προσλαμβάνεται ως απειλή, αλλά ως ευκαιρία, με τον φόβο να προσφέρει τη θέση του στη σοφία και στον ρεαλισμό αναπτύσσοντας πολιτικές που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα υλοποιούνταν. Μεγιστοποιώντας τα οφέλη από τη χρονική υστέρηση και την προσωρινή της προσαρμογή και αναδίπλωση. Εντέλει, μεριμνώντας για ούτε μια χαμένη ίντσα από τον ιστορικό χρονισμό σύμπλεξης εθνικών με διατλαντικά συμφέροντα που κάθε άλλο παρά εξαντλούνται στην άμυνα και στη σκληρή ισχύ. Από την ενέργεια και το εμπόριο έως την υψηλή τεχνολογία και την παιδεία, θεραπεύοντας τη μιζέρια των ολίγων. Είθε!