* Καθηγητής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστήμιου Αθηνών

Ας καταστεί επιτέλους κατανοητόν ότι το κλειδολιθικόν ζήτημα διά την επιβολήν τάξεως και ειρήνης εις την Ανατολικήν Μεσόγειον είναι πρωτίστως το Κυπριακόν ζήτημα.

Και η «επίλυσις» του ζητήματος αυτού εις τα όμματα της Δύσεως, δηλαδή των ΗΠΑ και της Ε.Ε., συνίσταται εις εν και μόνον μέγιστον ζήτημα: το ζήτημα της ενεργειακής ασφαλείας της Δύσεως άνευ εκβιασμών και παρεμβάσεων από τη Ρωσική Ομοσπονδία, την Τουρκία των Αδελφών Μουσουλμάνων, το Ιράν και τη Συρία του Ασαντ, όπως και ανεξέλεγκτα μουσουλμανικά κράτη τα οποία ενισχύουν τη διεθνή σαλαφιστική-τακφιριστική τρομοκρατία υπό την αιγίδα της Οργανώσεως των Αδελφών Μουσουλμάνων ή άλλων αναλόγων ισλαμοφασιστικών κέντρων (Milli Görus, Boko Haram, Jubhat al Nusra, Hayat Tahrir al-Cham/πρώην Front al-Nusra/πρώην Al Qaida al Sham), κ.λπ. Και ας μην αυταπατώμεθα: η έννοια της «επιλύσεως» κατά το δυτικόν γεωπολιτικόν σύστημα συμβαδίζει απολύτως με την έννοια της «θερμής ασφαλείας» και της απολύτου διαχειρισιμότητος αυτής από την Ουάσιγκτον, τους Παρισίους και το Λονδίνον. Τονίζω ότι εις το τρίγωνο τούτο των διεθνών διαχειριστών της δυτικής προβολής ισχύος εις την Ανατολικήν Μεσόγειο δεν έχει, δεν είχε και δεν θα έχει θέσιν το Βερολίνο. Ολίγη ανάγνωσις της Ιστορίας της δημιουργίας των διεθνών συλλογικών συστημάτων ασφαλείας θα το απεδείκνυε τάχιστα.

Το μόνον, όμως, αξιόπιστον διεθνές συλλογικόν σύστημα ασφαλείας διά τα εν λόγω κέντρα είναι το ΝΑΤΟ. Εκπονείται ανέτως διατριβή επί διδακτορία διά τους λόγους της μέχρι σήμερον μη υιοθετήσεως της ΝΑΤΟϊκής επιλογής, ως μέσου επιλύσεως του Κυπριακού ζητήματος. Και βεβαίως, η quinta essentia των συνομιλιών μεταξύ του πρωθυπουργού κ. Τσίπρα και του κ. Ερντογάν δεν πρέπει να θεωρηθεί ούτε το μεταναστευτικόν, ούτε το Αιγαίον, ούτε τα πιθανά ΜΟΕ Ελλάδος-Τουρκίας, αλλά το Κυπριακόν, διά τους λόγους οι οποίοι ανεφέρθησαν ανωτέρω και αναλύονται κατωτέρω υπό το πνεύμα των σημειώσεων Γκουτιέρες, διότι δεν συνιστά επίσημον κείμενον το περιβόητον «πλαίσιον Γκουτιέρες».

       1) Είναι προφανές πως στα θέματα της ασφαλείας, αναφορικώς με τα προσδιοριζόμενα εις το κληθέν ως «πλαίσιο Γκουτιέρες», μόνον το ΝΑΤΟ αποτελεί «ένα νέο καθεστώς ασφάλειας» το οποίο να δύναται «να τερματίσει το Δικαίωμα Επέμβασης της Συνθήκης των Εγγυήσεων» και ταυτοχρόνως «να αποτελεί έναν νέο μηχανισμό εφαρμογής, ο οποίος να εμπλέκει και κάποια θεσμική οντότητα εκτός Κύπρου, η οποία να δύναται να αντικαταστήσει τις Εγγυήτριες Δυνάμεις στο καθήκον τους της παρακολουθήσεως των επιβεβλημένων για τις δύο πλευρές υποχρεώσεών τους».

       2) Επίσης, μόνον το ΝΑΤΟ είναι εις θέσιν να καλύψει αξιοπίστως «το ζήτημα της απομακρύνσεως των στρατευμάτων από την πρώτη ημέρα στα πλαίσια συμφωνημένου χρονοδιαγράμματος, μέχρι αυτά να φθάσουν στο πλήθος το οριζόμενο από την παλαιά Συνθήκη Συμμαχίας».

       3) Και πάλιν, μόνο το ΝΑΤΟ είναι σε θέση να υποστηρίξει και να εγγυηθεί μια λύση εις το θέμα «του ορισμού ή μη μιας ρήτρας επανεξετάσεως ή καταλήξεως για το κρίσιμο ζήτημα των στρατευμάτων».

Τα υπόλοιπα ζητήματα, όπως «το εδαφικόν, [...] το περιουσιακόν, [...] η αποτελεσματική συμμετοχή [...] και ο καταμερισμός των εξουσιών», θα ειδωθούν υπό τελείως διαφορετικόν πρίσμα εάν το βασικό πρόσχημα της Αγκύρας, το οποίον είναι η ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων (πρέπει να έχουν μείνει κάπου 65.000 μόνον... οι λοιποί 160-180.000 είναι Τούρκοι παράνομοι έποικοι εξ Ανατολίας…), εξαλειφθεί λόγω της παρουσίας του ΝΑΤΟ και των υποδομών του εις την Νήσο. Κάτι, βεβαίως, το οποίον το ΝΑΤΟ ασφαλώς επιθυμεί.

Διαφορές συγκυρίας

Οι γεωστρατηγικές ισορροπίες εις την περιοχή έχουν αλλάξει: 1) Η Τουρκία δεν αποτελεί τον πλέον αξιόπιστον εταίρον του ΝΑΤΟ, των ΗΠΑ και του Ισραήλ, αλλά της... Μόσχας, του... Ιράν και των... Αδελφών Μουσουλμάνων. 2) Η Κυπριακή Δημοκρατία έχει ιδική της, ομοιογενή πολιτικώς, μη εσωτερικώς εκβιαζομένη και ικανή (όταν και εάν το επιδιώξει) κυβέρνηση. 3) Οι δύο τριμερείς σχέσεις Αθηνών-Κύπρου, Ισραήλ και Αιγύπτου λειτουργούν και εκβαθύνονται με στρατιωτικές και ενεργειακές συνεργασίες. 4) Οι τελευταίες εμπλέκουν γιγαντιαίους εταιρικούς κολοσσούς και διεθνούς κλίμακος συμφέροντα ισχύος. 5) Η Ελλάδα και η Κύπρος είναι σήμερα το πλέον αξιόπιστο προπύργιον δυτικής ασφαλείας. 6) Τα κοιτάσματα Κύπρου-Ισραήλ-Αιγύπτου και Κρήτης διασφαλίζουν την ευρωπαϊκή ενεργειακή ασφάλεια για πολλές δεκαετίες. Τι υπολείπεται; To συλλογικόν εκείνο σύστημα ασφαλείας (ΝΑΤΟ) το οποίον θα οργανώσει, θα προστατεύσει και θα περιχαρακώσει γεωστρατηγικώς τη δυτικήν σφαίρα επιρροής στη Ν/Α Μεσόγειο μακράν των προκλήσεων της ισλαμιστικής αποσταθεροποιήσεως και των ρωσο-ιρανο-κινεζικών προβολών ισχύος.

Η Τουρκία δεν δύναται να θέσει εν αμφιβόλω το ανωτέρω κολοσσιαίο σύμπλεγμα συμφερόντων αρνουμένη την εισδοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας εις το ΝΑΤΟ, ούτε να αρνηθεί επισήμως την παρεχόμενη από αυτό ασφάλεια εις «τους απειλουμένους (!) Τουρκοκυπρίους». Αλλωστε, εκφεύγει και από τα προαναφερθέντα ζητούμενα του «πλαισίου Γκουτιέρες»! Και στο σημείο αυτό η Τουρκία χρεώνεται πλήρως την αποτυχία των συνομιλιών οιασδήποτε επιδιώξεως επιλύσεως. Εάν, παρ' όλα αυτά, το «διαπράξει», η απομάκρυνσή της από τα δυτικά συστήματα ασφαλείας θα είναι ζήτημα χρόνου. Και αυτό διότι θα ερμηνευθεί από τις ΗΠΑ ως απόλυτος και de facto ευθυγράμμιση με τα ρωσικά και ιρανο-κινεζικά συμφέροντα στην κολοσσιαίας ενεργειακής σημασίας περιοχή της Ν/Α Μεσογείου.

Αρα, απειλεί εμπράκτως τη δυτικήν Ενεργειακήν Ασφάλεια! Επίσης, βέτο «δι’ αντιπροσώπου» δεν δύναται να θέσει η Αγκυρα, διότι ουδείς από τους πιθανούς «proxies» (π.χ. Πολωνία) είναι εις θέσιν, οικονομικήν ή πολιτικο-αμυντικήν, να απολέσει την αμερικανικήν ασπίδα ασφαλείας έναντι της Ρωσίας, αντιτιθέμενος εις τις αντιλήψεις περί διεθνούς και εθνικής ασφαλείας της Ουάσιγκτον. Τι θα εσήμαινε όμως εάν το τουρκικόν «βέτο» ετίθετο, παρ’ όλα αυτά, αντιτιθέμενον εις τα αμερικανο-γαλλο-ισραηλο-νατοϊκά συμφέροντα; H απάντησις, εκτός των άλλων, έχει το όνομα ενός άλλου μεγίστου τουρκικού προβλήματος: Κουρδιστάν. Ενός τουρκικού προβλήματος το οποίον η Ιερουσαλήμ και η Ουάσιγκτον το εντάσσουν εις την εργαλειοθήκη των παρεμβάσεών των εις το ρευστό γεωστρατηγικό τοπίο της ευρυτέρας Μέσης Ανατολής και του ελέγχου του «Νέου Δρόμου του Μεταξιού».

Αντελήφθημεν, ελπίζω, κατόπιν τούτων, την quinta essentia της δεούσης μελλοντικής γραμμής της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής; Eάν ναι, τότε οι «τριμερείς συναντήσεις» «Εγγυητριών Δυνάμεων» ουδόλως προσφέρουν λύση, απλώς προσθέτουν εμπόδια και αφαιρούν εμπιστοσύνη των στρατηγικών μας εταίρων… Εμπιστοσύνη, η οποία πλέον είναι το μόνον κεφάλαιον των Αθηνών για την ειρήνη, την ανάπτυξιν και την ασφάλειαν εις τη Μεσόγειον, την Ευρώπην και τη Μέσην Ανατολήν...

* Τα πλαγιογραφημένα αποσπάσματα εντός εισαγωγικών, αποτελούν μεταφορά των αντιστοίχων σημείων από τις σημειώσεις (Πλαίσιο) Γκουτιέρες.